Patrick Hillery
Patrick John Hillery, irl. Pádraig Seán Ó hIrighile (ur. 2 maja 1923 w Milltown Malbay[1], zm. 12 kwietnia 2008 w Dublinie[2]) – irlandzki polityk i lekarz, długoletni deputowany, minister w różnych resortach, pierwszy irlandzki członek Komisji Europejskiej, w latach 1976–1990 prezydent Irlandii.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 maja 1923 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 kwietnia 2008 |
| Prezydent Irlandii | |
| Okres |
od 3 grudnia 1976 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister spraw zagranicznych Irlandii | |
| Okres |
od 1969 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Życiorys
edytujWykształcenie i praca zawodowa
edytujUrodził się w Miltown Malbay w hrabstwie Clare. Był synem lekarza Michaela Josepha Hillery’ego oraz Ellen McMahon[1]. Kształcił się w szkole rodzinnej miejscowości, później uczęszczał do Rockwell College. W 1947 ukończył studia medyczne na University College Dublin. Podjął praktykę w zawodzie lekarza. W latach 1955–1957 był członkiem National Health Council, pracował też jako okręgowy koroner[1].
Działalność polityczna do 1976
edytujW 1951 wystartował w wyborach do Dáil Éireann z ramienia Fianna Fáil w okręgu Clare u boku Éamona de Valery. Uzyskał wówczas mandat deputowanego, który odnawiał w pięciu kolejnych wyborach w 1954, 1957, 1961, 1965 i 1969[3][4][5].
Od czerwca 1959 do stycznia 1973 wchodził w skład irlandzkich rządów premierów Seána Lemassa i Jacka Lyncha[4][5]. W czerwcu 1959 objął stanowisko ministra edukacji[5], rozpoczął wówczas reformę systemu oświaty, w ramach których utworzono sieć szkół ogólnokształcących i technicznych[4]. W kwietniu 1965 przeszedł na funkcję ministra przemysłu i handlu, a w lipcu 1966 objął urząd ministra pracy. Następnie do stycznia 1973 był ministrem spraw zagranicznych[5]. Podczas pełnienia tej funkcji w 1972, po wydarzeniach krwawej niedzieli, na forum ONZ zaapelował o pomoc w utrzymaniu procesu pokojowego w Irlandii Północnej[6]. Odpowiadał również za negocjacje akcesyjne Irlandii z Europejską Wspólnotą Gospodarczą, które zakończyły się przystąpieniem Irlandii do EWG[4].
W styczniu 1973 został pierwszym irlandzkim członkiem Komisji Europejskiej, na czele której stał François-Xavier Ortoli. Objął funkcje wiceprzewodniczącego KE oraz komisarza do spraw społecznych[7]. Działał na rzecz wprowadzenia prawnych gwarancji równych płac dla kobiet i mężczyzn[4].
Działalność polityczna od 1976
edytujW 1976 zdecydował się wystartować z rekomendacji swojego ugrupowania w wyborach prezydenckich, które rozpisano w okresie kryzysu politycznego, gdy z urzędu przed końcem kadencji zrezygnował Cearbhall Ó Dálaigh. Patrick Hillery okazał się jedynym kandydatem w tych wyborach, stanowisko prezydenta objął 3 grudnia 1976[8][9].
W 1979 musiał zmierzyć się z fałszywymi informacjami dotyczącymi jego życia prywatnego. W tymże roku w Irlandii miała miejsce wizyta papieża Jana Pawła II. W jej trakcie rozpuszczono pogłoski, że prezydent utrzymuje w pałacu prezydenckim kochankę, rozwodzi się z żoną i zamierza zrezygnować z urzędu[10]. Patrick Hillery wkrótce dość niespodziewane zdecydował się na publiczne wystąpienie celem zdementowania tych plotek[10][11]. Nie ustalono, kto był wówczas źródłem pogłosek. Pojawiła się m.in. teoria wskazująca na wewnętrzne rozgrywki w ramach Fianna Fáil[11].
W 1981 za radą rządu nie przyjął zaproszenia na uroczystość zawarcia małżeństwa między księciem Karolem a Dianą Spencer[12].
W 1982 doszło do kryzysu rządowego, gdy niższa izba parlamentu nie przyjęła budżetu przygotowanego przez koalicyjny rząd Garreta FitzGeralda z Fine Gael. Premier zwrócił się do prezydenta o rozwiązanie parlamentu. Tymczasem do Patricka Hillery’ego połączenia telefoniczne zaczęli wykonywać liderzy opozycyjnej wówczas Fianna Fáil, usiłując wymusić na prezydencie, by nie uwzględnił wniosku[13]. Sprawa ta powróciła w 1990, gdy ujawniono, że jednym z dzwoniących był Brian Lenihan[13], przyczyniając się następnie do jego porażki w wyborach prezydenckich z 1990.
W 1983 Patrick Hillery postanowił ubiegać się o reelekcję. Ponownie nie wystartował przeciwko niemu żaden kontrkandydat, w związku z czym objął urząd prezydenta na drugą kadencję[8][14], którą zakończył 2 grudnia 1990[15].
Nie prowadził później aktywnej działalności publicznej. W 2002 należał do osób wzywających do głosowania na „tak” podczas drugiego referendum nad traktatem nicejskim[16].
Życie prywatne
edytuj27 października 1955 zawarł związek małżeński z lekarką Mary Beatrice Finnegan. Mieli dwoje dzieci: syna Johna i córkę Vivienne[1].
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego (1986)[17]
- Krzyż Wielki Legii Honorowej (1988)[17]
- Łańcuch Orderu Piusa IX (1989)[18]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Patrick J. Hillery. clarelibrary.ie. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ Hillery, Patrick. rulers.org. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ Dr Paddy Hillery. electionsireland.org. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ a b c d e Patrick Hillery’s Political Career: 1951–1976. clarelibrary.ie. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ a b c d Dr. Patrick J. Hillery. oireachtas.ie. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ Bloody Sunday dilemma for embassy in Dublin. irishtimes.com, 11 stycznia 2000. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ Members of the Commission of the European Communities / theEuropean Commission. cvce.eu. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ a b Presidential elections 1938–2011. housing.gov.ie. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ Presidential Election 22 October 1976. electionsireland.org. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ a b A look at Patrick Hillery's career in politics. rte.ie, 14 kwietnia 2008. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ a b Hillery knows who was behind sex tales. independent.ie, 23 maja 2007. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ Indecision on whether Hillery should attend royal wedding. irishtimes.com, 31 grudnia 2011. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ a b All the President's man: How a scandal surrounding a student interview kept Brian Lenihan out of the Ãras. newstalk.com, 23 października 2015. [dostęp 2020-09-12]. (ang.).
- ↑ Presidential Election 3 December 1983. electionsireland.org. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ Leaders of Ireland. zarate.eu. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ Enlargement only issue, says pro-Treaty group. irishexaminer.com, 17 października 2002. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ a b The Hiller Presidency 1976–1990. clarelibrary.ie. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
- ↑ Past Members. papalorders.ie. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).