Perkozek grubodzioby

Perkozek grubodzioby
	Podilymbus podiceps
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	perkozowe
Rodzina	perkozy
Rodzaj	Podilymbus
Gatunek	perkozek grubodzioby
Synonimy
	Colymbus podiceps Linnaeus, 1758; Podiceps carolinensis Latham, 1790; Podiceps antarcticus R.P. Lesson, 1842; Podilymbus magnus Shufeldt, 1913;
	Colymbus podiceps Linnaeus, 1758; Podiceps carolinensis Latham, 1790; Podiceps antarcticus R.P. Lesson, 1842; Podilymbus magnus Shufeldt, 1913;
Podgatunki
	P. p. podiceps (Linnaeus, 1758); P. p. antillarum Bangs, 1913; P. p. antarcticus (R.P. Lesson, 1842);
	P. p. podiceps (Linnaeus, 1758); P. p. antillarum Bangs, 1913; P. p. antarcticus (R.P. Lesson, 1842);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; tylko w sezonie lęgowym występuje przez cały rok zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Perkozek grubodzioby^[5], perkoz grubodzioby^[6] (Podilymbus podiceps) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny perkozów (Podicipedidae). Zamieszkuje Amerykę od środkowej Kanady i USA po południową część Ameryki Południowej. W Europie pojawia się sporadycznie^[7]; w Polsce stwierdzony po raz pierwszy w 2000 roku^[8] i wpisany na listę polskiej awifauny^[9].

Podgatunki i zasięg występowania

Wyróżnia się trzy podgatunki, które zamieszkują^[2]^[10]:

P. p. podiceps (Linnaeus, 1758) – północna Ameryka Północna od środkowej Kanady po Panamę i Kubę; populacje z północy zasięgu są wędrowne – zimują od południa USA po Amerykę Centralną i Indie Zachodnie
P. p. antillarum Bangs, 1913 – Wielkie i Małe Antyle
P. p. antarcticus (R.P. Lesson), 1842 – północna Ameryka Południowa po południową Argentynę

Morfologia

Wygląd: Upierzenie godowe brązowe, podbródek i szyja czarna, spód jaśniejszy. Ciemna pręga na dziobie. Upierzenie spoczynkowe jaśniejsze i bardziej rdzawe, podgardle i dziób jasny. Młode z biało-czarnym prążkowaniem i rdzawymi plamami na głowie.
Wymiary średnie^[11]: długość ciała 30–38 cm
rozpiętość skrzydeł 45–62 cm
masa ciała 253–568 g

Ekologia i zachowanie

Pisklę

Biotop: Drobne zbiorniki słodkowodne, rzeki i bagna. Zimuje na dużych jeziorach, rzekach i wybrzeżach morskich.
Gniazdo: Gniazdo o różnorodnej lokalizacji, od pływającego, zakotwiczonego w przybrzeżnej roślinności, przez stojące w płytkiej wodzie po zlokalizowane na brzegu w gęstych roślinach.
Jaja: Wydłużone, eliptyczne, sinozielone w liczbie 2 do 10 (zazwyczaj 4 do 7).
Wysiadywanie: Jeden do dwóch lęgów, jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 23 dni przez obydwoje rodziców, choć przez większość czasu wysiaduje samica.
Pożywienie: Drobne kręgowce i bezkręgowce wodne.

Status i ochrona

IUCN klasyfikuje perkozka grubodziobego jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji na ponad 500 tysięcy dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy^[4].

W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą^[12].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ ^a ^b Podilymbus podiceps, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Pied-billed Grebe (Podilymbus podiceps). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c D. Lepage: Pied-billed Grebe Podilymbus podiceps. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-10]. (ang.).
↑ ^a ^b Podilymbus podiceps, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 - perkozy - Grebes. Wersja: 2016-07-24. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-17].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 19, 1999.
↑ wynik wyszukiwania: Podilymbus podiceps. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
↑ Zielińska M., Zieliński P.. Pierwsza obserwacja perkoza grubodziobego Podilymbus podiceps w Polsce. „Notatki Ornitologiczne”. 42 (2), s. 141–143, 2001.
↑ Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2021. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-10].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-10]. (ang.).
↑ Pied-billed Grebe Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Podilymbus podiceps, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Pied-billed Grebe (Podilymbus podiceps). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).

[avibase-3] D. Lepage: Pied-billed Grebe Podilymbus podiceps. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-10]. (ang.).

[iucn-4] Podilymbus podiceps, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 - perkozy - Grebes. Wersja: 2016-07-24. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-17].

[mc-6] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 19, 1999.

[tarsiger-7] wynik wyszukiwania: Podilymbus podiceps. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).

[first-8] Zielińska M., Zieliński P.. Pierwsza obserwacja perkoza grubodziobego Podilymbus podiceps w Polsce. „Notatki Ornitologiczne”. 42 (2), s. 141–143, 2001.

[kflista-9] Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2021. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-10].

[ioc-10] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-10]. (ang.).

[aabid-11] Pied-billed Grebe Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).

[rozp-12] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[1]

[2]

[3]

[4]

[10]

[11]

[12]