Paweł Hulka-Laskowski
Paweł Hulka-Laskowski, z domu: Paweł Hulka, swoje prace sygnował także jako Paweł Laskowski pseud. T. Gruda, Sylwester Prałacik (ur. 25 czerwca 1881 w Żyrardowie[1], zm. 29 października 1946 w Cieszynie) – polski pisarz i tłumacz; działacz i publicysta (społeczny, lecz przede wszystkim religijny – był ewangelikiem reformowanym), wolnomyśliciel[2].
| |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Paweł Hulka |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
pisarz, tłumacz, działacz, publicysta |
| Narodowość | |
| Wyznanie | |
Życiorys
edytuj
Urodził się w rodzinie robotniczej jako syn Józefa Hulki i Elżbiety z Howorków[1], pracowników fabryki włókienniczej, w protestanckiej rodzinie wywodzącej się z czeskich emigrantów.
Tłumaczył na polski utwory takich autorów jak: Karel Čapek, Božena Němcová, Jonathan Swift, James Fenimore Cooper, Dmitrij Mereżkowski, Ernst Kretschmer, Emil Ludwig, Roger Martin du Gard. Jednak najbardziej jest znany z przekładu Przygód dobrego wojaka Szwejka Jaroslava Haška.
W dwudziestoleciu międzywojennym pisał do wielu czasopism, współpracował wtedy zwłaszcza z „Wiadomościami Literackimi” i ewangelickim pismem „Jednota”. W 1921 wspólnie z żoną, Kazimierą Hulką-Laskowską, zaczął wydawać niezależne „Echo Żyrardowskie”, które było pierwszą gazetą w Żyrardowie.
Działał w Polskim Związku Myśli Wolnej[2]. Publikował artykuły w organie prasowym PZMW „Wolnomyślicielu Polskim”[3].
Pochowany na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie.
Upamiętnienie
edytuj
15 maja 1966 r. na budynku przy obecnej ulicy Gabriela Narutowicza 34 umieszczono tablicę o treści:
PISARZOWI
PAWŁOWI
HULCE-LASKOWSKIEMU
TOWARZYSZOWI WALK ROBOTNICZYCH
MIESZKAŃCY ŻYRARDOWA
15 MAJA 1966
W jego mieszkaniu w 1991 r. został otwarty Gabinet Pisarza Pawła Hulki-Laskowskiego. W grudniu 1996 r., z okazji 80-lecia praw miejskich, Rady Miejska Żyrardowa nadała pisarzowi tytuł Zasłużonego dla miasta Żyrardowa[4], zaś lata 2001 i 2011 (w 130. rocznicę urodzin i 65 rocznicę śmierci pisarza) władze Żyrardowa ogłosiły Rokiem Pawła Hulki-Laskowskiego[5].
W dniach 20–30 maja 2015 r. zorganizowano w Łodzi poświęcone mu sympozjum naukowe, z którego referaty opublikowano w Paweł Hulka-Laskowski. Pisarz, religioznawca, bibliofil i pedagog. Materiały z konferencji odbytej w Łodzi 20–30 maja 2015 roku[6].
Twórczość
edytuj
- Twórca religii Iranu Zaratustra i jego nauka (1912)
- Porucznik Regier[7] (1927)
- Matka Jezusa, matki bogów, królowe niebios, Warszawa: Nakładem Spółdzielni Wydawniczej „Bez Dogmatu” (1928)
- Mój Żyrardów. Z dziejów polskiego miasta i z życia pisarza (1934, wyd. II „Czytelnik” 1958, seria: „Biblioteka Dwudziestolecia”)
- Śląsk za Olzą (1938)
- Pięć wieków herezji. Wypisy z literatury polskiej, Warszawa: Spółka Księgarsko-Wydawnicza „Słowo” (1939)
- Księżyc nad Cieszynem[8] (1946)
- Rebarbaryzacja szpitala podczas wojny. Drukarnia Wojewódzka, Katowice 1946. s. 13.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa: Wyd. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 268.
- ↑ a b Andrzej Nowicki, Wykłady o krytyce religii w Polsce, Warszawa: Książka i Wiedza, 1965, s. 122.
- ↑ Rafał Marcin Leszczyński, Agnieszka Teresa Tys, Miłość jako centralna kategoria w refleksji wychowawczej Pawła Hulki-Laskowskiego, „STUDIA Z TEORII WYCHOWANIA”, tom VIII (nr 3), Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie, 2016, str. 84 [dostęp 2011-11-04].
- ↑ Uzasadnienie do Uchwały Nr XLVI/332/14 Rady Miasta Żyrardowa z dnia 22 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia tytułu „Honorowy Obywatel Miasta Żyrardowa”.
- ↑ Rada Miasta Żyrardowa, Uchwałą Nr V/30/11 z dnia 27 stycznia 2011 r., ustanowiła rok 2011 „Rokiem Pawła Hulki-Laskowskiego w Żyrardowie”.
- ↑ Praca pod red. Rafała Marcina Leszczyńskiego, Wydawnictwo Naukowe Towarzystwa Pedagogiki Filozoficznej „Chowanna”, Łódź 2016, ISBN 978-83-939175-4-9.
- ↑ Paweł Hulka-Laskowski, Porucznik Regier. Powieść wyd. 1827. [online], polona.pl [dostęp 2018-07-24].
- ↑ Paweł Hulka-Laskowski, Księżyc nad Cieszynem: (wspomnienie z lat niewoli i dni wyzwolenia), wyd. 1946. [online], polona.pl [dostęp 2018-07-24].
Bibliografia
edytuj- Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 50, 51. ISBN 83-60353-11-5.
- Gabinet Pisarza Pawła Hulki-Laskowskiego
- Paweł Hulka-Laskowski – biografia pisarza
- Paweł Hulka-Laskowski – zbiór prac pisarza
- Publikacje Pawła Hulki-Laskowskiego w serwisie Polona.pl
Linki zewnętrzne
edytuj- Paweł Hulka-Laskowski, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-23]
- Paweł Hulka-Laskowski – Matka Jezusa, matki bogów, królowe niebios (1928)