Plac Społeczny we Wrocławiu
Plac Społeczny – plac we Wrocławiu położony w obrębie Starego Miasta[1]. Współcześnie przebiega tędy między innymi droga krajowa nr 98[2][3], a wcześniej droga krajowa nr 8 i trasa europejska E67. Plac stanowi ważny węzeł komunikacyjny, w ramach którego zbudowano obiekty inżynieryjne takie jak estakady drogowe i przejścia podziemne dla pieszych[4].
| Przedmieście Oławskie | |
.jpg) Wjazd na plac z Mostu Grunwaldzkiego. W tle nieistniejąca już estakada zachodnia. Zdjęcie zrobiono w 2010 roku. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
| 51°06′28,730″N 17°02′52,503″E/51,107981 17,047918 | |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Historia
edytujObszar obecnego placu zabudowany był budynkami mieszkalnymi z początku XX wieku. Powstanie w tym miejscu placu wiąże się z powojennym wyburzeniem tej zabudowy przeprowadzonej w latach 70. XX wieku zniszczonej w znacznym stopniu podczas walk pod koniec II wojny światowej w czasie oblężenia miasta w 1945 roku[1][5].
Przed jego zagospodarowaniem przeprowadzono dwa konkursy SARP. Pierwszy konkurs przeprowadzony został w 1964 roku i obejmował projekt zabudowy usługowej terenu obecnego placu, natomiast drugi z konkursów przeprowadzony w 1969 roku obejmował projekt takiej zabudowy łącznie dla placu Społecznego i Dominikańskiego. Projektów tych nie zrealizowano[1].
W latach 80. XX wieku plac został zagospodarowany na węzeł komunikacyjny[1][5]. Zabudowany został skrzyżowaniem dróg, w tym drogi krajowej nr 8 (według ówczesnego przebiegu) i ulicy biegnącej od trasy W-Z. Skrzyżowanie miało stanowić istotny element niezrealizowanej trasy północ – południe. Obejmuje ono jedną (do 2019 roku dwie[6]) estakadę nad skrzyżowaniem oraz system przejść podziemnych dla pieszych[1][7][8][9]. Współcześnie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje lokalizację w tym obszarze zabudowy śródmiejskiej, co wymaga wyburzenia posadowionych tu budowli[10][11].
Układ komunikacyjny
edytujDo placu Społecznego przypisane są ulice o długości 546 m, którymi przebiega droga krajowa nr 98, od Mostu Grunwaldzkiego do placu Walerego Wróblewskiego[2]. Ponadto zlokalizowana jest tu estakada wschodnia (zachodnia została wyburzona) o długości 226 m[2][7][8]. W ramach budowy węzła komunikacyjnego wykonano także przejścia podziemne nr 2, 3 i 4, stanowiące jeden ciąg komunikacyjny pieszo-rowerowy[9] (przejścia podziemnego nr 1 pod jezdniami w kierunku Mostu Pokoju w ramach oszczędności nie zrealizowano). Cały wyżej opisany węzeł komunikacyjny należy do kategorii dróg krajowych[4].
Z placu społecznego wybiegają ulice w kierunku:
- Trasy W-Z i z ulicy Zygmunta Krasińskiego[12]
- Ulicy Kardynała Wyszyńskiego[13] przez Plac Powstańców Warszawy[14] i Most Pokoju[13]
- Placu Grunwaldzkiego przez Most Grunwaldzki[15][16]
- Ulic: gen. Romualda Traugutta i gen. Kazimierza Pułaskiego przez plac gen. Walerego Wróblewskiego[2][3][17].
- Przez plac przebiegają torowiska tramwajowe biegnące we wszystkich wyżej wymienionych kierunkach[18][19].
Obiekty inżynieryjne
edytujPlac Społeczny stanowi węzeł komunikacyjny, na który składa się skrzyżowanie dróg, którymi przebiegają także torowiska tramwajowe, z sygnalizacją świetlną, oraz obiekty inżynieryjne służące do bezkolizyjnego przeprowadzenia ruchu na wybranych kierunkach[1][4][20]. Są to:
- Estakada drogowa wschodnia: umożliwia bezkolizyjny skręt w lewo na skrzyżowaniu z kierunku Mostu Grunwaldzkiego w kierunku placu Walerego Wróblewskiego; jej długość wynosi 226 m, natomiast szerokość 10,6 m[7][18]. Położona jest 5,38 m nad przebiegającą pod nią jezdnią w jej osi[21]. Konstrukcję zbudowano w technologii monolitycznej, żelbetowej, w oparciu o cztery przęsła. Na jej koronie poprowadzona została dwupasmowa jezdnia o nawierzchni z masy bitumicznej. Estakada zbudowana została w 1988 roku[18]. Docelowo według miejskiego planu zagospodarowania przestrzennego z 2010 roku obie estakady mają zostać wyburzone[6].
- Estakada drogowa zachodnia: umożliwiała bezkolizyjny skręt w lewo na skrzyżowaniu z kierunku Trasy W-Z i ulicy Zygmunta Krasińskiego w kierunku Mostu Pokoju; jej parametry i konstrukcja były identyczne jak estakady wschodniej[8][19]. Położona była 4,89 m nad przebiegającą pod nią jezdnią w jej osi[22]. Estakadę zbudowano w 1986 roku[19], w 2019 roku uległa likwidacji[6].
- Przejście podziemne nr 2: długości 51 m i szerokości 16 m; nawierzchnia z płyt betonowych, konstrukcja z płyt żelbetowych[23][24].
- Przejście podziemne nr 3: długości 58 m i szerokości 7 m; nawierzchnia z płyt betonowych, konstrukcja z płyt żelbetowych[25][26].
- Przejście podziemne nr 4: długości 59 m[27] (58,85 m[28]) i szerokości 6,3 m; nawierzchnia z płyt betonowych, konstrukcja z płyt żelbetowych[27][28].
Układ urbanistyczny
edytujWspółcześnie Plac Społeczny tworzy jedną otwartą przestrzeń łącznie z Placem Powstańców Warszawy i Placem Walerego Wróblewskiego. Na północ od placu położone są: Park Juliusza Słowackiego, i za Placem Powstańców Warszawy, gmachy: Muzeum Narodowego i dawnej Nowej Rejencji, obecnie Dolnośląski Urząd Wojewódzki, za którymi przepływa rzeka Odra, jej ramię główne. Na wschodzie znajduje się kompleks zabudowy obejmujący zachowane kamienice przy ul. Mazowieckiej i Wybrzeżu Słowackiego uzupełnione o powojenną zabudowę biurową, dalej znajduje się ujście Oławy do Odry. Na południu leży plac Walerego Wróblewskiego, kościół św. Maurycego oraz kompleks budynków służby zdrowia przy ul. Dobrzyńskiej. Natomiast na zachodzie znajduje się budynek dawnej poczty czekowej, z wieżą o wysokości 43 m, przy ulicy Zygmunta Krasińskiego 1-9[1][5][29][30][31].
Według różnych koncepcji, w tym Rady Miasta Wrocławia, zawartych między innymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego z 2010 r. obecny układ ulic, zabudowy i zagospodarowania terenów obszaru Placu Społecznego, a także Placu Walerego Wróblewskiego oraz Placu Powstańców Warszawy mają ulec radykalnej zmianie. Plany obejmują między innymi zabudowę mieszkalno-usługową i usługową dla niezabudowanych obecnie terenów[11][32] oraz przebudowę układu ulic[11][32], w tym wybudowanie ulic głównych jako ulice podziemne[11][32][33][34].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Harasimowicz 2006 ↓, s. 821 (Społeczny).
- ↑ a b c d ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3990 (Społeczny, plac).
- ↑ a b ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 4926 (Wróblewskiego Walerego, plac).
- ↑ a b c ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3990-3995 (Społeczny).
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 993 (Wróblewskiego Walerego).
- ↑ a b c Janusz Krzeszowski, Bartosz Moch: W nocy z 14 na 15 sierpnia rusza rozbiórka estakady. wroclaw.pl. [dostęp 2019-10-14]. (pol.).
- ↑ a b c ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3991 (Społeczny, estakada wsch.).
- ↑ a b c ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3992 (Społeczny, estakada zach.).
- ↑ a b ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3993-3995 (Społeczny, przejście podziemne).
- ↑ MPZP 2010 ↓.
- ↑ a b c d Torz 2012 ↓.
- ↑ ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 1893(Kasińskiego Zygmunta).
- ↑ a b ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3322 (Pokoju, most).
- ↑ ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3441 (Powstańców Warszawy, plac).
- ↑ ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 1119 (Grunwaldzki, most).
- ↑ ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 1120 (Grunwaldzki, plac).
- ↑ ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3548 (Pułaskiego Kazimierza).
- ↑ a b c ZDiUM wiadukty 2016 ↓, s. 3 (poz. 25).
- ↑ a b c ZDiUM wiadukty 2016 ↓, s. 3 (poz. 26).
- ↑ ZDiUM sygnalizacja 2016 ↓.
- ↑ ZDiUM wysokość 2016 ↓, poz. 18.
- ↑ ZDiUM wysokość 2016 ↓, poz. 17.
- ↑ ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3993 (Społeczny, przejście podziemne).
- ↑ ZDiUM przejścia podziemne 2016 ↓, s. 2 (poz. 10).
- ↑ ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3994 (Społeczny, przejście podziemne).
- ↑ ZDiUM przejścia podziemne 2016 ↓, s. 2 (poz. 11).
- ↑ a b ZDiUM ulice 2016 ↓, poz. 3995 (Społeczny, przejście podziemne).
- ↑ a b ZDiUM przejścia podziemne 2016 ↓, s. 3 (poz. 12).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 429 (Kościół św. Maurycego).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 681 (Poczta czekowa).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 711 (Powstańców Warszawy).
- ↑ a b c MPZP 2010 ↓, zał. 1 projekt planu.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 36 ust. 2 pkt 3.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 50 ust. 2 pkt 4.
Bibliografia
edytuj- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- Przejścia podziemne, „ZDiUM/Infrastruktura/Obiekty inżynierskie”, Ewa Mazur, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 15 października 2009 [dostęp 2016-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-21] (pol.).
- Sygnalizacja świetlna na wrocławskich skrzyżowaniach, „ZDiUM/Infrastruktura/Sygnalizacja świetlna na skrzyżowaniach”, Ewa Mazur, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 15 stycznia 2013 [dostęp 2016-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-21] (pol.).
- Marcin Torz, Tak może się zmienić plac Społeczny, Gazeta Wrocławska, Wrocław, 15 listopada 2012 [dostęp 2016-11-21] (pol.).
- UCHWAŁA NR XLV/1366/10 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 21 stycznia 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu zespołu urbanistycznego Centrum w rejonie Placu Społecznego we Wrocławiu, Uchwały Rady Miejskiej Wrocławia; Biuletyn Urzędowy RMW z 1 lutego 2010 r. Nr 1, poz.12; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 2 kwietnia 2010 r. Nr 60, poz.928., 21 stycznia 2010 [dostęp 2016-09-02] (pol.).
- Wiadukty i estakady, „ZDiUM/Infrastruktura/Obiekty inżynierskie”, Ewa Mazur, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 15 października 2009 [dostęp 2016-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-21] (pol.).
- Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice”, Krzysztof Kubicki; sporządziła: Jolanta Gac /NOXE/, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 3 listopada 2016 [dostęp 2016-11-21] (pol.).
- Wysokość obiektów ..., „ZDiUM/Infrastruktura/Obiekty inżynierskie”, Ewa Mazur, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 15 października 2009 [dostęp 2016-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-21] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Plac Społeczny, [w:] woj. dolnośląskie, Wrocław, Przedmieście Oławskie [online], fotopolska.eu [dostęp 2016-11-21] (pol.).
- pl. Społeczny, [w:] Wrocław, Przedmieście Oławskie [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2016-11-21] (pol.).
- Plac Społeczny, wikimapia.org [dostęp 2016-11-21] (pol.).
- Tak powstawał plac Społeczny, [w:] FOTO Z ARCHIWUM: archiwum Gazety Wrocławskiej [online], www.gazetawroclawska.pl, 16 lutego 2016 [dostęp 2016-11-21] (pol.).
- Archiwalne zdjęcia placu w bibliotece Polona