Plac Mariacki w Szczecinie
Plac Mariacki (do 1945 r. Marienplatz) – niewielki plac w kształcie prostokąta, położony na obszarze szczecińskiego osiedla Stare Miasto, w dzielnicy Śródmieście. Z placem łączy się przebiegająca w jego wschodniej części ulica Farna.
| Stare Miasto | |
.jpg) Narożnik placu Mariackiego i ulicy Farnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Powierzchnia |
264 m² |
| Poprzednie nazwy |
des domes Kerkhof, St. Marien Kirchhof, Marienplatz |
Położenie na mapie Starego Miasta w Szczecinie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie Szczecina  | |
 53°25′36,1″N 14°33′27,1″E/53,426694 14,557528
| |
Historia
edytujW 1480 r. wzmiankowany był plac o nazwie des domes Kerkhof, który położony był w obrębie kościoła Mariackiego[1].
W czasie burzy 9 lipca 1789 r. w budynek kościoła uderzył piorun, wywołując pożar[2]. Ocalałe mury świątyni zburzono w 1829 r., a 3 sierpnia 1830 r. na ich miejscu rozpoczęto prace związane z budową gmachu Gimnazjum Mariackiego (niem. Marienstiftgymnasium)[3]. Budynek wzniesiono po północnej stronie placu. Po stronie południowej zabudowę stanowiły kamienice oraz budynek, w którym narodziła się Zofia Fryderyka Augusta von Anhalt-Zerbst, późniejsza cesarzowa Katarzyna II Wielka. W latach 20. XX wieku tenże budynek był siedzibą landratury powiatu Randow (Landratsamt des Kreis Randow)[4], a w sąsiadującej z nim kamienicy przy placu Mariackim 4 umieszczono powiatową kasę oszczędnościową (Sparkasse des Kreis Randow)[5]. W 1930 r. przed landraturą uruchomiono stację benzynową[6][7].
6 stycznia 1944 r. obszar placu został zbombardowany[6]. Po II wojnie światowej odbudowano wypalony gmach Gimnazjum Mariackiego. Z pierzei południowej placu przetrwały w zdeformowanym kształcie tylko dwa budynki: dawna landratura na narożniku z ulicą Farną i przylegająca do niej kamienica o numerze 4. Na miejscu zniszczonych kamienic nr 1–3 powstało boisko szkolne, a sam plac Mariacki został znacznie zmniejszony poprzez włączenie części jego terenu w obręb boiska i likwidację połączenia z ulicą Mariacką.
Zabudowa
edytuj- plac Mariacki 1 – IX Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Monte Cassino w Szczecinie (dawniej Gimnazjum Mariackie)
- plac Mariacki 4 – przedwojenna kamienica (dawniej siedziba kasy oszczędnościowej landratury), parter zajmuje Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w Szczecinie[8]
- ulica Farna 1 / plac Mariacki – budynek, w którym narodziła się caryca Katarzyna II, późniejsza siedziba landratury. Od 1995 r. mieści jeden z oddziałów Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń[9].
Galeria
edytuj-
Plac Mariacki przed II wojną światową -
IX Liceum Ogólnokształcące, plac Mariacki 1 -
Pierzeja południowa placu: od lewej dawna landratura przy Farnej 1 (obecnie PZU) i kamienica przy pl. Mariackim 4 -
Boisko szkolne w miejscu kamienic nr 1-3 i zachodniej części placu -
Reklama przedwojennego studia graficznego.
Przypisy
edytuj- ↑ Tadeusz Białecki (red.), Encyklopedia Szczecina: wydanie jubileuszowe z okazji 70-lecia polskiego Szczecina, Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo Kultury, 2015, s. 561, ISBN 978-83-942725-0-0 [dostęp 2020-11-08].
- ↑ Andrzej Kraśnicki jr: Wielki kościół, po którym niewiele zostało. szczecin.gazeta.pl. [dostęp 2013-10-07].
- ↑ Historyczne Kalendarium Szczecina – Architektura cz. I « sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Große Domstraße – Landratsamt des Kreis Randow, Große Domstraße 1; -1925 – sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2020-11-08].
- ↑ Marienplatz – Marienplatz 4 – 01 – sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2020-11-08].
- ↑ a b Historyczne Kalendarium Szczecina – Architektura cz. II « sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Marienplatz – Marienplatz, Tankstelle; 1932 – sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2020-11-08].
- ↑ Historia zboru [online], Adwentyści Szczecin [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Oddział PZU Szczecin-Farna [online], 8 listopada 2020.