Phénix (1930)
Phénix (Q157) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego, jedna z 31 jednostek typu Redoutable. Okręt został zwodowany 12 kwietnia 1930 w stoczni Chantiers Dubigeon w Nantes, a do służby w Marine nationale wszedł w 1932 roku. 15 czerwca 1939 podczas ćwiczeń okręt zatonął wraz z całą załogą nieopodal Cam Ranh w wyniku wypadku.
 Jednostka bliźniacza „Phénix” – „Prométhée” | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Projekt |
M6 |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
1928 |
| Wodowanie |
12 kwietnia 1930 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
1932 |
| Zatonął |
15 czerwca 1939 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
92,3 m |
| Szerokość |
8,2 m |
| Zanurzenie |
4,7 m |
| Zanurzenie testowe |
80 m |
| Rodzaj kadłuba | |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 6000 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 10 000 Mm przy 10 w. |
| Uzbrojenie | |
| 1 działo kal. 100 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm, 13 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe |
7 × 550 mm |
| Załoga |
61 |
Projekt i budowa
edytuj„Phénix” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1926 lub 1927 roku[1][2]. Projekt (o sygnaturze M6[3]) był ulepszeniem pierwszych powojennych francuskich oceanicznych okrętów podwodnych – typu Requin[1]. Poprawie uległa krytykowana w poprzednim typie zbyt mała prędkość osiągana na powierzchni oraz manewrowość[1][4]. Okręty typu Redoutable miały duży zasięg i silne uzbrojenie; wadą była ciasnota wnętrza, która powodowała trudności w dostępie do zapasów prowiantu i amunicji[4]. Konstruktorem okrętów był inż. Jean-Jacques Roquebert[4].
„Phénix” zbudowany został w stoczni Chantiers Dubigeon w Nantes[3][5]. Stępkę okrętu położono w 1928 roku[3], a zwodowany został 12 kwietnia 1930[5][6].
Dane taktyczno–techniczne
edytuj„Phénix” był dużym, oceanicznym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[1][4]. Długość całkowita wynosiła 92,3 metra (92 metry między pionami), szerokość 8,2 metra i zanurzenie 4,7 metra[5][3]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 1384 tony (normalna 1570 ton), a w zanurzeniu 2084 tony[5][6][a]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 6000 KM[5][7][b]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM[4][5][c]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 17 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu[5][3][d]. Zasięg wynosił 10 000 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 17 węzłów) oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[1][2]. Zbiorniki paliwa mieściły 95 ton oleju napędowego[3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, a czas zanurzenia 45-50 sekund[1][4]. Autonomiczność okrętu wynosiła 30 dób[3][8].
Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 550 mm: cztery na dziobie i jeden potrójny zewnętrzny aparat torpedowy. Prócz tego za kioskiem znajdował się jeden podwójny dwukalibrowy (550 lub 400 mm) aparat torpedowy[3][4]. Na pokładzie było miejsce na 13 torped, w tym 11 kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm[3][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kalibru 100 mm M1925 L/45 oraz zdwojone stanowisko wielkokalibrowych karabinów maszynowych Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[3][4].
Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 57 podoficerów i marynarzy[2][5][e].
Służba
edytuj„Phénix” został przyjęty do służby w Marine nationale w 1932 roku[3]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q157[3]. W 1939 roku okręt pełnił służbę w Indochinach Francuskich[9]. 15 czerwca 1939 „Phénix” nieopodal Cam Ranh uczestniczył w ćwiczeniach wraz z krążownikiem „La Motte-Picquet” i siostrzanym okrętem „L’Espoir”[9]. Okręt zatonął w wyniku wypadku, a na jego pokładzie śmierć poniosło 71 osób, w tym dowódca kmdr ppor. G. Bouchacourt[3][9].
Uwagi
edytuj- ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje wyporność 1644/2080 ton.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 187 podaje, że okręt posiadał cztery silniki Diesla, zaś według Parkes 1934 ↓, s. 199 okręt posiadał dodatkowo pomocniczy silnik Diesla o mocy 750 KM.
- ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75 podaje, że łączna moc silników elektrycznych wynosiła 1000 KM.
- ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje, że prędkość na powierzchni wynosiła 18 węzłów.
- ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje, że załoga okrętu liczyła 67 osób.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 274.
- ↑ a b c Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 76.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Gogin 2015 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i Fontenoy 2007 ↓, s. 187.
- ↑ a b c d e f g h i Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 273.
- ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 186.
- ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75.
- ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199.
- ↑ a b c Kindell 1939 ↓.
Bibliografia
edytuj- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Ivan Gogin: REDOUTABLE submarines (1931-1939). Navypedia. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
- Don Kindell: FRENCH, POLISH, GERMAN NAVIES, also US SHIPS IN EUROPE, SEPTEMBER 1939. Naval History Homepage. [dostęp 2019-12-13]. (ang.).
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: Ian Allan Ltd., 1971. ISBN 0-7110-0153-7. (ang.).
- Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).