Phimodera flori
Phimodera flori – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny żółwinkowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Francji po Syberię i Mongolię.
| Phimodera flori | |||
| (Fieber, 1863) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Phimodera flori | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1863 roku przez Franza Xavera Fiebera. Jako miejsce typowe wskazano Elgavkrasti na Łotwie. Epitet gatunkowy nadano na cześć Gustava Flora[1].
Morfologia
edytujPluskwiak o krótkim i stosunkowo szerokim ciele długości od 4,9 do 7,2 mm. Ubarwienie ma zmienne; zwykle wierzch ciała jest szarobrązowy z czarnym wzorem, ale może być też niemal całkiem czarny z nielicznymi jaśniejszymi plamkami i smugami. Oskórek pokryty jest gęstym punktowaniem oraz słabo zaznaczonym, krótkim, szarym owłosieniem. Głowa ma obrys czworokątny z silnie wystającymi ku bokom, umieszczonymi na szypułkach oczami złożonymi. Szerokość oka złożonego jest nie mniejsza niż odległość między nim a przyoczkiem oraz od 4 do 5 razy mniejsza niż odległość między nim a drugim okiem złożonym. Policzki są krótsze od nadustka i mają wierzchołki w widoku bocznym niewystające poza górny zarys głowy. Przedplecze ma brzegi tylno-boczne lekko wcięte, wskutek czego jego boczne naroża są słabo wystające. Tarczka zakrywa niemal cały odwłok. Listewki brzeżne odwłoka mają w tylno-bocznych narożach segmentów widoczne z góry, odstające guzki. Odnóża wszystkich par cechują się krętarzami pozbawionymi guzków i wyrostków[2][3].
Ekologia i występowanie
edytujOwad ten zasiedla tereny piaszczyste, chętnie śródlądowe wydmy. Pędzi skryty tryb życia. Bytuje u podstawy traw z rodzaju szczotlicha, najczęściej szczotlichy siwej. Zwykle przebywa płytko zagrzebany w piasku, tylko przy wysokich temperaturach wychodząc na powierzchnię. Żeruje na korzeniach i opadłych na glebę nasionach. Stadium zimującym są postacie dorosłe. Kopulacje odbywają się w maju i czerwcu na powierzchni gleby[2][3].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Francji, Niemiec, Włoch, Danii, Łotwy, Polski, Czech, Węgier[4][5], Grecji[6] oraz europejskiej części Rosji[4][5]. W Azji stwierdzono jego występowanie w Gruzji, Kazachstanie, Mongolii i na Syberii[5].
W Polsce jest owadem bardzo rzadko spotykanym; wszystkie jego rekordy pochodzą z XX wieku, większość z Doliny Wisły[2][7]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek krytycznie zagrożony wymarciem (CR)[8].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ F.X. Fieber. Die europäischen Arten der Hemipteren-Gattung Phimodera Germ. „Wiener Entomologische Monatschrift”. 7, s. 1-9, 1863.
- ↑ a b c Jerzy A. Lis, Barbara Lis, Dariusz J. Ziaja: Heteroptera Poloniae 2: Pentatomoidea 1: Acanthosmatidae, Cydnidae, Plataspidae, Scutelleridae, Thyreocoridae. Bytom: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy "Plik", 2012.
- ↑ a b Jerzy Adrian Lis, Barbara Lis: Klucze do oznaczania owadów Polski. T. XVIII: Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera. Cz. zeszyt 13: Puklicowate – Acanthosomatidae, żółwinkowate – Scutelleridae. Toruń: Oficyna Wydawnicza Turpress, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1998.
- ↑ a b Phimodera flori Fieber, 1863. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-07-15].
- ↑ a b c Berend Aukema (red.): Phimodera flori Fieber, 1863. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2022-07-15].
- ↑ Paride Dioli. Phimodera flori Fieber, found in Greece on Mount Olympus, new to the Balkan Peninsula (Hemiptera: Heteroptera: Scutelleridae). „Zootaxa”. 4958 (1), 2021. Magnolia Press. DOI: 10.11646/zootaxa.4958.1.39.
- ↑ Grzegorz Gierlasiński: Phimodera flori. [w:] Pluskwiaki Różnoskrzydłe (Hemiptera: Heteroptera) Polski [on-line]. 2013-2021. [dostęp 2022-07-15].
- ↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.