Papirus Oxyrhynchus 1
Papirus Oxyrhynchus 1, oznaczany również P. Oxy. 1 – fragment greckiego rękopisu Ewangelii Tomasza spisany na papirusie w formie kodeksu. P. Oxy 1 jest pierwszym z rękopisów odkrytych w Oksyrynchos przez Bernarda Grenfella i Artura Hunta w 1897 roku, dlatego też na liście tamtejszych papirusów został skatalogowany pod numerem 1. Paleograficznie datowany jest na II lub III wiek n.e.[1][2] Wydawcy datowali na III wiek[3].
Zawartość papirusu
edytujTekst rękopisu zawiera logia Jezusa Chrystusa. Fragment ten został opublikowany w The Oxyrhynchus Papyri, część I. Później okazało się, że to pierwszy odkryty rękopis Ewangelii Tomasza[2]. Grenfell i Hunt nie zdawali sobie sprawy, że odkryli fragment Ewangelii Tomasza, gdyż w tym czasie nie było żadnego tekstu, do którego można się było odnieść[4]. Kompletna kopia Ewangelii Tomasza została znaleziona w 1945 roku w Nag Hammadi (NHC II,2), gdy odkryto jej koptyjską wersję wraz z kolekcją pierwszych chrześcijańskich tekstów gnostyckich[2]. Dopiero po tym odkryciu tekst Papirusu Oxyrhynchus 1 można było zidentyfikować.
Opis
edytujManuskrypt został spisany na papirusie w formie kodeksu. Pierwotne wymiary kart wynosiły 14–14,8 na 9–9,5 cm. Tekst jest pisany pismem uncjalnym, zawierającym jedną kolumnę na stronie i 21 wierszy w kolumnie[1]. Ostatnia linia jest dzielona. Kodeks ten posiada numerację stron w prawym górnym rogu (numer ΙΑ = 11 na stronie verso)[2]. Nomina sacra są pisane w skrócony sposób: ΙΣ (Jezus), ΘΥ (Boga), ΠΡΑ (ojca), ΑΝΩΝ (ludzi)[1].
Według Grenfella i Hunta, którzy przedstawili ten fragment jako Logia Iesu (Powiedzenia Jezusa), oryginalny rękopis zawierał zbiór wypowiedzi Jezusa, które były niezależne od czterech Ewangelii w ich obecnej formie[5]. Zostały one sklasyfikowane jako nieheretyckie, a czas ich powstania oceniono na przed 140 rokiem n.e. Zaobserwowano też pewne podobieństwa z dziełami Klemensa Aleksandryjskiego[5]. Caspar René Gregory ocenił, że reprezentuje przedbizantyńską tradycję tekstualną[3].
Zachowany fragment zawiera logia (powiedzenia) Ewangelii Tomasza od 26 do 28 na stronie recto i logia od 29 do 33 na stronie verso z tą różnicą, że partia 30 logionu według tekstu greckiego pojawia na końcu 77 logionu w wersji koptyjskiej z Nag Hammadi[2]. Grenfell i Hunt odkryli również dwa inne fragmenty tej apokryficznej Ewangelii, są to P. Oxy. 654 oraz P. Oxy. 655[6].
Wartość naukowa rękopisu
edytujGrecki tekst fragmentu różni się od znalezionego w Nag Hammadi tekstu koptyjskiego w 19 miejscach. W 10 miejscach tekst jest obszerniejszy, w dwóch – krótszy, w jednym miejscu zachodzi transpozycja, w 6 miejscach występuje znaczeniowa różnica terminów. Ze względu na dłuższe lekcje papirusu ocenia się, że reprezentuje tekst bardziej odległy od oryginału niż koptyjski przekład[7].
Rękopis jest wykorzystywany w wydaniach Ewangelii Tomasza (bazujących na tekście koptyjskim), a także w greckich synopsach czterech Ewangelii (przede wszystkim synopsa Alanda)[8].
Przechowywanie
edytujW listopadzie 1900 roku P. Oxy. 1 został przekazany przez Fundusz Egypt Exploration[9]. Przechowywany jest w Bodleian Library (Ms. Gr. th. e 7 (P)) w Oksfordzie[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Larry W. Hurtado: The Earliest Christian Artifacts: Manuscripts and Christian Origins. Sheffield: Wm.B. Eerdmans Publishing Co., 2006, s. 228, 239. ISBN 0-8028-2895-7. (ang.).
- ↑ a b c d e Uwe-Karsten Plisch: Das Thomasevangelium. Originaltext mit Kommentar. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2007, s. 9–12. ISBN 3-438-05128-1. (niem.).
- ↑ a b C.R. Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1900, s. 72. (niem.).
- ↑ Papyrus Oxyrhynchus 1. BAS Library. [dostęp 2012-05-02].
- ↑ a b Bernard P. Grenfell, Arthur S. Hunt: Oxyrhynchus Papyri I. London: Egypt Exploration Fund, 1898, s. 1, 2. (ang.).
- ↑ Peter Nagel. Papyrus Oxyrhynchus 654, 1–5 und der Prolog des Thomasevangeliums. „ZNW”. Volume 101, Issue 2. s. 267. [dostęp 2012-05-02].
- ↑ Tim Ricchuiti: Tracking Thomas: A Text-Critical Look at the Transmission of the Gospel of Thomas. W: Revisiting the Corruption of the New Testament. pod red. Daniel B. Wallace. Grand Rapids: Kregel Publications, 2011, s. 227. ISBN 978-0-8254-3338-2.
- ↑ Uwe-Karsten Plisch: Das Thomasevangelium. Originaltext mit Kommentar. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2007, s. 37-38. ISBN 3-438-05128-1.
- ↑ Bodleian Library MS.Gr.th.e.7(P). GPBC. [dostęp 2012-05-02].
Bibliografia
edytuj- Bernard P. Grenfell, Arthur S. Hunt: Sayings of Our Lord from an early Greek Papyrus. Egypt Exploration Fund, 1897. (ang.).
- Bernard P. Grenfell, Arthur S. Hunt: Oxyrhynchus Papyri I. London: Egypt Exploration Fund, 1898. (ang.).
- Nicholas Perrin: HC II,2 and the Oxyrhynchus Fragments (P. Oxy 1, 654, 655): Overlooked Evidence for a Syriac "Gospel of Thomas", Vigiliae Christianae. T. 58. Cz. No. 2. London: Egypt Exploration Fund, maj 2004, s. 138–151. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Bernard P. Grenfell i Artur S. Hunt: P.Oxy.I 0001. [w:] Oxyrhynchus Online [on-line]. Logia Iesou (Sayings of Jesus). See separate publication, Logia Iesou (Sayings of our Lord), edited by B.P. Grenfell and A.S. Hunt (Egypt Exploration Fund 1897). [dostęp 2012-05-02].
- Papyrus Oxyrhynchus 1. ). [dostęp 2012-05-02].
- Ben C. Smith: The gospel of Thomas. TextExcavation 2012). [dostęp 2012-05-02].
- P. Oxy. 1 1 (Grenfell, Bernard P. / Hunt, Arthur S.). Leuven Database of Ancient Books. [dostęp 2012-05-02].