Parenchymowce
Parenchymowce[1] (Parenchymia) – klad bezkręgowców, obejmujący płazińce (Platyhelminthes) oraz wstężnice (Nemertea)[1]. Nowsze źródła nie potwierdzają istnienia tego taksonu[2].
| Parenchymia | |||
 Przedstawiciel płazińców | |||
 Przedstawiciel wstężnic | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Infrakrólestwo | |||
| (bez rangi) | Spiralia | ||
| (bez rangi) | Rouphozoa | ||
| Nadtyp | |||
| (bez rangi) | Parenchymia | ||
| Typy | |||
|
| |||
Cechą charakterystyczną tego taksonu miało być występowanie pierwotnej jamy ciała, która nie ma własnych ścian, za to wypełniona parenchymą w przypadku płazińców bądź mezenchymą w przypadku wstężnic[1]. U obu grup nie stwierdza się obecności chityny[3]. Zarówno u jednego z typów larwy płazińców (ang. Götte’s larva), jak u jednego z typów larwy wstężnic (pilidium) obserwuje się równomierną organizację rzęsek[3]. Występująca u wstężnic mezenchyma jest bardziej skomplikowanej budowy niż parenchyma; jest ona pochodzenia mieszanego, tj. (entodermalnego oraz ektodermalnego), zbudowana jest z włóknistej, niezawierającej komórek macierzy oraz wielu typów komórek m.in. fibroblastów oraz granulocytów[1]. Pierwotna jama ciała znajduje się pomiędzy błoną podstawną nabłonka a błoną podstawną jelita, może być wspomagana ona włóknami mięśniowymi. To, co jeszcze wyróżnia wstężnice, to obecność ryjka (pochewka tego narządu wyścielona jest nabłonkiem celomatycznym) i układu krwionośnego, mają też odbyt i są rozdzielnopłciowe[1].
Obecnie dane molekularne nie potwierdzają istnienia Parenchymia. Pomimo cech wspólnych tych obu grup zwierząt (wymienić można wielorzęskowy nabłonek, podobny układ nerwowy, acelomatyczną budowę ciała i obecność protonefrydiów), stwierdza się wyraźne pomiędzy nimi różnice[1]. Badanie U. Ehlers z 1995 przeczy występowaniu płazińców w obrębie Parenchymia, opierając się na strukturze naskórka, muskulaturze, macierzy zewnątrzkomórkowej, układzie nerwowym, strukturach sensorycznych, protonefrydiów i innych części ciała[4]. Inne badania podważają istnienie kladu Platyzoa i umieszczają przykładowo płazińce wewnątrz lofotrochowców (Lophotrochozoa); jednocześnie podkreślono, że wspomniane taksony bezkręgowców w tym badaniu (czyli lofotrochowce, pierścienice, Parenchymia, a także brzuchorzęski) nie wykazują synapomorfii, co wymusza prowadzenie kolejnych badań[3]. Synapomorfiami Parenchymia byłaby obecność wspomnianych larw, organizacji ich rzęsek oraz niewystępowanie chityny[3]. Z kolei obecność ryjka o nabłonku celomatycznym skłania do sugerowania bliskiej relacji miedzy Nemertea a pierścienicami; przypuszczone pokrewieństwo zostało poparte również sekwencjami DNA[1]. Dla grupy wstężnice + pierścienice utworzono nazwę Vermizoa[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Błaszak 2009 ↓, s. 147.
- ↑ Gonzalo Giribet, Gregory D. Edgecombe, The invertebrate tree of life, Princeton–Oxford: Princeton University Press, 2020, s. 589, ISBN 978-0-691-17025-1 [dostęp 2024-11-18].
- ↑ a b c d e Ferdinand Marlétaz i inni, A new spiralian phylogeny places the enigmatic arrow worms among gnathiferans, „Current Biology”, 2, 29, 2019, s. 312–318, DOI: 10.1016/j.cub.2018.11.042 [dostęp 2024-10-20] (ang.).
- ↑ Ulrich Ehlers, The basic organization of the Plathelminthes, „Hydrobiologia”, 305, 1995, s. 21–26, DOI: 10.1007/BF00036358 [dostęp 2024-10-20] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Zoologia. Bezkręgowce. T. 1. Czesław Błaszak (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.