Pośrednia Kościeliska Brama
Pośrednia Kościeliska Brama, zwana też Bramą Kraszewskiego – wąwóz skalny w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich o długości ok. 0,5 km. Znajduje się w odległości 2,5 km od przysiółka Kiry (35 min pieszo), powyżej polany Stare Kościeliska. Jego zbudowane z jasnych wapieni, niemal pionowe ściany osiągają wysokość do 100 m[1]. Po wschodniej stronie znajduje się w nich turnia Okręt[2]. Porośnięte są świerkowym lasem górnoreglowym, w dużej części pierwotnym, nienaruszonym przez człowieka. Rosnące na skałach drzewa przyjmują osobliwe nieraz formy (tzw. las urwiskowy)[3]. Dnem wąwozu płynie Kościeliski Potok, obok niego prowadzi droga jezdna i trasa turystyczna. Po lewej stronie (dla idących w górę doliny) odchodzi czarny szlak turystyczny do Jaskini Mroźnej, a 50 m wyżej na prawo niebieski szlak na Stoły i Halę na Stołach[2].
Wąwóz i skalne wrota nazwano na cześć pisarza Józefa Ignacego Kraszewskiego, który w 1866 r. zwiedzał Dolinę Kościeliską, zachwycając się jej pięknem. W skale nad potokiem Towarzystwo Tatrzańskie umieściło w 1877 r. wykonaną z czarnego marmuru tablicę, upamiętniającą 50-lecie jego twórczości[4]. Później uznano za niewłaściwe nadawanie w Tatrach nazw pochodzących od nazwisk i zmieniono nazwę tego miejsca na Pośrednią Kościeliską Bramę. Jest to jedna z trzech Bram Kościeliskich, pozostałe to Niżnia (Brama Kantaka) i Wyżnia Kościeliska Brama (Brama Raptawicka)[1].
Dawniej miejsce to nazywano Między Krzesanice. Jest tutaj też zawieszona na skale figurka św. Katarzyny – wotum dziękczynne za uratowanie życia leśniczemu, który spadł z wierzchołku tej skały podczas usuwania drzewa[1].
Niegdyś istniała tu na Kościeliskim Potoku zapora spiętrzająca wodę. Wodę z niej doprowadzano do koła wodnego, napędzającego urządzenia huty i zakładu metalurgicznego w Starych Kościeliskach. Śladem po tym jest istniejący do tej pory wzdłuż zachodniej strony polany nasyp – była to tzw. młynówka, którą płynęła woda napędzająca koło wodne[3].
Szlaki turystyczne
edytuj
– zielony szlak z Kir dnem Doliny Kościeliskiej do schroniska na Hali Ornak.
- Czas przejścia z Kir do Bramy Kraszewskiego: 35 min w obie strony
- Czas przejścia od Bramy Kraszewskiego do schroniska: 1:05 h, ↓ 1 h
– tuż poniżej Bramy Kraszewskiego od szlaku zielonego odchodzi niebieski szlak na Polanę na Stołach. Czas przejścia: 1:10 h, ↓ 55 min
– poniżej Bramy Kraszewskiego odchodzi też jednokierunkowy szlak czarny, przechodzący przez oświetloną Jaskinię Mroźną (wstęp płatny) i schodzący do Doliny Kościeliskiej. Czas przejścia: 1:10 h[5]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ a b Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnictwo „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ a b Władysław Szafer, Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.