Pius III

papież XVI-wieczny

Pius III (łac. Pius III, właśc. Francesco Todeschini-Piccolomini; ur. 29 maja[1] 1439 w Sarteano, zm. 18 października 1503 w Rzymie) – włoski duchowny rzymskokatolicki, papież w okresie od 22 września 1503 do 18 października 1503[2].

Pius III
Pius Tertius
Francesco Todeschini-Piccolomini
Papież
Biskup Rzymu
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

Państwo Kościelne

Data i miejsce urodzenia

29 maja 1439
Sarteano

Data i miejsce śmierci

18 października 1503
Rzym

Miejsce pochówku ?, Groty Watykańskie, bazylika św. Andrzeja „della Valle”
Papież
Okres sprawowania

22 września 1503–18 października 1503

Arcybiskup Sieny
Okres sprawowania

6 lutego 1460 – listopad 1500

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

30 września 1503

Nominacja biskupia

6 lutego 1460

Sakra biskupia

1 października 1503

Kreacja kardynalska

5 marca 1460
Pius II

Kościół tytularny

S. Eustachio

Pontyfikat

22 września 1503

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

1 października 1503

Konsekrator

Giuliano della Rovere

Współkonsekratorzy

Adello Piccolomini
Francesco Erulli

Życiorys

edytuj

Urodził się 29 maja 1439 w Sarteano koło Sienny jako syn Giovanniego Todeschiniego i Laodinici Piccolomini, siostry papieża Piusa II (Enea Silvio de Piccolomini)[1][3]. Wuj kierował jego edukacją, zezwolił na używanie swojego nazwiska i herbu rodowego[1].

Studiował prawo w Perugii; po obronie doktoratu z prawa kanonicznego, 6 lutego 1460 roku, został mianowany arcybiskupem Sieny, choć nie miał święceń kapłańskich[2][3]. Kilka tygodni później, 5 marca 1460, wyniósł go do godności kardynała diakona z kościołem tytularnym Sant'Eustachio[1][3]. W kwietniu 1460 został wysłany jako legat do Marchii Ankońskiej[2]. W latach 1462–1503 był archidiakonem Brabancji[1]. Kiedy Pius II wyruszył na krucjatę w 1464 (ostatecznie nie doszła do skutku, gdyż papież zmarł w Ankonie 14 sierpnia 1464), mianował go gubernatorem Państwa Kościelnego[2].

W 1471 roku służył jako legat papieża Pawła II w Niemczech. W sierpniu 1471 został protodiakonem Kolegium kardynałów i z racji pełnienia tej funkcji koronował papieży Innocentego VIII w 1484 i Aleksandra VI w 1492[1].

W 1497, jako jedyny kardynał, zgłosił sprzeciw wobec planów papieża Aleksandra VI, dotyczących przekazania części Państwa Kościelnego Juanowi Borgii[2]. Był administratorem apostolskim diecezji Fermo (dwukrotnie: 1485-94 i 1496 aż do wyboru na papieża) i Pienza e Montalcino (1495-98) oraz opatem komendatoryjnym wielu klasztorów benedyktyńskich, cysterskich i kamedulskich. W latach 1488–89 służył jako legat w Perugii. Sprawując tę funkcję przywrócił porządek w mieście oraz uregulował konflikt między miastami Foligno i Spello. Za pontyfikatu Aleksandra działał w kurii jako kardynał-protektor Anglii, był też członkiem komisji ds. reformy Kościoła (1497) i ds. finansowania krucjaty (1501), ale żadna z tych komisji nie odegrała ostatecznie większej roli.

Na konklawe po śmierci Aleksandra VI został wybrany na papieża (22 września 1503) – dzięki poparciu Cezara Borgii (syna poprzedniego papieża), jako kandydat neutralny wobec głównych faworytów; Włocha – Giuliano della Rovere i Francuza – Georges d’Amboise. Zły stan zdrowia nowego papieża pozwalał przypuszczać, że nie będzie to długi pontyfikat[2].

Piccolomini przyjął święcenia kapłańskie i biskupie, przybrał imię Pius III na cześć wuja i został koronowany 8 października 1503[2]. Schorowany papież przypłacił długą ceremonię koronacyjną dalszym pogorszeniem stanu zdrowia; zmarł 18 października, po trwającym zaledwie 26 dni pontyfikacie[2]. Deklarował się jako wróg symonii i wyrażał chęć reformy Kościoła[2]. Współcześni historycy uważają, że jego intencją było zwołanie soboru i przeprowadzenie reform[2].

Grobowiec

edytuj

Pierwotnie spoczął w Bazylice Świętego Piotra, obok swojego wuja Piusa II. Po przebudowie bazyliki ich szczątki przeniesiono do kościoła San Andrea della Valle w Rzymie, gdzie umieszczono je w mauzoleum stworzonym przez kardynała Alessandro Perettiego di Montalto w 1614 roku[4].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Todeschini-Piccolomini, Francesco. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2021-07-01]. (ang.).
  2. a b c d e f g h i j John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 355. ISBN 83-06-02633-0.
  3. a b c Dopierała 2019 ↓, s. 692.
  4. https://silesia.edu.pl/index.php/Pius_III

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Pius III [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-07-30] (ang.).
  • Pope Pius III. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-04-20]. (ang.).