Petar Bojović
Petar Bojović, cyr. Петар Бојовић (ur. 16 lipca 1858 w Miševići niedaleko Novej Varosi, zm. 19 stycznia 1945 w Belgradzie) – serbski wojskowy, vojvoda (marszałek polny), dowodził wojskami serbskimi w I i II wojnie bałkańskiej, w czasie I wojny światowej dowódca 1 Armii serbskiej, w latach 1916–1918 Szef Sztabu Głównego armii serbskiej.
| |
 vojvoda
| |
| Data i miejsce urodzenia |
16 lipca 1858 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 stycznia 1945 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1876–1922 |
| Siły zbrojne |
|
| Stanowiska |
Szef Sztabu Głównego armii serbskiej |
| Główne wojny i bitwy |
wojna serbsko-turecka, |
| Odznaczenia | |
                               
| |
.svg){kind=small}
Życiorys
edytujMłodość
edytujPierwsze doświadczenia wojenne zbierał w latach 1876–1878, kiedy jako młody kadet szkoły artylerii wziął udział w wojnie serbsko-tureckiej, zakończonej odzyskaniem niepodległości przez jego ojczysty kraj[1].
Po wybuchu I wojny bałkańskiej (1912) pełnił funkcję Szefa Sztabu 1 Armii serbskiej, na czele której walczył w zakończonych serbskimi zwycięstwami bitwach pod Kumanowem i pod Bitolą. W bitwie pod Kumanowem w październiku 1912 roku armia serbska zadała Turkom ogromne straty i zmusiła ich do panicznej ucieczki z Północnej Macedonii[2]. Ostatecznym przełamaniem tureckiego oporu w I wojnie bałkańskiej zakończyła się trzydniowa bitwa pod Bitolą (Monastyrem) w listopadzie 1912 roku. W wyniku tej bitwy prawe skrzydło wojsk serbskich wkroczyło do Albanii i dotarło aż do Morza Adriatyckiego[2]. Po zawieszeniu broni stał na czele serbskiej delegacji (jako wojskowy przedstawiciel rządu) biorąc udział w negocjacjach pokojowych na konferencji w Londynie[1][3].
W czasie II wojny bałkańskiej (1913) cały czas pełniąc funkcję Szefa Sztabu 1 Armii w czerwcu 1913 roku uczestnik bitwy nad rzeką Bregałnicą, gdzie armia serbska zadała wojskom bułgarskim decydującą o wyniku wojny porażkę[4].
I wojna światowa
edytujPo wybuchu I wojny światowej mianowany dowódcą 1 Armii serbskiej, mającej powstrzymać atak Austro-Węgier od północy. 6 września 1914 roku poniósł porażkę w starciu armią austro-węgierską w bitwie obronnej nad rzeką Driną, jednakże równocześnie powstrzymał dalszą ofensywę wojsk nieprzyjaciela. Jednak siły serbskie zmuszone były wycofać się z Belgradu, który 2 grudnia został zajęty przez wojska austriackie. Generał Bojović w trakcie walk został ranny i na stanowisku dowódcy 1 Armii serbskiej został zastąpiony przez generała Živojina Mišicia[1][3].
W styczniu 1916 mianowany Szefem Sztabu armii serbskiej w miejsce schorowanego Radomira Putnika[1][3]. Funkcję tę utrzymał do czerwca 1918, kiedy złożył rezygnację w wyniku różnicy zdań z generałami Ententy, co do sposobu wykorzystania sił serbskich na froncie salonickim[1][3]. Następnie powrócił na stanowisko Szefa Sztabu 1 Armii serbskiej, na czele której brał udział w przełamaniu linii nieprzyjaciela i ostatecznym pokonaniu armii bułgarskiej na jesieni 1918 roku. W uznaniu zasług wojennych Petar Bojović we wrześniu 1918 został awansowany do najwyższego serbskiego stopnia wojskowego vojvody (marszałka polnego), stając się ostatnim żołnierzem, jaki otrzymał tę rangę[5].
Starość
edytujPo wojnie w 1921 krótki czas pełnił funkcję Szefa Sztabu Generalnego, po czym przeszedł w stan spoczynku[6]. Po wybuchu II wojny światowej wyznaczony na zastępcę Szefa Sztabu Generalnego i doradcę młodego króla Jugosławii Piotra II. Z powodu zaawansowanego wieku jego udział w wydarzeniach wojennych był ograniczony. Poparł ruch czetnicki gen. „Dražy” Mihailovicia i jako ostatni żyjący vojvoda powierzył mi losy narodu serbskiego[7]. Zmarł 19 stycznia 1945 w Belgradzie. W Serbii uznawany za bohatera narodowego i jednego z najwybitniejszych wojskowych w jej historii.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Милићевић i Поповић 2003 ↓, s. 57–65.
- ↑ a b Суботић i Прелић 1998 ↓, s. 13–38.
- ↑ a b c d Бјелајац 2004 ↓, s. 129.
- ↑ Опачић 2008 ↓, s. 154.
- ↑ Указ о унапређењу у чин Војводе, генерала Петра Бојовића (1918). Wikiźródła. (serb.).
- ↑ Бјелајац 2004 ↓, s. 98-99.
- ↑ Писмо војводе Петра Бојовића Дражи – оригинал. Pogledi, 27.03.2013. [dostęp 2024-08-26]. (serb.).
Bibliografia
edytuj- Миле Бјелајац: Генерали и адмирали Краљевине Југославије 1918—1941. Београд: Институт за новију историју Србије, 2004. ISBN 978-86-7005-039-6. (serb.).
- Милић Милићевић, Љубодраг Поповић: Генерали Војске Кнежевине и Краљевине Србије. Београд: Војноиздавачки завод, 2003. ISBN 978-86-335-0142-2. (serb.).
- Петар Опачић: Војвода Живојин Мишић. Београд: БеоСинг, 2008. ISBN 978-86-87187-00-9. (serb.).
- Војислав Суботић, Раде Прелић: Живот и дело Војводе Петра Бојовића — Зборник радова са научног скупа. Београд: Нова Варош: Дом културе „Јован Томић”; Историјски музеј Србије, 1998. (serb.).