Mojesz

Mojesz (niem. Mois) – rozciągająca się na odcinku przeszło dwóch kilometrów, wzdłuż potoku Srebrna, to wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski. Leżąca w dolinie Pogórza Izerskiego wieś historycznie dzieliła się na Mojesz Dolny i Mojesz Górny. Od północy Mojesz graniczy z Lwówkiem Śląskim i znajdującą się na jego terenie Szwajcarią Lwówecką.

Mojesz

wieś
Dom szachulcowy w Mojeszu
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	lwówecki
Gmina	Lwówek Śląski
Wysokość	215-240 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	285
Strefa numeracyjna	75
Kod pocztowy	59-600
Tablice rejestracyjne	DLW
SIMC	0190845
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski Mojesz
Położenie na mapie Polski Mojesz
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Mojesz
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego Mojesz
51°05′29″N 15°35′44″E
Strona internetowa

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Historia

W Mojeszu znaleziono toporek kamienny typowy dla kultury pucharów lejkowatych (3700–1900 p.n.e.). Odkryto tu także cmentarzysko z okresu kultury łużyckiej. W X lub XI w. istniała tu osada górnicza związana z wydobyciem złota w okolicach Lwówka Śląskiego. Niemieckie opracowania wskazywały na słowiańskie pochodzenie Mojesza. W roku 1217 Henryk I Brodaty przekazał Dolny Mojesz Lwówkowi Śląskiemu z zastrzeżeniem, że czynsz (rocznie po 24 korce pszenicy, żyta i owsa) ma być przekazywany na ręce lwóweckiego proboszcza. Później czynsz otrzymywała lwówecka komenda rycerzy maltańskich. Mieszkańcy lwóweccy otrzymali od Henryka Brodatego przywilej monopolu na sprzedaż własnego piwa we wsi oraz dochody z barci ze sprzedaży miodu i wosku, dochód z folwarku i z 50 łanów ziemi. Ponadto każdy w mieszkańców Mojesza, który złamał prawo, był sądzony przez lwóweckiego wójta. Miejski folwark w Mojeszu miał 800 mórg gruntów, w tym 400 mórg ziemi ornej. Górny Mojesz był własnością szlachecką. Jakaś część zarówno Górnego, jak i Dolnego Mojesza należała do cystersów z Lubiąża. W 1344 r. zapłacili oni Bolkowi I za prawa sądownicze w swoich włościach przekazując mu 100 grzywien srebra czynszu z Dolnego i 72 grzywien z Górnego Mojesza. Od II poł. XIII wieku Mojesz Górny stanowił własność benedyktynek z Lubomierza. Zakonnice zadbały o to, by we wsi można było prowadzić jedynie wyszynk ich lub lwóweckiego alkoholu. Mojesz Górny był zależny prawnie i finansowo od klasztoru w Lubomierzu aż do czasu kasacji klasztorów na Śląsku w 1810 r.19 sierpnia 1813 kula armatnia wystrzelona podczas bitwy pod Dębowym Gajem wbiła się w ścianę mojeskiej karczmy, która od tej pory nazywała się „Pocisk”. Właściciel umieścił nad kulą pamiątkowy napis z datą. 15 października 1885 Mojesz uzyskał połączenie kolejowe z Lwówkiem i Gryfowem Śląskim. W 2014 r. i wybrana ponownie w 2018 r., burmistrz Lwówka Śląskiego, została dotychczasowa sołtys i mieszkanka wsi Mojesz - Mariola Szczęsna.

Skarb

Dawni mieszkańcy Mojesza z pokolenia na pokolenie przekazywali sobie legendę, gdy w pobliżu wsi, Kozacy ze sprzymierzonej armii prusko-rosyjskiej złupił konwój francuski, przewożący transport złota lub innych kosztowności. Według podań, Kozacy musieli szybko uciekać i ukryli w okolicy wsi drogocenny i do dziś nieodkryty skarb. Rosyjski raport gen. Alexandra Andraulta de Langerona wymieniając poszczególne zdobycze bitewne, nie wymienia żadnej kasy dywizyjnej. W 1830 r. bezskuteczne poszukiwania tego skarbu prowadził obywatel Francji, a w 1925 roku, w okolicy, powołano specjalną komisję niemiecko-francuską, która również nie odnalazła łupu.

Nazwa

Wieś występowała w dokumentach pod różnymi formami nazw Mojesz i Ujazd. I tak w 1204 r. pojawiła się jako Moysi, w 1217 r. – Mogez, 1241 r. – Vyazd. W 1344 r. odróżniano Moyes superiori i Moyes inferiori. W 1352 r. nazwę zapisywano Moyges, w 1667 r. Mois, w 1687 r. villa Vgaz i villa Ujazd, w 1765 r. Mois, w 1786 r. Ober-, Nieder-Mois, a w 1918 r. Mois bei Löwenberg. W 1945 r. wieś uzyskała nazwę Ujazdowo, którą zmieniono w 1947 r. na Mojesz.

Demografia

Rok	Dolny Mojesz	Górny Mojesz	Mojesz (ogółem)
1821	147	301	448
1933	212	258	470
1939	219	266	485
2011	b.d.	b.d.	285

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) Mojesz liczył 285 mieszkańców.

Populacja

Rekreacja

1 października 2004 otwarto trasę rowerową z Lwówka Śląskiego do Pławnej Dolnej, wykorzystującą nieużywane od trzydziestu lat torowisko.

Biwak Napoleoński

Od 2010 r. każdego roku, w sierpniu lub na początku września, w Mojeszu, odbywa się Biwak Napoleoński (Piknik Napoleoński) pod nazwą „Niecodzienne Jarmarki Dziedzicowe”. Wydarzenie nawiązuje do historii kampanii napoleońskiej o Śląsk w 1813 r. Wówczas to w najbliższej okolicy stacjonowały wojska napoleońskie, a 24 sierpnia 1813 r., Aleksander Fredro wszedł w Lwówku Śląskim w czynną służbę. Wyczerpane walkami wojska napoleońskie oraz rosyjsko-pruskie zawarły rozejm. Wówczas, wzdłuż linii Bobru rozlokowane były oddziały francuskie, a jeden z nich stacjonował na polach Mojesza. Wydarzenie kulturalne przypominające tę historię rozpoczyna się od przemarszu wojsk napoleońskich z rynku w Lwówku Śląskim do Mojesza. Podczas imprezy grupy rekonstrukcyjne i mieszkańcy wsi przebierają się w stroje z epoki, odbywają się pokazy historyczno-militarne, ma miejsce inscenizacja bitwy, która rozegrała się tutaj w 1813 roku. Po inscenizacji, w świetlicy wiejskiej, odbywa się prelekcja na temat walk z 1813 roku. Po prelekcji, na zgromadzonych, czekają liczne konkursy (m.in. na najsmaczniejszą napoleonkę, [należy przynieść blachę ciasta własnoręcznie upieczonego] oraz na najlepiej przebraną rodzinę lub grupę [obowiązują stroje stylem nawiązujące do pierwszej połowy XIX wieku]), kuchnia polowa i biesiada pod gwiazdami.

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.
• Mariusz Olczak, Lwówek śląski i okolice – przewodnik historyczny, Wydawnictwo Oppidium, Warszawa 2000, ISBN 83-9123143-7.

Linki zewnętrzne

• V Niecodzienne Jarmarki Dziedzicowe w 2014 r. (youtube.com)