Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ćmielowie
Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ćmielowie – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w diecezji sandomierskiej w dekanacie Ożarów. Mieści się przy ulicy Ostrowieckiej.
Kościół parafialny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Siedziba | |
Adres |
ul. Ostrowiecka 36 |
Data powołania |
przed 1326 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Diecezja | |
Dekanat | |
Kościół | |
Proboszcz |
ks. Czesław Gumieniak |
Wezwanie | |
Wspomnienie liturgiczne |
Odpusty parafialne: Wniebowzięcia NMP (15 sierpnia) |
Położenie na mapie Ćmielowa | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego | |
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego | |
Położenie na mapie gminy Ćmielów | |
50°53′32″N 21°30′14″E/50,892222 21,503889 |
Zasięg parafii
edytujDo parafii należą wierni z miejscowości[1]: Borownia (6 km), Brzóstowa (1 km), Ćmielów, Czarna Glina (6 km), Glinka (4 km), Grójec (2-3 km), Jastków (3 km), Krzczonowice (4 km), Łysowody (5 km), Małachów (3 km), Piaski Brzóstowskie (2,5 km), Podgrodzie (4 km), Smyków (5 km), Wola Grójecka (3 km) i Wólka Wojnowska (4 km)
Historia parafii
edytujBrak źródeł historycznych uniemożliwia podanie dokładnej daty powstania parafii Ćmielów. Sam kościół został zbudowany w początkach XIV wieku, choć według ks. Jana Wiśniewskiego pierwotnie świątynia mogła powstać już w końcu XIII stulecia. 1313 jako datę budowy kościoła podaje również inwentarz z XVIII wieku[2]. Z tymi właśnie datami budowy kościoła należy łączyć powstanie parafii, która została erygowana przed 1326 rokiem.
Figurki, krzyże i kapliczki na terenie parafii
edytujNa terenie parafii znajdują się następujące figurki, krzyże i kapliczki:
- Kapliczka przy ul. Zamkowej z połowy XIX wieku[3],
- Kapliczka z rzeźbą św. Jana Nepomucena na ulicy Opatowskiej (droga do Krzczonowic), odnowiona w 2008 roku po dokonanej kilka lat wcześniej dewastacji przez chuliganów,
- Figura świętego Floriana z 1704 roku na rynku, ufundowana przez małżeństwo Gajewskich. Odnowiona przez Bartłomieja i Małgorzatę Myśliwskich 4 maja 1906 roku. Najnowsza renowacja przeprowadzona została w 2011 roku.
- Figurka Chrystusa Frasobliwego i NMP Niepokalanej na skrzyżowaniu ul. Sandomierskiej i ul. Długiej,
- Figurka Chrystusa Frasobliwego na Podgrodziu,
- Dwa krzyże na skrzyżowaniu ul. Sandomierskiej i ul. Kolejowej. Pierwszy z nich drewniany z datami: 11 XI 1918, 11 XI 1983, a drugi murowany z 23 września 1884 roku fundacji Piotra i Tekli Starzomskich, odnowiony 23 września 1984 roku.
- Figurka NMP Niepokalanej na skrzyżowaniu ul. Ostrowieckiej i Raciborskiego. Najprawdopodobniej wzniesiona 3 września 1910 roku. Jest to data przypuszczalna, gdyż napisy nie są do końca czytelne.
- Figurka NMP Niepokalanej stojąca mniej więcej w połowie drogi między Ćmielowem a Krzczonowicami. Figura usytuowana jest z lewej strony szosy, za przydrożnym rowem jadąc od strony Ćmielowa. Fundatorem tej oto figurki jak wynika z napisu znajdującego się na postumencie byli Jan i Wiktorya (pisownia oryginalna) z Wiaków Krawczykowie. Data fundacji to 8 czerwca 1854 roku. Wykonawcą tej figury był mieszkaniec Ćmielowa o nazwisku Dobrowolski. Imię jest nie czytelne. Postument zawiera również datę 1904, niestety nie jest napisane co mogła ona upamiętniać.
- Figurka NMP Niepokalanej znajdująca się po prawej stronie drogi wojewódzkiej nr 755 na początku wsi Brzóstowa jadąc od strony Ćmielowa. Figura ta została ufundowana ze składek mieszkańców Brzóstowej.
- Krzyż stojący po lewej stronie drogi wojewódzkiej nr 755 tuż przed wjazdem do Ćmielowa od strony Ostrowca Świętokrzyskiego. Krzyż został wystawiony w święto Podwyższenia Krzyża Świętego 1865 roku. Postument z krucyfiksem został zdewastowany w grudniu 1998 roku, przez jadący samochód. Odbudowy dokonał w czerwcu 2009 roku mieszkaniec Ćmielowa, Józef Nowak.
- Krzyż stojący przy ul. Ostrowieckiej (obok dzwonnicy), ufundowany przez Stanisława Pochylscy (nazwisko słabo czytelne) 30 października 1849 roku.
- Krzyż Katyński stojący przy ul. Ostrowieckiej (obok dzwonnicy) powstały z inicjatywy Józefa Nowaka mieszkańca Ćmielowa. Monument jest poświęcony zamordowanym przez NKWD mieszkańcom miasta oraz ofiarom katastrofy smoleńskiej[4]
Duszpasterze
edytuj- ks. Antonio Galangani (od 1696)
- ks. Kazimierz Dziewulski
- ks. Szymon Czerwiński (od 1792)
- ks. Antoni Dębowski (od 1840)
- ks. Kacper Kotkowski (od 1844)
- ks. Antoni Rokicki (od 1866)
- ks. Kasper Zielonka (od 1909)
- ks. Antoni Kasprzycki (od 1920)
- ks. Jan Węglicki (od 1932)
- ks. Stanisław Dudziński (od 1938)
- ks. Franciszek Chlebny (od 1962)
- ks. Juliusz Chyżewski (od 1967)
- ks. Władysław Stański – kanonik (od 1987 do 19 stycznia 2013)[6]
- ks. Czesław Gumieniak - (od 27 stycznia 2013)
Wikariusze pracujący w parafii
edytuj- ks. Włodzimierz Sedlak (od 1935)
- ks. Stanisław Czachor (od 1992)
- ks. Krzysztof Barański (od 1993)
- ks. Robert Zacharz (od 1999)
- ks. Ryszard Sałek (od 2001)
- ks. Marek Drabik (od 2007 do 2008)
- ks. Jerzy Skimina (od 2007 do 2009)
- ks. Stanisław Szuba (od 2008 do 2013)
- ks. Piotr Rej (od 2009 do 2014)
- ks. Wojciech Zając (od sierpnia 2013 do 2016)
- ks. Marcin Czajka (od 1 lipca 2014 do 2017)[7]
- ks. Tomasz Zdyb (od 2016 do 2018)
- ks. Tomasz Zych (od 2017)
- ks. Jacek Kiszka (od 2018)
- ks. Paweł Marek (od 2019)
Zakony
edytujNa terenie parafii znajduje się Dom zakonny Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego
Cmentarz parafialny wraz z kaplicą Długoszewskich
edytujHistoria
edytujCmentarz parafialny znajduje się w odległości 270 metrów od kościoła przy ulicy Zacisznej. Powstał on inicjatywy proboszcza ks. Szymona Czerwińskiego i kanclerza wielkiego koronnego Jacka Małachowskiego w 1807 roku. Powodem takiej decyzji były względy sanitarne, gdyż do końca XVIII wieku zmarłych grzebano zgodnie ze zwyczajem na placu wokół kościoła[8].
Obiektem godnym uwagi jest znajdująca się tam kaplica, ufundowana przez Magdalenę i Józefa Długoszewskich, a także obywateli Ćmielowa w 1835 roku. Pół wieku później Tekla i Piotr Starzomscy dobudowali kruchtę, a także dokonali renowacji kaplicy. Los nie był jednak łaskawy dla tego obiektu. W 1899 roku spalił się dach w wyniku uderzenia pioruna. Generalny remont odbył się sześć lat później, tj. w 1905 roku. Wtedy to wymieniono okna, posadzkę, a ściany ozdobiono malowidłami. Kaplica otrzymała również organy, a także kamienny ołtarz z krzyżem. Na zachodniej ścianie kaplicy znajduje się Krzyż Pamięci Narodowej u stóp którego umieszczono porcelanowe tabliczki z nazwiskami poległych żołnierzy Armii Krajowej, a także Mariana Raciborskiego i ks. Kacpra Kotkowskiego[3]. Ten obiekt sakralny praktycznie od samego początku otrzymał przywilej na odprawianie nabożeństw dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Szymona Czerwińskiego[8]. Obecnie nabożeństwa odbywają się w Uroczystość Wszystkich Świętych 1 listopada. Oprócz kaplicy na cmentarzu parafialnym znajdują się zabytkowe nagrobki z końca oraz przełomu XIX i XX wieku.
Architektura
edytujGłówny korpus kaplicy Długoszewskich ma kształt ośmioboku opasanego neogotyckimi ostrołukowymi arkadami wspierającymi się na potężnych, krótkich filarach. Nawa przykryta jest kopułą[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Instytucje i parafie diecezji sandomierskiej. [dostęp 2011-08-31].
- ↑ Józef Myjak, Ćmielów i okolice. Informator turystyczny, Sandomierz 1993, s. 17.
- ↑ a b http://powstanie1863.zsi.kielce.pl/index.php?id=c09
- ↑ Radio Kielce: Pomnik ofiar Katynia i katastrofy smoleńskiej
- ↑ Rocznik diecezji sandomierskiej 1997, red. ks. dr Adam Zygfryd Kończak, Sandomierz 1998, s. 289.
- ↑ Diecezja Sandomierska: Wydarzenia [online], sandomierz.opoka.org.pl [dostęp 2017-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-22] .
- ↑ Wydarzenia i galerie - Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej w Dzwoli [online], dzwola.parafialnastrona.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ a b c Józef Myjak, Ćmielów i okolice. Informator turystyczny, Sandomierz 1993, s. 19-20.
Bibliografia
edytuj- Józef Myjak , Ćmielów i okolice. Informator turystyczny, Sandomierz: PAIR „Myjakpress”, 1993, ISBN 83-900694-4-X, OCLC 830054634 .
- Rocznik diecezji sandomierskiej 1997, red. ks. dr Adam Zygfryd Kończak, Sandomierz 1998, ISBN 83-86862-62-9