Panienka (przełęcz)

Panienka (513 m) – przełęcz w Beskidzie Małym, w Paśmie Bliźniaków ciągnącym się od doliny Wieprzówki w Andrychowie po dolinę Skawy na wschodzie. Znajduje się pomiędzy Przykraźnią (553 m) i Ostrym Wierchem (562 m)[1]

Panienka
Państwo

 Polska

Wysokość

513 m n.p.m.

Pasmo

Beskid Mały, Karpaty

Sąsiednie szczyty

Przykraźń, Ostry Wierch

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Panienka”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Panienka”
Położenie na mapie powiatu wadowickiego
Mapa konturowa powiatu wadowickiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Panienka”
Położenie na mapie gminy Andrychów
Mapa konturowa gminy Andrychów, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Panienka”
Ziemia49°50′35,6″N 19°24′09,7″E/49,843222 19,402694

Opis przełęczy

edytuj

Nazwa Panienka pochodzi od ludowego określenia Matki Bożej. Jest tutaj niewielka polanka, a na dębie znajdują się szafkowe kapliczki z Matką Boską. Na polance jest także rozstaj dróg leśnych, skrzyżowanie szlaków turystycznych i murowana z kamienia łupanego kapliczka z płaskorzeźbami św. Franciszka oraz św. Huberta. Ufundowana została w 2000 r. przez myśliwych i leśników. Jest także miejsce biwakowe dla turystów; stoły i ławki[2].

Przez Panienkę przebiega granica między miejscowościami Inwałd i Zagórnik w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Andrychów[3].

Lokalizacja i nazwa przełęczy

edytuj

Najdokładniej lokalizację i wysokość przełęczy Panienka (512,6 m) pokazuje topograficzna mapa Geoportalu. Na lotniczej mapie Geoportalu jest szczyt Panienka znajdujący się po wschodniej stronie Przykraźni[3], w rzeczywistości nie ma tu odrębnego szczytu, a miejsce wskazane przez mapę to tylko stok Przykraźni. Natomiast w miejscu przełęczy Panienka mapa ta lokalizuje przełęcz Slady – nazwa nieznana w innych źródłach[3]. Na mapie Compassu w miejscu przełęczy Panienka jest napis skrzyżowanie Panienka[4], w przewodniku „Beskid Mały” Panienka to również wypłaszczenie i skrzyżowanie szlaków, bez określenia „przełęcz”[2].

Zupełnie inne ujęcie prezentuje Aleksy Siemionow w „Ziemi Wadowickiej”. Brak u niego nazwy Panienka, natomiast jest przełęcz U Panienki (475 m), znajdująca się między Kobylą Głową a Narożnikiem. Dodaje, że jest to stara nazwa ludowa, pochodząca od kapliczki na drzewie z obrazem Matki Bożej[5]. Przełęcz wskazana przez Siemionowa to w nowszych źródłach Przełęcz Kaczyńska[3][4][2].

Szlaki turystyczne

edytuj
  Andrychów – Pańska GóraPrzełęcz PańskaCzuby (Kobylica) – Przełęcz BiadaszowskaWapiennica – Przykraźń – Panienka – Susfatowa GóraPrzełęcz KaczyńskaNarożnik – przełęcz SosinaCzubaGancarzCzołoPrzełęcz pod GancarzemGroń Jana Pawła II[4]
  Inwałd – Wapiennica – Panienka – KłokocznikBliźniakiPrzełęcz Czesława PanczakiewiczaŁysa GóraIłowiecGorzeń
Widok z Choczni na pasmo Ostry Wierch – Pańska Góra

Przypisy

edytuj
  1. Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2024-02-22].
  2. a b c Radosław Truś, Beskid Mały. Przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 190, ISBN 978-83-62460-50-2.
  3. a b c d Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-02-22].
  4. a b c Beskid Mały. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2014, s. 2, ISBN 978-83-7605-329-5.
  5. Aleksy Siemionow, Ziemia Wadowicka. Monografia turystyczno-krajoznawcza, Wadowice: Komisja Turystyki Górskiej Oddziału PTTK „Ziemia Wadowicka” w Wadowicach, 1984, s. 400.