Płóczki Dolne
Płóczki Dolne (niem. Nieder Görisseiffen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski, w dolinie Płóczki.
| wieś | |
_w_P%C5%82%C3%B3czkach_Dolnych.jpg) Wieża rycerska (zamek) w Płóczkach Dolnych | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
220-230[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
638[3] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-600[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DLW |
| SIMC |
0190897 |
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego  | |
 51°06′14″N 15°33′15″E/51,103889 15,554167[1]
| |
Położenie
edytujPłóczki Dolne leżą w dolinie potoku Płóczka, ciągnąc się na przestrzeni 1,2 km od granicy Lwówka Śląskiego w stronę Gryfowa Śląskiego[2]. Zabudowania znajdują się na wysokości 220–230 m n.p.m. Od Lwówka Śląskiego Płóczki oddziela zwężenie doliny. Sołectwo obejmuje 544 ha, z czego 436 ha użytków rolnych i tylko 58 ha lasów[2]. Wzdłuż wsi prowadzi droga wojewódzka nr 364. Odbiega od niej szosa do Nagórza przez Płóczki Górne[2]. Przez Płóczki Dolne przechodzi czarny szlak turystyczny z Lwówka Śląskiego na Zamek Podskale, z odgałęzieniem do jaskiń[5].
Przynależność administracyjna
edytujDo połowy XVIII w. wieś należała do księstwa jaworskiego. Następnie znalazła się w powiecie bolesławiecko-lwóweckim. Po podziale tego powiatu w roku 1816 miejscowość przeszła do powiatu lwóweckiego. W roku 1893 do Płóczek Dolnych przyłączono niewielkie osady: Górny i Dolny Pirszyn (niem. Ober- i Nieder-Poitzenberg) oraz Dolną Stępnicę (niem. Nieder-Stamnitzdorf)[6]. Obie wsie Pirszyn były prawdopodobnie posiadłością właściciela grodziska Pirszyn[7] w pobliżu Gradówka. W latach 1954–1973 Płóczki Dolne należały do gromady Płóczki Górne w powiecie lwóweckim[2]. Po roku 1973 wieś znalazła się w składzie gminy Lwówek Śląski W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego. Od roku 1999 Płóczki Dolne są w gminie Lwówek Śląski, w powiecie lwóweckim w województwie dolnośląskim.
Geologia
edytujBudowę geologiczną Płóczek Dolnych tworzą dolnotriasowe piaskowce arkozowe i zlepieńce oraz górnopermskie wapienie, dolomity, anhydryty, zlepieńce i piaskowce. Wapienie cechsztyńskie wydobywano w kamieniołomie na północny zachód od wsi. Podczas ich wydobycia odkryto w latach 30. XX wieku zespół niewielkich jaskiń. Wokół wsi znajdowano minerały takie jak: azuryt, galena, kalcyt, chalcedon, jaspis, limonit, malachit, karneol, kryształy kwarcu, a także geody ametystu i agaty. Te ostatnie były regularnie eksploatowane przez poszukiwaczy minerałów[2].
Toponimia
edytujNazwa wsi związana jest z poszukiwaniem złota w osadach rzecznych metodą płukania[8]. W 1217 r. Płóczki Dolne wymienione zostały jako Gorensyffen albo Gorensiffen. W roku 1283 pojawiły się jako Schmockseifentis aurifondine celebris. W roku 1726 nazwę pisano Geriss Seyffen, a od roku 1765 Nieder Görisseiffen. W 1945 r. wieś uzyskała nazwę Lisia Góra, którą zmieniono w 1947 r. na Płóczki Dolne[2].
Historia
edytujPłóczki Dolne znane są od roku 1217. Wieś należała między innymi do rodu Raussendorf i do Lwówka Śląskiego. W latach: 1462, 1464 oraz 1521 wieś była niszczona przez fale powodziowe na Płóczce[9]. W XVI wieku działała karczma sądowa, a później też szynk. Już w 1578 r. we wsi była gorzelnia[2]. 9 października 1672 dziewiętnastoletni owczarz z Płóczek Eliasz Förster został ścięty za sodomię z pięcioma owcami. Owce te zostały spalone[10].
W 1726 r. obciążenia podatkowe chłopów z Płóczek Dolnych wynosiły 2114 talarów, gdy w tym samym czasie pobliskie kolonie płaciły: Stępnica 36 talarów, a Dolny i Górny Pirszyn po 54 talary. W 1765 r. majątek miejski oszacowano na jedynie 608 talarów. W Płóczkach Dolnych mieszkało wtedy czterech kmieci, 5 zagrodników i 26 chałupnikow. W 1786 r. wieś liczyła 4 kmieci, 11 zagrodników i 16 chałupników. W 1825 r. we wsi stało 31 domów oraz szkoła ewangelicka z nauczycielem i pomocnikiem nauczyciela. Pomocnik obsługiwał także szkołę w Mojeszu. Do szkoły w Płóczkach Dolnych uczęszczały także dzieci z pobliskich kolonii. Wśród mieszkańców było 3 stolarzy. W 1840 r. we wsi stały 33 domy. W kamieniołomie należącym do białoskórnika lwóweckiego Langego pozyskiwano 300 cetnarów wapienia rocznie. We wsi prowadziły działalność 2 gospody, 3 rzemieślników i 2 handlarzy. Po 1893 r., gdy przyłączono okoliczne kolonie, liczba ludności znacząco wzrosła. Po 1945 r. założono w Płóczkach Dolnych niewielki PGR. Oprócz niego było tu w 1978 r. 81 gospodarstw rolnych. W roku 1988 ich liczba spadła do 55, a praca w rolnictwie była wyłącznym źródłem utrzymania dla 33% ludności zawodowo czynnej[2].
Pomniki przyrody
edytujZa wsią, w kierunku na Gryfów Śląski znajduje się grupa czterech jaskiń, z których najdłuższa ma około 60 m. Jaskinie te zostały uznane za pomnik przyrody[11]. W pobliżu pozostałości wapiennika.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 102640
- ↑ a b c d e f g h i Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, Pogórze Izerskie. [2], M-Ż. Wrocław: I-BiS, 2003, s. 213-214. ISBN 83-85773-61-4.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 953 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Park Krajobrazowy Doliny Bobru : mapa turystyczna : skala 1:40 000 = tourist map = Touristenkarte. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne "Plan", 2007. ISBN 978-83-60044-98-8.
- ↑ Heimatbuch des Kreises Löwenberg i. Schl. str. 119
- ↑ K.U. Müller, Vaterländische Bilder in einer Geschichte, Glogau 1837, str.
- ↑ F. Schilling: Ursprung und Frühzeit des Deutschtums in Schlesien und Land Lebus, Leipzig 1938, str. 181 n.
- ↑ Mariusz Olczak: Lwówek śląski i okolice – przewodnik historyczny. Warszawa: Oppidium, 2000, s. 84. ISBN 83-912314-3-7.
- ↑ Mariusz Olczak: Lwówek śląski i okolice – przewodnik historyczny. Warszawa: Oppidium, 2000, s. 44. ISBN 83-912314-3-7.
- ↑ Rejestr pomników przyrody województwa dolnośląskiego. BIP – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, 2014-06-11. [dostęp 2017-06-08].
Bibliografia
edytuj- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.