Parafia św. Agnieszki w Goniądzu
Parafia pw. św. Agnieszki w Goniądzu – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Mońki archidiecezji białostockiej, metropolii białostockiej.
 Kościół św. Agnieszki w Goniądzu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Mickiewicza 15 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Archidiecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Filie |
Kaplica Ducha św. |
| Proboszcz |
ks. Robert Jacek Koller |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
13 czerwca odpust |
Położenie na mapie Goniądza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu monieckiego  | |
Położenie na mapie gminy Goniądz  | |
 53°29′11″N 22°44′09″E/53,486389 22,735833
| |
Historia parafii
edytujParafia w Goniądzu powstała z fundacji wielkiego księcia litewskiego Witolda przed rokiem 1430. Pierwszy kościół został wzniesiony pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP, św. Jana Chrzciciela i św. Agnieszki. W czasie potopu szwedzkiego świątynia ta została bardzo zniszczona. W 1520 r. w Goniądzu został zbudowany drugi kościół, który ufundował wojewoda wileński Mikołaj Radziwiłł jako prepozytura szpitalna pw. Ducha Świętego. Świątynia ta pod koniec XVIII wieku popadła w ruinę i na początku XIX wieku zbudowano w tym miejscu kaplicę cmentarną.
Na wniosek metropolity wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego Stolica Apostolska z dniem 10 października 1929 roku udzieliła indulgencji odwiedzającym kościół w dniu odpustu św. Antoniego Padewskiego[1].
- Kościół parafialny
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP, św. Jana Chrzciciela i św. Agnieszki został odbudowany w I połowie lat 60. XVII wieku. W roku 1775 rozpoczęto budowę nowego, drewnianego kościoła, fundatorami świątyni byli bp. przemyski Antoni Betański, tytularny proboszcz Goniądza i Izabela z Poniatowskich Branicka. 26 września 1921 roku kościół ten doszczętnie spłonął.
Obecnie istniejący kościół w stylu neobaroku polskiego wybudował w latach 1922–1924 ks. Adam Abramowicz według projektu architekta prof. Politechniki Warszawskiej Oskara Sosnowskiego. 14 września 1924 r. konsekracji świątyni dokonał bp wileński Jerzy Matulewicz. W wyniku II wojny światowej miasto Goniądz i kościół w bardzo znacznym stopniu uległ zniszczeniu. W sierpniu 1944 roku wojska niemieckie wysadziły obie wieże kościoła. Pozostałe dotychczas ocalałe fragmenty murów uległy dalszemu zniszczeniu w trakcie walk o przełamanie umocnień frontowych na rzece Biebrza, które trwały do połowy stycznia 1945 r.
- Kościoły filialne i kaplice
- Kaplica pw. Ducha Świętego na cmentarzu w Goniądzu
- Kaplica pw. św. Floriana w Goniądzu
- Kaplica w domu zakonnym Zgromadzenia Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej w Goniądzu
- Cmentarz parafialny
Na terenie parafii znajduje się cmentarz grzebalny założony w roku 1804 o powierzchni 2 ha w odległości 0,5 km od kościoła.
Zasięg parafii
edytujDo parafii należą wierni z miejscowości[2]: Białosuknia, Dawidowizna, Doły, Goniądz, Jaski, Klewianka, Kosiorki, Krzecze, Łazy, Mierkienniki, Ołdaki, Piwowary, Pyzy, Smogorówka Goniądzka, Szafranki, Wojtówstwo i Zyburty.
W latach 20. XX wieku z parafii wyłączono dla parafii pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach[3] wiernych z miejscowości: Dzieżki, Ginie, Hornostaje (od 1931), Krzeczkowo, Łupichy Mońki Oliszki, Potoczyzna, Świerzbienie i Zblutowo.
Wyłączono także do Parafii Matki Boskiej Anielskiej w Downarach wiernych z miejscowości: Downary, Kramkówkę Dużą, Kramkówke Małą, Olszową Drogę, Osowiec (osadę), Owieczki, Rybaki, Żodzie. [potrzebny przypis] oraz Ciesze, Koleśniki, Uścianek, Sobieski.
Proboszczowie
edytuj- ks. kan. Adam Abramowicz (1922–1925)
- ks. kan. Tadeusz Sołowiej (1990–2011)
- ks. Grzegorz Pigiel (2011–2019)
- ks. Robert Jacek Koller (od 30 czerwca 2019)
Przypisy
edytuj- ↑ Oficjalna strona parafii. parafia-goniadz.scholaris.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-05)]. [dostęp 24.09.2008] (kopia z Internet Archive)
- ↑ Informacje o parafii na stronie archidiecezji białostockiej
- ↑ Tadeusz Skutnik, Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac [online], Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac [dostęp 2021-05-15] (pol.), Fragment źródła opatrzony przypisem: "[13]APM, Księga protokołów, Protokół nr 6.".