Urban V
Urban V (łac. Urbanus V, właśc. Guillaume de Grimoard OSB; ur. w 1310 w Le Pont-de-Montvert, zm. 19 grudnia 1370 w Awinionie[1]) – papież w okresie od 28 września 1362 do 19 grudnia 1370[2], błogosławiony Kościoła katolickiego[3].
| Guillaume de Grimoard | ||
| Papież Biskup Rzymu | ||
.jpg) Simone dei Crocifissi, Urban V, ok. 1375 r., Pinacoteca Nazionale di Bologna | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1310 | |
| Data i miejsce śmierci |
19 grudnia 1370 | |
| Miejsce pochówku |
opactwo św. Wiktora↗ | |
| Papież | ||
| Okres sprawowania |
1362–1370 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Pontyfikat |
28 września 1362 | |
| |
| Czczony przez | |
|---|---|
| Beatyfikacja |
10 marca 1870 |
| Wspomnienie | |
| Data konsekracji |
6 listopada 1362 |
|---|---|
| Konsekrator |
Życiorys
edytujDzieciństwo i młodość
edytujUrodził się na zamku Grisac, w Le Pont-de-Montvert i pochodził z rodziny szlacheckiej[1]. Był benedyktynem w klasztorze S. Victor w Marsylii (od 1361 był opatem)[2]. Studiował w Tuluzie i Montpellier i uzyskał w 1342 doktorat z prawa kanonicznego[1]. W latach 1352, 1354, 1360, 1362 był legatem papieskim we Włoszech[1].
Wybór na papieża
edytujPo śmierci Innocentego VI, Kolegium kardynałów zebrało się na konklawe i początkowo wybrało brata Klemensa VI, Huguesa Rogera, który jednak wyboru nie przyjął[1]. Ponieważ kardynałowie nie mogli wyłonić żadnego kandydata, postanowili jednogłośnie wybrać, niebędącego kardynałem, Guillaume'a de Grimoarda[1]. Święcenia biskupie i koronację przyjął w Awinionie.
Pontyfikat
edytujPo wyborze na Stolicę Piotrową, nadal prowadził mnisze życie, poświęcając się modlitwie i studiom[1]. Starał się zwalczać luksus, panujący na dworze papieskim; zmniejszył dziesięciny i potępił kumulowanie beneficjów[1]. Papież od samego początku pontyfikatu dążył do unii z Kościołem bizantyńskim – nakłonił króla Cypru Piotra I, do zorganizowania krucjaty aleksandryjskiej[1]. Wprawdzie udało się zdobyć Aleksandrię (w 1365), lecz nie udało się jej utrzymać, zatem wyprawa nie osiągnęła swojego celu[1]. Ponadto w 1364 roku, papież musiał podpisać traktat pokojowy z władcą Mediolanu, Bernabo Viscontim i wypłacić mu ogromne odszkodowania[1].
Od początku swojej posługi, Urban pragnął przenieść się z powrotem do Rzymu[2]. Za namowami m.in. Brygidy Szwedzkiej i wbrew francuskim kardynałom, 30 kwietnia 1367 roku opuścił Awinion i przybył do Rzymu 16 października[2]. Budynki kościelne (w tym Pałac Laterański) nie nadawały się do zamieszkania, więc papież zatrzymał się na Watykanie[1]. Natychmiast nakazał też remont rzymskich bazylik: św. Piotra na Watykanie i św. Jana na Lateranie[2]. Wkrótce potem mianował ośmiu kardynałów, z czego sześciu było Francuzami[1]. W 1368 do Rzymu przybył cesarz rzymsko-niemiecki Karol IV, a rok później cesarz bizantyński Jan V Paleolog[2]. Celem wizyty tego drugiego, była pomoc w walce z Turkami – w zamian, Jan V był gotów wyrzec się wiary prawosławnej i przyłączyć się do łacinników[1]. Do zjednoczenia jednak nie doszło, gdyż w negocjacjach nie brał udziału kler bizantyński[1].
Ostatnie lata i śmierć
edytuj
Ze względu na trudności w Państwie Kościelnym i nacisk francuskich kardynałów, Urban zaczął poważnie rozważać powrót do Awinionu[2]. Pomimo ostrzeżeń Brygidy Szwedzkiej i Katarzyny ze Sieny, papież opuścił Rzym we wrześniu 1370, a 27 września wjechał do Awinionu[2]. W listopadzie tego samego roku ciężko zachorował i zmarł 19 grudnia[1]. Został pochowany w Awinionie, lecz 5 czerwca 1372 roku, brat papieża, kardynał Angelic de Grimoard przeniósł grób do Marsylii[1].
Ikonografia
edytujW ikonografii przedstawiany jest w szatach pontyfikalnych, jako zasiadający na tronie, w średnim wieku, zwykle bez zarostu na twarzy i z tiarą na głowie. Prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej podtrzymuje głowy świętych Piotra i Pawła (przedstawiane samodzielnie, lub jako umieszczone w relikwiarzu, czasem w formie kielicha). Jest to odwołanie do tradycji, według której Urban V odnalazł w trakcie prac remontowych w bazylice laterańskiej relikwie obu apostołów[4].
Ciekawostki
edytuj1 września 1364, już jako papież, wydał bullę powołującą do życia Akademię Krakowską[2].
Do kanonizacji papieża Urbana V próbował doprowadzić Waldemar IV, władca Danii. Obiecał do niej doprowadzić także papież Grzegorz XI już w 1375. Do kanonizacji papieża nie doszło jednak z powodu perturbacji w Europie w owym okresie.
Kult Urbana V zaaprobował papież Pius IX, beatyfikując go 10 maca 1870[3]. Jego wspomnienie w Kościele katolickim obchodzone jest 19 grudnia.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 311-314. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b c d e f g h i Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 112. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ a b Bl. Guillaume Grimoard, O.S.B.. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2013-02-28]. (ang.).
- ↑ Engelbert Kirschbaum, Günter Bandmann, Wolfgang Braunfels, Lexikon der christlichen Ikonographie, OCLC 1284783185 [dostęp 2023-03-17].
Bibliografia
edytuj- Pope Bl. Urban V. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-02-28]. (ang.).