Pandoravenator

	Pandoravenator
	Rauhut & Pol, 2017
	Okres istnienia: oksford–tyton PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
Rodzaj	Pandoravenator
Gatunki
	Pandoravenator fernandezorum
	Pandoravenator fernandezorum

Pandoravenator – wymarły rodzaj dinozaura, teropoda z grupy tetanurów^[1].

Skamieniałości dinozaura odnaleziono w Argentynie, w prowincji Chubut. Kości znajdowały się pośród skał formacji Cañadón Calcáreo, którą datuje się na jurę późną: na oksford-tyton. Dostarczyła ona wcześniej nauce skamieniałości innych dinozaurów, zwłaszcza zauropodów. Nowe znalezisko obejmowało pozostałości szkieletu pozaczaszkowego. Do ich cech charakterystycznych autorzy zaliczyli wydłużone wyrostki stawowe tylne postzygapophyses kręgów ogonowych, jak również, jak to określili, niezwykłą budowę stawu skokowego. Na dalszym końcu kości skokowej znaleźli bowiem dwa guzki oraz bardzo długi wyrostek, wznoszący się do góry i nieco przechylony ku bokowi. Pomiędzy nimi przebiegał szew kostny, który Rauhut i Pol uznają za dowód odrębnych centrów kostnienia. Ogólnie mówiąc, anatomia stawu skokowego nowego taksonu wykazuje cechy pośrednie pomiędzy pierwotnymi teropodami a bardziej zaawansowanymi ewolucyjnie tetanurami. Cechy szkieletu pozwoliły zaliczyć zwierzę do teropodów, co czyni z Pandoravenator pierwszego późnojurajskiego teropoda znalezionego w Argentynie. Zaliczono go dokładniej do teropodów z grupy tetanurów, jednakże autorzy opisu rodzaju nie zaliczyli go do żadnej z podgrup tetanurów, widzieli w nim raczej bazalnego przedstawiciela tego kladu. Tłumaczą, że niekompletność szczątków utrudnia podanie dokładnej pozycji filogenetycznej. Jako miejsce typowe nowego rodzaju Rauhut i Pol wskazali Caja de Pandora i od niego właśnie wywodzą nazwę rodzajową. Jej drugi człon, venator, oznacza w łacinie myśliwego^[2] (autorzy błędnie podają, że pochodzi z greki^[1]). Takie zakończenie wieńczy również nazwy innych dinozaurów, jak choćby Gobivenator^[3]. Epitet gatunkowy jedynego gatunku upamiętnia rodzinę Fernandez, której członkowie zasłużyli się wsparciem udzielanym Museo Paleontológico Egidio Feruglio przez ponad dwie dekady^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Oliver W.M. Rauhut i Diego Pol. A theropod dinosaur from the Late Jurassic Cañadón Calcáreo Formation of central Patagonia, and the evolution of the theropod tarsus. „Ameghiniana”. 54 (5), s. 539–566, 2017. DOI: 10.5710/AMGH.12.10.2017.3105. (ang.).
↑ Marian Plezia (red.): Słownik łacińsko-polski. T. 5. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979. ISBN 978-83-01-12769-5.
↑ Takanobu Tsuihiji, Rinchen Barsbold, Mahito Watabe, Khishigjav Tsogtbaatar, Tsogtbaatar Chinzorig, Yoshito Fujiyama i Shigeru Suzuki. An exquisitely preserved troodontid theropod with new information on the palatal structure from the Upper Cretaceous of Mongolia. „Naturwissenschaften”. 101 (2), s. 131–142, 2014. DOI: 10.1007/s00114-014-1143-9. PMID: 24441791. (ang.).

[Pandoravenator-1] Oliver W.M. Rauhut i Diego Pol. A theropod dinosaur from the Late Jurassic Cañadón Calcáreo Formation of central Patagonia, and the evolution of the theropod tarsus. „Ameghiniana”. 54 (5), s. 539–566, 2017. DOI: 10.5710/AMGH.12.10.2017.3105. (ang.).

[Plezia-2] Marian Plezia (red.): Słownik łacińsko-polski. T. 5. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979. ISBN 978-83-01-12769-5.

[Gobivenator-3] Takanobu Tsuihiji, Rinchen Barsbold, Mahito Watabe, Khishigjav Tsogtbaatar, Tsogtbaatar Chinzorig, Yoshito Fujiyama i Shigeru Suzuki. An exquisitely preserved troodontid theropod with new information on the palatal structure from the Upper Cretaceous of Mongolia. „Naturwissenschaften”. 101 (2), s. 131–142, 2014. DOI: 10.1007/s00114-014-1143-9. PMID: 24441791. (ang.).

[1]

[2]

[3]