Pakt stalowy
Pakt stalowy (niem. Stahlpakt, wł. Patto d'Acciaio) – umowa sojusznicza (polityczna i wojskowa) zawarta między Włochami a Niemcami 22 maja 1939 roku w Berlinie, wymierzona przeciw państwom zachodnim[1].
| |||
| Data |
22 maja 1939(dts) | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Wynik |
zawarcie sojuszu mającego obowiązywać 10 lat | ||
| Przyczyna |
interesy polityczne państw faszystowskich | ||
| Strony traktatu | |||
| |||
| Przywódcy | |||
| |||
Historia
edytujPakt został podpisany przez Galeazzo Ciano, w imieniu strony włoskiej oraz Joachima von Ribbentropa, w imieniu hitlerowskich Niemiec i był rozszerzeniem porozumienia tzw. Osi Berlin-Rzym z dnia 25 października 1936.
Pakt został podpisany na 10 lat. Niemcy uznawały basen Morza Śródziemnego za strefę wpływów włoskich. Włochy zobowiązywały się popierać politykę Niemiec bez zastrzeżeń, a w razie potrzeby wystąpić w wojnie po stronie Niemiec oraz nie zawierać porozumień z innymi państwami bez ich zgody.
Po agresji III Rzeszy na Polskę 1 września 1939 i wypowiedzeniu wojny Rzeszy przez Wielką Brytanię i Francję Włochy, wbrew postanowieniom paktu[2] nie przystąpiły do wojny po stronie Niemiec, lecz ogłosiły, że znajdują się w stanie „nieuczestniczenia w wojnie” (wł. nonbelligeranzza). Do wojny przeciwko Francji i Wielkiej Brytanii – Włochy przystąpiły ostatecznie 10 czerwca 1940, po faktycznym rozstrzygnięciu na korzyść Wehrmachtu kampanii francuskiej.
Pakt, który bezpośrednio wpływał na życie milionów Niemców i Włochów, opierał się prawie wyłącznie na osobistych kontaktach między obu dyktatorami[3]. Mimo daleko idącej współpracy obu państw, Niemcy i Włochy nie ufały sobie wzajemnie. Benito Mussolini uważał, że sojusz z Niemcami daje mu większe korzyści, ale bał się rosnącej dominacji Adolfa Hitlera, który zaczął narzucać mu swoje rozwiązania. Obaj sojusznicy dążyli do jak największego zaskakiwania się ważnymi decyzjami politycznymi[4].
Pakt stalowy poprzez przystąpienie w dniu 27 września 1940 Cesarstwa Japonii i rozszerzenie merytoryczne został przekształcony w pakt trzech.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Oficjalna nazwa "Pakt przyjaźni i sojuszu" (Freundschafts- und Bündnispakt).
- ↑ Art. 3 paktu w razie znalezienia się jednego z sojuszników w powikłaniach zbrojnych (niem. in kriegerische Verwicklungen, wł. in complicazioni belliche) ze stroną trzecią obligował drugiego do wsparcia go wszystkimi siłami zbrojnymi na lądzie, morzu i w powietrzu.
- ↑ Greg Annussek Jak Hitler uratował Mussoliniego, wydanie polskie 2007, str. 37
- ↑ Antoni Czubiński Historia drugiej wojny światowej 1939–1945, wydanie 2006, str. 110-111
Linki zewnętrzne
edytuj- Freundschafts- und Bündnispakt zwischen Deutschland und Italien vom 22. Mai 1939 tekst (niem.)
- Patto d'Acciaio. lager.it. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-01)]. tekst (wł.)
- Pact of Steel. astro.temple.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-20)]. przekład (ang.)