Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dąbrowie Wielkiej
Parafia pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dąbrowie Wielkiej – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu wysokomazowieckiego, diecezji łomżyńskiej, metropolii białostockiej. Siedziba parafii mieści się w Dąbrowie Wielkiej. Została erygowana w 1423 r.
_-_fasada_ko%C5%9Bcio%C5%82a.JPG) Kościół parafialny - fasada | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
Dąbrowa Wielka 21 |
| Data powołania |
1423 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Proboszcz |
ks. kan. mgr. Andrzej Stypułkowski |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
św. Stanisława BM |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
Położenie na mapie gminy Czyżew  | |
 52°50′47″N 22°24′28″E/52,846389 22,407778
| |
Budowle parafialne
edytuj- Kościół parafialny
W latach 1883–1889 z fundacji parafian i Stanisława Kierznowskiego zbudowano obecny kościół w Dąbrowie Wielkiej pw. św. Stanisława BM, według projektu arch. Józefa Piusa Dziekońskiego i Stanisława Kucharzewskiego. Kościół został konsekrowany 2 czerwca 1925 przez biskupa Romualda Jałbrzykowskiego. W 1944 r. wskutek wysadzenia wież zniszczono fasadę i pd. przęsło nawy. Został odbudowany w latach 1947–60. Jego fasada jest zwrócona na południe. W latach 1995–2000 uzupełniono wyposażenie kościoła i wykonano ogrzewanie. Obecny kościół jest w stylu neogotyckim, z romańskimi detalami architektonicznymi[1].
- Dawne świątynie
- Kościół w Długiej Dąbrowie został założony w 1423 r. w czasach biskupa łuckiego Andrzeja Spławskiego[2]. Fundatorami kościoła w Długiej Dąbrowie byli przedstawiciele trzech rodzin – bracia: Stanisław, Piotr, Bogusław i Falisław; Jan ze swymi bratankami oraz Mścisław, Maciej i Paweł, dziedzic w Długiej Dąbrowie. Wymienieni zostali także dziedzice dziesięciu wsi szlacheckich, którzy mieli przynależeć do nowo powstałej parafii: Miodusy, Kaczyno, Święcko, Brzóski, Średnica, Mystki, Włosty, Plewki, Gierałty i Szepietowo. Nowy kościół otrzymał wezwanie Zwiastowania NMP, św. św. Anny, Katarzyny, Stanisława i Mikołaja. W latach 1476–79 plebanem w Długiej Dąbrowie był ks. Marcin[3].
- Ostatni drewniany kościół z końca XVII w. służył wiernym do czasu zbudowania nowego, murowanego kościoła[1].
- Plebania
Murowana plebania, wybudowana w 1939, jest wpisana do rejestru zabytków[4].
Zasięg parafii
edytujDo parafii należą wierni z następujących miejscowości: Dąbrowa Wielka, Dąbrowa-Bybytki, Dąbrowa-Cherubiny, Dąbrowa-Dołęgi, Dąbrowa-Dzięciel, Dąbrowa-Gogole, Dąbrowa-Kaski, Dąbrowa-Kity, Dąbrowa-Łazy, Dąbrowa-Michałki, Dąbrowa-Moczydły, Dąbrowa-Nowa Wieś, Dąbrowa-Szatanki, Dąbrowa-Tworki, Dąbrowa-Wilki, Dąbrowa-Zabłotne, Kaczyn-Herbasy, Kaczyn Stary, Kamień-Rupie, Stary Kamień, Szepietowo-Żaki, Święck-Strumiany, Święck Wielki, Święck-Nowiny, Trzeciny, Wólka Duża i Wólka Mała[5].
Dokumenty parafialne
edytuj- Księgi metrykalne
Zachowane księgi metrykalne z parafii Dąbrowa Wielka są opracowywane w formie bazy indeksów nazwisk i udostępniane w formie internetowej wyszukiwarki nazwisk przez grupę projektpodlasie[6][7].
| Liber Baptisatorum | 1703–1724, 1770–1905, 1910–1913 |
| Liber Copulatorum | 1700–1919 |
| Liber Mortuorum | 1745–1911 |
Duszpasterze
edytuj_-_nagrobek_budowniczego_ko%C5%9Bcio%C5%82a_pw._%C5%9Bw._Stanis%C5%82awa_BM_%E2%80%93_ks._Tomasza_Kny%C5%BCewskiego.JPG)
- Proboszczowie pracujący w parafii (od roku 1476)
- ks. Marcin (1476-1479)
- ks. Mikołaj Rapaczki (16.01.1542)
- ks. Franciszek Dąbrowski zm. 4.01.1750
- ks. Leopold Antoni Dąbrowski (2.02.1750) zm. 19.03.1785
- ks. Paweł Jabłoński zm. 5.05.1774 – pełnił dwa lata funkcję tym. prob.
- ks. Mateusz Dąbrowski zm. 12.10.1813[8].
- ks. Stanisław Kruszewski (1824)
- ks. Jan Sieczkowski (1847,1865)[9].
- ks. Tomasz Knyżewski zm. 6.04.1887 r.
- ks. Józef Władysław Ciszewski zm. 27.01.1902
- ks. Bernard Włostowski ? zm. 13.12.1917
- ks. Ignacy Mioduszewski zm. 4.12.1922
- ks. Franciszek Sokołowski (1923-1937) zm. 11.11.1936
- ks. Zygmunt Skarżynski (1937-1941)
- ks. Franciszek Łapiński (1941-1947)
- ks. Jan Idźkowski (1947-1978)
- ks. Roman Pogonowski (1978-1993) zm. 12.08.1996
- ks. Jerzy Średnicki (1993-2006)[10].
- ks. Antoni Mierzejewski (2006-2013)
- ks. Wiesław Pac (2013-2016)
- ks. Andrzej Stypułkowski od 2016
- Wikariusze
- ks. Tomasz Knyżewski (Krzyżewski) (1847) zm. 6.04.1887 r.
- ks. Leopold Podsiada (19.02.1880)
- ks. Franciszek Dąbrowski zm. 4.01.1750
- ks. Barnaba Mystkowski (1883-1888, 1887) zm. 25.05.1891 lub 5.06.1891[11].
- ks. Edward Polak (1933)
Galeria
edytuj-
-
Kościół parafialny -
Kaplica -
Zabytkowe nagrobki
_-_kaplica.JPG)
_-_nagrobki_na_cmentarzu_rzymskokatolickim.JPG)
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kałamajska–Saeed M., Katalog Zabytków Sztuki Województwa Łomżyńskiego. Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice. Seria Nowa, Tom IX zeszyt 2. Polska Akademia Nauk i Instytut Sztuki, Warszawa 1986. s. 31.
- ↑ J. Maroszek, Dzieje obszaru gminy Szepietowo w XV–XX wieku, Szepietowo 2006. s. 72.
- ↑ T. Jaszczołt, Fundacje kościelne na Podlasiu do końca XV wieku. W: Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Źródła i stań badań pod redakcją M. Kietlińskiego, K. Sychowicza, W. Śleszyńskiego. Wydawnictwo Prymat, Białystok 2005. s. 25-26. dostępna na stronie: komunikat.org (2012-06-26)
- ↑ Diecezja Łomżyńska. [dostęp 2012-07-03].
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji łomżyńskiej
- ↑ Lista indeksowanych parafii [online], indeksy.projektpodlasie.pl [dostęp 2020-07-20].
- ↑ Katalog Ksiąg Metrykalnych [online], katalog.projektpodlasie.pl [dostęp 2020-07-27].
- ↑ Józef Maroszek, Dzieje obszaru gminy Szepietowo w XV-XX wieku. Szepietowo 2006 r. s. 20-21
- ↑ Karol Maycho, Rocznik religijny wyznań chrześcijańskich w Królestwie Polskimna rok 1847. Warszawa 1847 r. s. 256.
- ↑ Rocznik jubileuszowy diecezji łomżyńskiej. Łomża 2000 r. s. 510-511
- ↑ Przegląd Katolicki, nr. 41 Warszawa, 28 września - 10 października 1895 r. s. 648-649.