Pilocystyda, pileocystyda (łac. pilocystidium) lub dermatocystyda (łac. dermatocystidium) – występujący w skórce kapelusza niektórych grzybów rodzaj cystyd. Pod względem kształtu podobne są do cheilocystyd i pleurocystyd[1]. Pilocystydy budują także twardą zewnętrzną skorupę (krustę) na owocnikach niektórych grzybów zwanych hubami[2]. U gatunków zaliczanych do lakownic Ganoderma ułożone palisadowo pilocystydy są grubościenne lub pełne, a ich górna część wysycona jest żywiczną substancją, wskutek czego krusta staje się błyszcząca, jak lakierowana[3].

Pilocystydy w skórce kapelusza drobnołuszczaka żółtawego
Dermatocystydy Pluteus salicinus

Obecność dermatcystyd wpływa na wygląd powierzchni kapelusza. Gdy ich brak, powierzchnia jest naga i błyszcząca, obecność dermatocystyd powoduje, że jest matowa, a w zależności od ich ilości i wysokości powierzchnia staje się aksamitna lub kutnerowata[4].

Występowanie dermatocystyd, ich liczba i budowa, odgrywają dużą rolę przy mikroskopowym oznaczaniu niektórych gatunków grzybów, np. gołąbków (Russula) i strzępiaków (Inocybe). Występują w zewnętrznej warstwie skórki zwanej epikutisem. Mają na ogół kształt maczugowaty, wrzecionowaty lub walcowaty i zawierają liczne przegrody[4][5].

Przypisy

edytuj
  1. E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  2. Stanisław Domański, Żagwiowate I (''Polyporaceae pileateae''), szczecinkowcowate i (''Mucronosporaceae pileateae''). Grzyby (Fungi) 2. Podstawczaki (Basidiomyces), bezblaszkowe (Aphyllophorales), LXIII (in Polish), Warszawa: PWN, 1965.
  3. Ganoderma resinaceum [online], Mycobank [dostęp 2017-10-23].
  4. a b Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, s. 14, ISBN 83-85444-65-3.
  5. Andrzej Nespiak, Grzyby. Strzępiak (Inocybe), t. XIX, Warszawa – Kraków: PWN, 1990, s. 8, ISBN 83-01-08749-8.