Pożary buszu w Wiktorii (2009)
Pożary buszu w Wiktorii w 2009, czarna sobota – seria pożarów w australijskim stanie Wiktoria w 2009 roku, w wyniku których zginęły 173 osoby[1], w 78 miastach i miejscowościach spłonęło ponad 2000 domów[2][3][4][5], najtragiczniejsza klęska żywiołowa w dziejach Australii.
 Zdjęcie satelitarne Wiktorii z 7 lutego 2009 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Rodzaj zdarzenia |
seria pożarów |
| Data |
7 lutego – 14 marca |
| Ofiary śmiertelne |
173 osoby |
| Ranni |
500–1000 osób |
Położenie na mapie Australii  | |
| 37°34′51,7″S 141°38′28,8″E/-37,581028 141,641333 | |
Niektóre z pożarów zostały wzniecone przez podpalaczy, większość z nich ma jednak związek z niezwykłą falą upałów i rekordowo wysokimi temperaturami w Australii w tym czasie[6]. Są to najgorsze pożary od czasu tzw. Ash Wednesday w 1983, kiedy w ciągu 12 godzin na terenach Australii Południowej i Wiktorii zapłonęło ponad 180 pożarów, powodując śmierć 75 osób[7][8]. Pożary buszu w Australii, trudne do opanowania ze względu na pirofityczny charakter roślinności, klasyfikowane są według stopnia zagrożenia i możliwości ich ugaszenia. Na tej skali 100 punktów oznacza pożar niemożliwy do powstrzymania; pożary w 2009 zostały ocenione na 400 pkt[9].
Na przełomie stycznia i lutego 2009 na terenach południowo-wschodniej Australii miała miejsce fala upałów spowodowana przez bardzo wolno poruszający się wyż atmosferyczny, który powstał nad Morzem Tasmana w połączeniu z cyklonem tropikalnym znajdującym się w pobliżu północnego wybrzeża Australii Zachodniej i tropikalną strefą konwergencji w Queensland, co „zamknęło” gorące powietrze nad obszarami Australii Południowej i Wiktorii[10]. W Adelaide przez 13 dni maksymalna temperatura przekraczała +33 °C (ustanowiono także nowy rekord najniższej temperatury – 29 stycznia minimalna temperatura w Adelajdzie wynosiła +33,9 °C o północy)[11], w Mildura zanotowano 12 kolejnych dni z temperaturą maksymalną wynosząca ponad +40 °C[12], w Melbourne maksymalne temperatury przez 12 dni wynosiły ponad +28 °C, a 7 lutego zanotowano najgorętszy dzień, od czasu kiedy rozpoczęto prowadzić zapiski na ten temat w 1855 r. +46,4 °C[13]. Rekordowe temperatury zanotowano także w Wagga Wagga (+45,2 °C)[14] oraz Albury-Wodonga (+44,8 °C)[15].
Pierwsze pożary miały miejsce w sobotę 7 lutego[4], szczególnie ucierpiały miasta Kinglake i Marysville, według jednego z raportów w Marysville ocalał tylko jeden dom[16]. Pożary wybuchły także w pobliżu Melbourne i zagroziły niektórym dzielnicom tego miasta, zamknięto szereg linii kolejowych oraz trans-australijskie autostrady Hume Highway i Princes Freeway[17]. Do czwartku 12 lutego większość pożarów wygasła bądź została opanowana ale dzień wcześniej w rejonie Beechworth wybuchło kilka nowych pożarów, najprawdopodobniej wznieconych specjalnie przez podpalaczy[5]. Największym skupiskiem pożarów jest „Maroondah-Yarra Complex Fire” mniej więcej w dolinie rzeki Yarra, 30–50 km na wschód od centrum Melbourne.
Natychmiastową pomoc dla wszystkich osób dotkniętych pożarami zadeklarowali premier Wiktorii John Brumby oraz premier Australii Kevin Rudd, który obiecał także pomoc wojska australijskiego. Rzecznik prasowy policji stanu Wiktoria oświadczył, że złapani podpalacze mogą zostać oskarżeni o zabójstwo[18].
W Australii rozpoczęto zbieranie pieniędzy dla ofiar pożarów, tylko w ciągu dwóch pierwszych dni zebrano ponad 30 milionów dolarów[19], a do piątku 14 lutego zebrano ponad 100 milionów[20]. W akcję zaangażowało się wiele australijskich gwiazd, m.in. piosenkarka Dannii Minogue.
W piątek 13 lutego zatrzymano pierwszą osobę oskarżoną o umyślne podpalenie buszu. 39-letni mężczyzna rozpalił pożar, w wyniku którego zginęło 21 osób i spaliło się 36 tys. hektarów[20].
W niedzielę 15 lutego wybuchły kolejne pożary w okolicach Dandenong Ranges National Park[21].
Niedziela 22 lutego została ogłoszona dniem żałoby narodowej[22]
W poniedziałek i wtorek 23 i 24 lutego strażacy walczyli z pożarami na terenach przylegających do Melbourne[23].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Victoria Police bushfire update. [dostęp 2009-02-21].
- ↑ More than 1800 homes lost in fires as bushfire threat continues. [dostęp 2009-02-14].
- ↑ VVictoria fires: 181 dead, towns ruined, police chase arsonists. [dostęp 2009-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-10)].
- ↑ a b Bushfires in Victoria kill 50, death toll will rise. s. 2009-02-08. [dostęp 2009-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ a b Victoria fires: 80 missing, 181 dead, police chase arsonists. [dostęp 2009-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-03)].
- ↑ Heatwave record set in Melbourne. s. 2009-01-30. [dostęp 2009-02-08].
- ↑ About Ash Wednesday. [dostęp 2009-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-23)].
- ↑ Ash Wednesday, February 1983. [dostęp 2009-02-08].
- ↑ Victoria's fire danger level four times above uncontrollable – experts. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-12)].
- ↑ The exceptional January-February 2009 heatwave in south-eastern Australia. [dostęp 2011-11-27].
- ↑ Adelaide swelters through hottest night. [dostęp 2009-02-08].
- ↑ January 2009 Daily Weather Observations. [dostęp 2009-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-05)].
- ↑ Melbourne's hottest ever day. [dostęp 2009-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-10)].
- ↑ Climate statistics for Australian locations – Wagga Wagga. [dostęp 2009-02-08].
- ↑ Climate statistics for Australian locations – Albury airport. [dostęp 2009-02-08].
- ↑ 'Absolute devastation': Victoria gutted by deadly bushfires. s. 2009-02-08. [dostęp 2009-02-08].
- ↑ Nine bushfires out of control in Victoria. s. 2009-02-07. [dostęp 2009-02-08].
- ↑ Police say arsonists charged over Victoria's bushfires, could face murder charges. s. 2009-02-08. [dostęp 2009-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-11)].
- ↑ Public donations to Victoria's bushfire disaster top $30 million in two days. [dostęp 2009-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-11)].
- ↑ a b Victoria fires: Arson accused appears in court, memorial held, donations top $100m. [dostęp 2009-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-14)].
- ↑ New bushfire in Dandenong Ranges National Park puts homes at risk. s. 2009-02-15. [dostęp 2009-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-16)].
- ↑ Australians honour bushfire victims in day of mourning. s. 2009-02-21. [dostęp 2009-02-21].
- ↑ New fire front poses threat to resort town of Daylesford. s. 2009-02-24. [dostęp 2009-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-25)].