Oscar Luigi Scalfaro
Oscar Luigi Scalfaro (ur. 9 września 1918 w Novarze, zm. 29 stycznia 2012 w Rzymie) – włoski polityk i prawnik, wieloletni parlamentarzysta i minister, działacz chrześcijańskiej demokracji, prezydent Republiki Włoskiej w latach 1992–1999.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Prezydent Republiki Włoskiej | |
| Okres |
od 28 maja 1992 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
                 
| |
Życiorys
edytujUkończył studia prawnicze na Katolickim Uniwersytecie Najświętszego Serca w Mediolanie, po czym rozpoczął pracę jako urzędnik prokuratury[1]. Działał przez wiele lat w Akcji Katolickiej, pełniąc w jej ramach kierownicze funkcje na różnych szczeblach.
W 1946 został posłem do powołanej po II wojnie światowej konstytuanty (Assemblea Costituente della Repubblica Italiana), która działała do 1948. W tym samym roku został po raz pierwszy wybrany do Izby Deputowanych. W niższej izbie włoskiego parlamentu zasiadał nieprzerwanie do 1992 jako poseł I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X i XI kadencji[2]. Był jednym z założycieli i liderów Chrześcijańskiej Demokracji (DC).
Wielokrotnie obejmował stanowiska rządowe. Był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (1955–1958), koordynował wówczas uchwalenie przepisów, które zezwoliły kobietom na zajmowanie stanowisk sędziego. Od 1966 do 1968 i ponownie w 1972 sprawował urząd ministra transportu i lotnictwa cywilnego. W latach 1972–1973 był ministrem edukacji publicznej, a w latach 1976–1983 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Izby Deputowanych. Od 1983 do 1987 sprawował urząd ministra spraw wewnętrznych. W 1987 Francesco Cossiga powierzył mu misję utworzenia nowego rządu, z której Oscar Luigi Scalfaro jednak zrezygnował.
24 kwietnia 1992 stanął na czele Izby Deputowanych. 25 maja tego samego roku kolegium, po dwóch tygodniach nieudanych prób wyłonienia nowego prezydenta Włoch, wybrało na ten urząd Oscara Lugiego Scalfaro jako kompromisowego kandydata[1]. Pierwsze lata jego prezydentury przypadły na czas ujawniania afer korupcyjnych (tzw. Tangentopoli), które doprowadziły do upadku większości dotychczasowych ugrupowań w tym do rozwiązania się jego Chrześcijańskiej Demokracji. 15 maja 1999 zakończył urzędowanie, objął wówczas mandat dożywotniego senatora[2]. Zarówno w okresie prezydentury, jak i w późniejszych latach, krytycznie odnosił się do rządów Silvia Berlusconiego. W 2007 przystąpił do Partii Demokratycznej.
Zmarł w Rzymie rankiem 29 stycznia 2012 w wieku 93 lat[3][4].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Włoskie
- Wielki Mistrz Orderu Zasługi Republiki Włoskiej – ex officio (1992–1999)
- Wielki Mistrz Orderu Wojskowego Włoch – ex officio (1992–1999)
- Wielki Mistrz Orderu Zasługi za Pracę – ex officio (1992–1999)
- Wielki Mistrz Orderu Gwiazdy Solidarności Włoskiej – ex officio (1992–1999)
- Wielki Mistrz Orderu Vittorio Veneto – ex officio (1992–1999)
- Złoty Medal Zasługi dla Kultury i Sztuki (Medaglia d'oro ai benemeriti della scuola della cultura e dell'arte) – 1973[5]
- Zagraniczne
- Kawaler Łaski Magistralnej Zakonu Kawalerów Maltańskich – 1950
- Order Słonia – 1993, Dania[6]
- Order Orła Białego – 1996, Polska[7]
- Łańcuch Orderu Izabeli Katolickiej – 1996, Hiszpania[8]
- Wielki Order Króla Tomisława – 1997, Chorwacja[9]
- Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy – 1997, Estonia[10]
- Krzyż Wielki Orderu Witolda Wielkiego – 1997, Litwa[11]
- Komandor Krzyża Wielkiego z Łańcuchem Orderu Trzech Gwiazd – 1997, Łotwa[12]
- Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy – 1997, Słowacja[13]
- Order Królewski Serafinów – 1998, Szwecja
- Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy[14] – Ukraina
- Złoty Łańcuch Orderu Piusa IX – Watykan
Przypisy
edytuj- ↑ a b Oscar Luigi Scalfaro, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2011-02-12] (ang.).
- ↑ a b Oscar Luigi Scalfaro na stronie Senatu XVI kadencji. [dostęp 2011-02-12]. (wł.).
- ↑ Dall'Assemblea costituente al Quirinale. E' morto Oscar Luigi Scalfaro. ilfattoquotidiano.it, 29 stycznia 2012. [dostęp 2012-01-29].
- ↑ È morto l'ex presidente Oscar Luigi Scalfaro. corriere.it, 29 stycznia 2012. [dostęp 2012-01-29]. (wł.).
- ↑ Medaglia d'oro ai benemeriti della scuola della cultura e dell'arte. quirinale.it, 31 lipca 1973. [dostęp 2012-01-23]. (wł.).
- ↑ Jørgen Pedersen: Tilføjelser og rettelser til bogen: Riddere af Elefantordenen 1559–2009. omsd.dk, 23 sierpnia 2012. [dostęp 2019-10-06]. (duń.).
- ↑ M.P. z 1996 r. nr 58, poz. 533
- ↑ Real Decreto 1551/1996, de 24 de junio, por el que se concede el Collar de la Orden de Isabel la Católica a su excelencia señor Oscar Luigi Scalfaro, Presidente de la República Italiana. boe.es, 27 czerwca 1996. [dostęp 2019-10-06]. (hiszp.).
- ↑ Odluka o odlikovanju Veleredom kralja Tomislava s lentom i Velikom Danicom broj: 01-051-97-1-1/1 od 11. narodne-novine.nn.hr, 17 grudnia 1997. [dostęp 2019-10-05].
- ↑ Bearers of decorations – Oscar Luigi Scalfaro – Maarjamaa Risti ketiklassi teenetemärk. president.ee. [dostęp 2019-10-06]. (ang.).
- ↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė. prezidente.lt. [dostęp 2012-01-23]. (lit.).
- ↑ Triju Zvaigžņu ordeņa domes paziņojums. likumi.lv, 21 maja 1997. [dostęp 2019-10-06]. (łot.).
- ↑ Štátne vyznamenania udelené v rokoch 1993-1998. prezident.sk. [dostęp 2012-01-23]. (słow.).
- ↑ Vìdznaki Prezidenta Ukrajini. Ordeni, medalì, nahorodna zbroja. Fotoalbom. Mykoła P. Biłobłocki (red.). Kijów: Mystestwo, 1999, s. 14. ISBN 966-577-165-5. OCLC 44402520. (ukr.).
Bibliografia
edytuj- Oscar Luigi Scalfaro. quirinale.it. [dostęp 2011-02-12]. (wł.).