Pierwsza kampania Mehmeda II w Albanii

Pierwsza kampania Mehmeda II w Albanii – nieudana kampania sułtana Mehmeda II przeciwko Lidze w Lezhy, która miała miejsce w 1452 roku. Sułtan wysłał do walki liczącą od 25 tys. do 27 tys. niedoświadczoną armię, która była dowodzona przez Tahipa Paszę oraz Hamzę Paszę.

Pierwsza kampania Mehmeda II w Albanii
Czas

1452

Miejsce

wschodnia część Albanii

Wynik

zwycięstwo Albańczyków

Strony konfliktu
Liga w Lezhy Imperium Osmańskie
Dowódcy
Skanderbeg

Moisi Golemi

Tahip Pasza

Hamza Pasza

Siły
10 tys. 25-27 tys.
Straty
1 tys. 7 tys.
brak współrzędnych

Państwa albańskie przeżywały wówczas kryzys, a albański dowódca Skanderbeg był wasalem króla Aragonii Alfonsa V. W celu osłabienia aragońskich wpływów Republika Wenecka próbowała nastawić przeciwko Skanderbegowi państwa niemu przyjazne. Mehmed II widział w tym możliwość podboju Albanii, lecz Skanderbeg znał taktykę sułtana. Gdy armia osmańska została rozdzielona, dnia 21 lipca 1452 roku wojska albańskie ją zaatakowały, wygrywając bitwy o Modrič i pod Meçad. W ich wyniku Tahip Pasza zginął w walce, a Hamza Pasza został wraz ze swoim sztabem schwytany do niewoli. Jeńcy zostali uwolnieni za zapłatą 13 tys. dukatów.

Relacje Skanderbega z państwami zachodnimi

edytuj

Zwycięskie dla Albańczyków oblężenie Krui z 1450 roku spowodowało ciężkie straty zarówno po stronie osmańskiej, jak i albańskiej, dodatkowym problemem Albanii były niedobory plonów, które skutkowały klęską głodu[1]. Po śmierci sułtana Murada II w 1451 roku na osmański tron powrócił jego syn Mehmed II Zdobywca. Skanderbeg był świadomy, że siły albańskie nie są wystarczająco dobrze zaopatrzone i nie byłyby w stanie powstrzymać osmańskiego ataku, gdyby nowy sułtan zdecydował się na atak[1]. Ponadto Księstwo Dukagjini, jedno z najpotężniejszych albańskich księstw, prowadziło otwarte negocjacje z Imperium Osmańskim. Skanderbeg uważał, że księstwo mogłoby się stać wasalem sułtana[1].

Żeby zapobiec potencjalnemu rozpadowi Ligi w Lezhy z powodu konfliktów wewnętrznych, zrujnowanej gospodarki i osłabionej armii, Skanderbeg zaczął szukać sojuszników[1]. Początkowo zwrócił się do Republiki Weneckiej, proponując jej sojusz wojskowy oraz wasalizację. Propozycję odrzucono, ponieważ Republika Wenecka miała dobre stosunki z Imperium Osmańskim[1]. Z kolei Państwo Kościelne zaoferowało Skanderbegowi pomoc finansową, jednak według niego okazała się niewystarczająca[1]. Z kolei król Aragonii pozostawał sceptyczny wobec Skanderbega, ponieważ rodzina Kastrioti, z której ten się wywodził, była wcześniej sprzymierzona z Wenecją[2]. Alfons V Aragoński, jako praktykujący chrześcijanin, widział trudności w sprzymierzeniu się ze Skanderbegiem z powodu praktykowania przez niego islamu podczas jego służby w osmańskim wojsku[2].

26 marca 1451 roku podpisano traktat z Gaety, na mocy którego Królestwo Aragonii weszło w sojusz ze Skanderbegiem[2], ten wysyłał swoich dyplomatów również m.in. do Księstwa Mediolanu i Republiki Sieny[3]. W sierpniu 1451 roku Skanderbeg wraz z władzami Republiki Weneckiej wysyłał listy do mediolańskiego księcia Franciszka I Sforzy, w których informowano o albańskich zwycięstwach nad osmańską armią oraz proszono go o wysłanie Albańczykom zaopatrzenia w celu dalszej obrony przed wrogiem. Książę jednak nie zgodził się na udzielenie pomocy Albanii, co uzasadniał niestabilną sytuacją polityczną w jego kraju[3]. Władze weneckie oświadczyły, że są zwolennikami pokoju między Albanią a Imperium Osmańskim, a Republika Raguzy przekazała Albanii dużą ilość dukatów[3].

Konflikt o kontrolę nad Albanią

edytuj

Głównym powodem zawarcia sojuszu między Skanderbegiem a Alfonsem V były obawy Skanderbega przed ambicjami mocarstwowymi nowego sułtana Mehmeda II Zdobywcy. Chciał on odzyskać tereny od Syrii po Hiszpanię, nad którymi panował cesarz bizantyjski Justynian I[4]. Sułtan był również jednym z pierwszych monarchów od czasów Starożytnego Rzymu, który bezpośrednio kontrolował swoją armię[5] oraz unowocześniał ją poprzez zaopatrywanie jej w najnowsze modele armat[6].

Król Aragonii chciał, by Liga w Lezhy była tak potężna, by sama mogła wypowiedzieć wojnę Imperium Osmańskiemu[7]. W maju 1451 wysłał do Krui 200 żołnierzy i dwóch oficerów z Katalonii, a 7 czerwca tego roku zawarł sojusz z Gjergjem Arianitim, pochodzącym z południowej Albanii członkiem Ligi[8]. Aragoński władca zawierał sojusze z innymi ważniejszymi szlachcicami sprzymierzonymi ze Skanderbegiem, m.in. z Gjonem Muzaką[3]. Z kolei szlachcic Pal Dukagjini miał dobre relacje z Republiką Wenecką i z sułtanem[3].

W 1451 roku Mehmed II Zdobywca przebywał w Azji Mniejszej, gdzie był zajęty walką z Karamanidami i Menteszami, jednak zamierzał ponowić walki przeciwko Albanii[3]. W tym czasie Skanderbeg odbudował zamek w Krui oraz w ciągu kilku miesięcy wzniósł nową fortecę w Modriču[3][9].

Republika Wenecka, przeciwna ekspansji aragońskich wpływów (Albania była wówczas wasalem Aragonii), próbowała nastawić przeciwko Albanii państwa, które miały z nią dobre relacje[3]. W odpowiedzi na politykę Wenecji, król Aragonii Alfons V mianował Bernarda Vaquera na gubernatora Krui, który został wkrótce zastąpiony na tym stanowisku przez Ramona d'Ortafę[3]. Dowódcą stacjonującego w tym mieście garnizonu wojskowego, liczącego wówczas 100 osób, był Pedro Scuder[3].

Stefan I Crnojević, książę Zety, nie utrzymywał stosunków z Alfonsem V. Sprzymierzył się za to z Wenecją, której stał się wasalem[10]. Zobowiązał się do ochrony terytorium Albanii Weneckiej przed potencjalnymi serbskimi i osmańskimi atakami[10].

Wojna z Imperium Osmańskim

edytuj

W 1452 roku osmańska kawaleria zaczęła atakować wschodnie terytoria Albanii. Była to taktyka powszechnie używana w osmańskim wojsku. Miała ona na celu osłabienie wroga przed rozpoczęciem inwazji na pełną skalę[11]. 23 kwietnia tego roku gubernator Krui Raimon d'Ortafà wysyłał listy do Alfonsa V Aragońskiego z prośbą o pomoc. d'Ortafà obawiał się, że osmańska inwazja zmusiłaby wielu Albańczyków do przejścia na islam[11]. Sułtan Mehmed II wykorzystał fakt, że członkowie Ligi w Lezhy są ze sobą skłóceni i wysłał do Albanii siły liczące od 25 tys. do 27 tys. niedoświadczonych żołnierzy. Uważał on, że armia będzie w stanie osłabić albański opór na tyle, by rozpocząć skoordynowaną inwazję[12].

Bitwa o Modrič

edytuj

Skanderbeg zebrał 14 tys. ludzi i wraz z nimi wyruszył przeciwko osmańskiej armii dowodzonej przez Tahipa Paszę. Planował najpierw pokonać liczące 14 tys. żołnierzy siły Hamzy Paszy, a następnie otoczyć liczące od 10 tys. do 12 tys. żołnierzy siły Tahipa[12]. 21 lipca 1452 roku wojska albańskie zaatakowały żołnierzy Hamzy, nie dając im czasu na przygotowanie się[13][14]. Walka nie trwała długo; siły Hamzy zdecydowały się wycofać, a sam dowódca został schwytany wraz ze swoim sztabem[13][14], który został uwolniony po wpłacie 13 tys. dukatów[15][16].

Bitwa pod Meçad

edytuj

Po pokonaniu armii Hamzy Paszy Skanderbeg wysłał swoich żołnierzy na północ od miejscowości Modrič, gdzie stacjonowała armia Tahipa Paszy[13]. Przed przystąpieniem do ataku, Skanderbeg wysłał Moisiego Golemiego na tyły osmańskiej armii. Podczas bitwy Golemi stoczył pojedynek z Tahipem Paszą, którego wynikiem była śmierć osmańskiego dowódcy[17]. Po śmierci Tahipa, jego żołnierze wycofali się z pola bitwy[13][17].

Następstwa

edytuj

W bitwach o Modrič i pod Meçad zginęło łącznie ponad 7 tys. żołnierzy po osmańskiej stronie i tysiąc po albańskiej[17]. Część zmęczonych albańskich żołnierzy odmówiła ścigania wycofujących się sił osmańskich[17].

Zwycięstwo Skanderbega nad Mehmedem II było dla Albańczyków niespodziewanym rezultatem[18]. Gubernator Krui Ramon d'Ortafà poinformował Alfonsa V Aragońskiego o zwycięstwie Albanii, co aragoński król przyjął z entuzjazmem[16].

Ze względu na dobre relacje wenecko-osmańskie, Skanderbeg postanowił poprawić relacje z Republiką Wenecką[11]. Jednym z kroków dla ich ocieplenia było wysłanie jednego z albańskich oddziałów do weneckiego miasta Cattaro w celu udaremnienia ataku serbskiego władcy Jerzego I Brankovicia na to miasto[11]. Republika Wenecka, mimo podziękowania Skanderbegowi za pomoc, wciąż jednak była niechętna Albanii[11]. Kolejnym krokiem Skanderbega do poprawy wzajemnych relacji było wysłanie mówcy Ezopa Zguriego do Alfonsa V. Mówca miał poprosić o pomoc wojskową dla Albanii oraz przekonać władcę, by ten wezwał do pojednania z Wenecją[11]. Pierwsza prośba nie mogła zostać spełniona, ponieważ król nie dysponował wystarczającą ilością żołnierzy ani funduszy. 5 marca 1453 roku Alfons V Aragoński wysłał list do Republiki Weneckiej, w którym potępił ją za wspieranie wrogów Skanderbega[11].

22 kwietnia 1453 roku, Mehmed II Zdobywca wysłał kolejną wyprawę do Albanii pod dowództwem Ibrahima Paszy, który zginął podczas bitwy na równinie Polog[11]. Dnia 29 maja tego roku upadło Cesarstwo Bizantyjskie, co zaniepokoiło chrześcijańskie państwa zachodniej Europy; sułtan Mehmed II Zdobywca następnie zwrócił swoją uwagę na Królestwo Węgier oraz na państwa włoskie[15]. W celu powstrzymania przyszłych osmańskich ataków, Albania, Raguza, Serbia i Węgry założyły luźną koalicję przeciwko Imperium Osmańskiemu[15].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Frashëri 2002 ↓, s. 308.
  2. a b c Frashëri 2002 ↓, s. 309.
  3. a b c d e f g h i j Frashëri 2002 ↓, s. 319-320.
  4. Freely 2009 ↓.
  5. Hodgkinson 1999 ↓, s. 124.
  6. Hodgkinson 1999 ↓, s. 122.
  7. Frashëri 2002 ↓, s. 317.
  8. Frashëri 2002 ↓, s. 318.
  9. Schmitt 2009 ↓, s. 280.
  10. a b Schmitt 2009 ↓, s. 281.
  11. a b c d e f g h Frashëri 2002 ↓, s. 321.
  12. a b Francione 2003 ↓, s. 105.
  13. a b c d Schmaus 1969 ↓, s. 92.
  14. a b Franco 1539 ↓, s. 316.
  15. a b c Frashëri 2002 ↓, s. 322.
  16. a b Francione 2003 ↓, s. 107.
  17. a b c d Francione 2003 ↓, s. 106.
  18. Franco 1539 ↓, s. 317.

Bibliografia

edytuj