Parafia św. Maksymiliana Kolbego w Kępkach

Parafia św. Maksymiliana Kolbego w Kępkach – parafia rzymskokatolicka w diecezji elbląskiej. Erygowana w 1989 roku przez biskupa gdańskiego Tadeusza Gocłowskiego. Parafia została wydzielona z parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Marzęcinie. W 1960 roku wybudowano i poświęcono w Kępkach kaplicę. W 1985 roku wybudowano nowy kościół. Po zmianie przynależności diecezjalnej w 1992 roku biskup elbląski Andrzej Śliwiński potwierdził akt erekcyjny parafii.

Parafia św. Maksymiliana Kolbego

Państwo	Polska
Siedziba	Kępki
Adres	Kępki 9 82-100 Nowy Dwór Gdański
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	elbląska
Dekanat	Nowy Dwór Gdański
Kościół	Św. Maksymiliana Marii Kolbe
Proboszcz	ks. dr Dariusz Kulecki
Wezwanie	św. Maksymiliana Marii Kolbego
Wspomnienie liturgiczne	14 sierpnia
Położenie na mapie Polski Parafia św. Maksymiliana Kolbego
Położenie na mapie województwa pomorskiego Parafia św. Maksymiliana Kolbego
Położenie na mapie powiatu nowodworskiego Parafia św. Maksymiliana Kolbego
Położenie na mapie gminy Nowy Dwór Gdański Parafia św. Maksymiliana Kolbego
54°11′23,913″N 19°17′59,135″E

Do parafii należą miejscowości: Bielnik Drugi, Janowo, Stobna, Kępki i Kępiny Małe (od 16 stycznia 2003). Tereny parafii znajdują się w gminie Nowy Dwór Gdański, w powiecie nowodworskim.

Historia parafii (1243–1985)

• Na podstawie dostępnych źródeł historycznych można stwierdzić, że tereny, na których położona jest wieś Kępki, znajdowały się w granicach administracyjnych diecezji pomezańskiej, utworzonej na mocy bulli papieża Innocentego IV „Hiis quae per dilectos” z dnia 29 lipca 1243 i potwierdzonej przez niego 1 października 1243.
• Wspomniana bulla papieska podzieliła terytorium Prusów na cztery diecezje: chełmińską, pomezańską, warmińską i sambijską. Według danych historycznych diecezja pomezańska w latach 1255-1566 należała do metropolii ryskiej. Przynależność ta skończyła się w 1525 roku, kiedy diecezja pomezańska została zsekularyzowana, a biskupstwo pomezańskie zniesione.
• Według prof. Wiesław Długokęckiego – okolice Kępek (Czuere, Sure, Zeyer) – były podmokłe i w XII wieku raczej niezamieszkane. W końcu XIV wieku znajdowała się tu osada na prawie polskim. Osiedleńcy polscy pochodzili z terenów, gdzie istniało zwarte osadnictwo polskie, pozostające do XIII wieku pod panowaniem książąt pomorskich. Teza prof. Długokęckiego o osadzie polskiej w Kępkach znajduje swoje potwierdzenie w wyciągach z ksiąg rachunkowych Starego Miasta Elbląga, które wzmiankują o Polakach zatrudnionych tam przy budowie i konserwacji mostów, pogłębianiu szlaku wodnego i wzmacnianiu wałów. Ślady polskich mieszkańców sięgają nie tylko Kępek, ale również wsi Stobna (Stobe, Stuba) i Białej Łachy (Witte Lake).
• Ks. Jan Wiśniewski podaje, że pierwszy kościół w Kępkach powstał w XIV wieku – nie ujawnia jednak źródeł swojej tezy. Wydaje się, że w takim przypadku pojawiłyby się wzmianki w księgach rachunkowych miasta Elbląga, jako patrona kościoła. Jednakże pierwsze rachunki dotyczące kościoła w Kępkach, zbudowanego przez Radę Miasta Elbląga, pojawiają się dopiero w 1418. Prof. Władysław Długokęcki potwierdza przynależność parafii w Kępkach do diecezji pomezańskiej. Stwierdza też, że parafia ta, obok Kmiecina i Myszewa, znajdowała się pod patronatem Starego Miasta Elbląga.
• W 1525 podczas ingresu księcia Albrechta do Królewca, dwaj biskupi: sambijski – Jerzy von Polentz i pomezański: Erhard von Queiss, poparli księcia skłaniającego się ku nowej religii – „oczyszczonej nauki Ewangelii”. Biskup pomezański Erhard v. Queiss, dnia 28 maja 1525 podpisał dokumenty sekularyzacyjne i zniesienie katolickiego biskupstwa pomezańskiego, a sam przeszedł do stanu świeckiego. W tym samym roku, 10 grudnia, reformacja została urzędowo narzucona w całych Prusach Książęcych przez księcia Albrechta. W ten sposób znaczna część diecezji pomezańskiej uległa wpływom reformacji. Być może wówczas kościół w Kępkach został przejęty przez protestantów. Należy jednak podkreślić, że Kapituła Pomezańska w Kwidzynie sprzeciwiła się sekularyzacji kraju i reformacji Kościoła w diecezji pomezańskiej, gdy tymczasem niższe duchowieństwo bardzo szybko zostało wchłonięte przez reformację.
• Ze źródeł historycznych wynika, że pierwszy ewangelicki kaznodzieja – Dawid Friedrich – pojawił się w Kępkach w 1604 roku. Od tego czasu znane są wszystkie nazwiska jego następców.
• Nieznane są losy pierwotnego kościoła i nie wiadomo, dlaczego następny, zbudowany w 1663 roku, został usytuowany nie w Kępkach, a w Bielniku II (dawny Ellerwald IV). W tym kościele pracował zapewne pastor Herrmann Ferdynand Ludwig Knopf, który w latach 1895-1897 pełnił funkcję kaznodziei pomocniczego w Kępkach.
• Wspomniany już, szachulcowy kościół w Bielniku, po II wojnie światowej, został przez władze komunistyczne rozebrany do fundamentów.
• Większość dokumentów dotyczących Kępek i Żuław nie została jeszcze opracowana. Dokumenty, znajdujące się w Archiwum Gdańskim, są napisane w języku niemieckim, co przysparza trudności w ustaleniu dalszych losów kościoła i parafii w Kępkach. Wydaje się być uzasadniona teza, biorąc pod uwagę naturalną granicę na rzece Nogat, że do 1985 roku mieszkańcy wsi Kępki i Stobna uczęszczali do kościoła parafialnego w Marzęcinie, natomiast mieszkańcy Bielnika II i Janowa do kościoła św. Mikołaja w Elblągu.

Historia parafii i kościoła (po 1985)

• Obecny kościół w Kępkach został wybudowany w 1985 roku przez ks. Henryka Kilaczyńskiego. Poświęcenia kościoła dokonał biskup gdański Tadeusz Gocłowski dnia 15 czerwca 1985. Parafia została wydzielona z parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Marzęcinie i erygowana w 1989 roku.
• Do 1992 roku parafia Kępki znajdowała się na terytorium diecezji gdańskiej. Po reorganizacji Kościoła w Polsce, na mocy bulli Jana Pawła II „Totus Tuus Poloniae Populus” z dnia 25 marca 1992 roku, parafia Kępki (dekanat Nowy Dwór Gdański) znalazła się w granicach nowej diecezji elbląskiej. W związku z brakiem dokumentów potwierdzających erygowanie parafii, pierwszy biskup elbląski dr Andrzej Śliwiński dekretem z dnia 1 listopada 1992 dokonał ponownego erygowania parafii. Pierwszym jej proboszczem został ks. Jerzy Piątkowski, dotychczasowy wikariusz parafii w Marzęcinie.
• Dnia 4 czerwca 1994 roku biskup pomocniczy diecezji elbląskiej dr Józef Wysocki przeprowadził pierwszą w historii parafii (po 1992 roku) wizytację kanoniczną. Parafia liczyła w tym czasie 843 osoby wyznania rzymskokatolickiego, 3 osoby obrządku wschodniego, 1 wyznania protestanckiego i 7 osób niewierzących. Katechizacja odbywała się w szkole podstawowej w Kępkach (liczącej 10 klas) i obejmowała 148 uczniów. Parafia nie posiada własnego cmentarza, dlatego zmarli grzebani są na cmentarzach w Marzęcinie, Nowym Dworze Gdańskim i Elblągu.
• Kolejna wizytacja kanoniczna w parafii została przeprowadzona dnia 1 października 1999 przez biskupa elbląskiego dra Andrzeja Śliwińskiego.
• Dekretem z dnia 16 stycznia 2003 biskup elbląski Andrzej Śliwiński włączył do parafii Kępki część miejscowości Kępiny Małe (dotychczas w całości należącej do parafii w Marzęcinie).
• W parafii istniała jedna kaplica filialna w Bielniku II, która mieściła się w świetlicy dawnego PGR. Kaplica została zlikwidowana w 2003 roku, a mieszkańcy Bielnika II i Janowa uczęszczają od tej pory do kościoła parafialnego w Kępkach.
• Jednym z wieloletnich problemów parafii był brak samodzielnej plebanii – co często podkreślali biskupi elbląscy w dokumentach wizytacyjnych. Kolejni proboszczowie, w latach 1992-2002, zamieszkiwali w wynajmowanych domach albo w malutkim pokoiku usytuowanych na piętrze kościoła. Ustanowiony proboszczem w dniu 22 kwietnia 2002 roku ks. Grzegorz Królikowski podjął się intensywnej rozbudowy dotychczasowego kościoła (wyremontowano zakrystię, w której mieści się również kancelaria parafialna). Ponadto w ciągu roku (od września 2002 do sierpnia 2003) do dotychczasowego kościoła dobudowane zostały dwa skrzydła boczne, w których znalazły się pomieszczenia mieszkalne dla proboszcza i część duszpasterska (2 sale na spotkania grup działających przy parafii).
• Nowa część kościoła została uroczyście poświęcona dnia 16 sierpnia 2003 roku przez biskupa pomocniczego diecezji elbląskiej dra Józefa Wysockiego.
• Dnia 30 maja 2005 roku miała miejsce trzecia wizytacja kanoniczna, przeprowadzona przez biskupa pomocniczego dra Józefa Wysockiego. Parafia liczy w tym czasie 822 osoby, brak na jej terenie osób innego wyznania, tylko 2 rodziny deklarują się jako niewierzący. Katechizacja odbywała się w Niepublicznej Szkole Podstawowej w Kępkach (klasy O-VI) i uczestniczyło w niej 53 uczniów. Według protokołu powizytacyjnego w latach 1999-2005 w parafii 69 osób otrzymało sakrament chrztu św., 52 osoby przystąpiły do I Komunii św., 104 osobom udzielono sakramentu bierzmowania, miały miejsce 32 zgony. Nadal parafia korzysta z cmentarzy w Marzęcinie, Nowym Dworze Gdańskim i Elblągu. Według biskupa wizytującego: „od 2002 roku parafia, jedna z najmniejszych... dzisiaj staje się żywą religijnie wspólnotą. Powstało kilka różnych wspólnot i uaktywnili się świeccy katolicy, a także młodzież”.
• 1 lipca 2021 około 19:00 wybuchł w kościele pożar, który trwał 6 godzin i spowodował straty szacowane na ok. 1,5 mln zł, głównie w postaci spalonego poszycia dachowego. W akcji uczestniczyło 21 zastępów straży pożarnej, w tym z Gdańska i Elbląga.

Proboszczowie i administratorzy parafii

• ks. Jerzy Piątkowski – proboszcz (1992–1994)
• ks. Ludwik Butkiewicz – administrator (1994–1995)
• ks. Tomasz Browarek – administrator (marzec – czerwiec 1995)
• ks. Krzysztof Bałbaczyński – proboszcz (1995–1999)
• ks. Adam Sokólski – administrator (1999–2001)
• ks. Krzysztof Kamiński – proboszcz (2001)
• ks. Adam Sokólski – administrator (2001–2002)
• ks. dr Ryszard Szczęsny – proboszcz (2002)
• ks. Grzegorz Królikowski – proboszcz (2002–2008)
• ks. dr Mariusz Pietrzykowski – administrator (2008–2009)
• ks. dr Mariusz Pietrzykowski – proboszcz (2009–2013)
• ks. dr Dariusz Kulecki – proboszcz (od 2013)

Linki zewnętrzne

• Informacje na stronie diecezji elbląskiej