Pałac Brühla w Brodach

barokowy pałac

Pałac Brühla w Brodach – barokowy pałac, wybudowany w latach 1741–1753 w mieście Brody w powiecie żarskim.

Pałac Brühla w Brodach
Zabytek: nr rej. L-591/A z 2.05.1961, z 20.05.1963 i z 7.05.1971
Ilustracja
Ruina gmachu głównego pałacu
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Miejscowość

Brody

Typ budynku

pałac

Rozpoczęcie budowy

1741

Ukończenie budowy

1753

Położenie na mapie Brodów
Mapa konturowa Brodów, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac Brühla w Brodach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Pałac Brühla w Brodach”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac Brühla w Brodach”
Położenie na mapie powiatu żarskiego
Mapa konturowa powiatu żarskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac Brühla w Brodach”
Położenie na mapie gminy Brody
Mapa konturowa gminy Brody, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Brühla w Brodach”
Ziemia51°47′10,69″N 14°46′20,02″E/51,786303 14,772228

Historia

edytuj

Pierwszy pałac zaprojektował i zrealizował tutaj architekt Francko dla rodziny Promnitzów w latach 1670–1674. Siedemdziesiąt lat później, w 1740, hrabia Henryk Brühl zapłacił rodzinie Watzdorfów za 2 tysiące hektarów cenę 160 tys. srebrnych talarów saskich i polecił wybudować tu nowy pałac. Zadanie to zrealizował architekt Johann Christoph Knöffel w latach 1741–1753.

Już kilka lat później, podczas wojny siedmioletniej, pałac został we wrześniu 1758 podpalony, a otaczający go ogród – zdewastowany. Całość przeszła na własność władców Prus i dopiero po pewnym czasie odzyskał go Alojzy Fryderyk Brühl (syn Henryka), który go odbudował[1]. Rezydencja była w rękach Brühlów do końca II wojny światowej. W 1945 r. zniszczyły go wojska radzieckie. Po wojnie zabezpieczony w latach 1961–1964. Od tego czasu pozostaje nieużytkowany[2].

Architektura

edytuj

Budynek główny na planie podkowy, trzykondygnacyjny, przekryty dachem mansardowym z lukarnami. Po obu stronach otworu wejściowego umieszczono figury atlasów podtrzymujące balkon. Powyżej w półkolistym frontonnie umieszczono zegar. Budynek główny flankują dwie oficyny dworskie[2].

Pod frontonem skrzydła południowego znajduje się inskrypcja:
A[D] MDCCXLI AEDES EXSTRUI IUSSIT FELICITER HENRICUS COMES A BRUEHL[3][4]
Pod frontonem skrzydła północnego znajduje się inskrypcja:
[AD MCM]XXIII
[FAM]ILIAE RECONSTRUXIT FELICITER
[F]RIDERICUS COMES A BRUEHL[5][6]
poniżej, pod oknem herb von Brühl.

Obecnie (2011) główny gmach pałacu wraz z obydwoma skrzydłami jest zdewastowany, ale zabezpieczony przed dalszą degradacją, natomiast odremontowane jego obie oficyny funkcjonują jako obiekty restauracyjno–hotelowe.

Pałac Brühlów i oficyny
 
Inskrypcja pod frontonem, skrzydło północne: [AD MCM]XXIII [FAM]ILIAE RECONSTRUXIT FELICITER [F]RIDERICUS COMES A BRUEHL[5][6]
 
Inskrypcja pod frontonem, skrzydło południowe: A[D] MDCCXLI AEDES EXSTRUI IUSSIT FELICITER. HENRICUS COMES A BRUEHL[3][4]
 
Brama z herbem miasta

Przypisy

edytuj
  1. Napisy na szczytowej ścianie północnego skrzydła pałacu i nad Bramą Zasiecką w Brodach wskazują na rok 1773.
  2. a b Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków - Brody - Pałac [online], www.lwkz.pl [dostęp 2018-04-01].
  3. a b Rok 1741. Dom buduj na szczęściu. Henryk hrabia Bruehl
  4. a b Inskrypcja upamiętniająca zakup pałacu przez Heinricha von Brühl w 1741 r.
  5. a b Rok 1923. Rodzina buduje szczęście. Fryderyk hrabia Bruehl
  6. a b Inskrypcja upamiętniającą odtworzenie siedziby rodziny przez Friedricha hr. von Brühl w 1923 r.

Linki zewnętrzne

edytuj