Okręty podwodne typu TR1700
Okręty podwodne typu TR1700 – argentyńskie okręty podwodne z lat 80. XX wieku. W latach 1980–1985 w niemieckiej stoczni Nordseewerke w Emden zbudowano dwa okręty tego typu, które przyjęto do służby w Armada de la República Argentina w latach 1984–1985. „San Juan” zaginął na południowym Atlantyku w listopadzie 2017 roku, zaś „Santa Cruz” nadal znajduje się w służbie (stan na 2019 rok).
 „San Juan” | |
| Rodzaj okrętu | |
|---|---|
| Kraj budowy | |
| Stocznia | |
| Zbudowane |
2 |
| Użytkownicy | |
| Służba w latach |
1984- |
| Stracone |
1 |
| Uzbrojenie: | |
| 22 torpedy lub 34 miny | |
| Wyrzutnie torpedowe: • dziobowe |
|
| Sensory | |
| Wyposażenie |
system kierowania ogniem H.S.A. Sinbads, telefon podwodny, 2 peryskopy |
| Załoga |
29 oficerów i marynarzy |
| Wyporność: | |
| • na powierzchni |
2080 ton |
| • w zanurzeniu |
2280 ton |
| Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
| Zanurzenie testowe |
270 m |
| Długość |
65,93 m |
| Szerokość |
7,3 m |
| Zanurzenie |
6,5 m |
| Napęd: | |
| 4 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 4940 kW (6720 KM) 1 silnik elektryczny o mocy 6600 kW (8980 KM), 1 śruba | |
| Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg: | |
| • na powierzchni | |
| • w zanurzeniu |
460 Mm przy prędkości 6 węzłów |
Projekt i budowa
edytuj
Okręty podwodne typu TR1700 zostały zaprojektowane na zamówienie Argentyny w biurze konstrukcyjnym stoczni Nordseewerke, konkurencyjnym w stosunku do należącego do Howaldtswerke-Deutsche Werft biura Ingenieurkontor Lübeck[1]. 30 listopada 1977 roku stocznia zawarła z rządem Argentyny kontrakt na dostawę czterech jednostek typu TR1700 i dwóch typu TR1400, będących zmniejszoną wersją tych pierwszych[2][3]. W 1982 roku strony zmieniły zapis umowy, rezygnując z jednostek typu TR1400, zamiast których miały powstać kolejne dwa okręty typu TR1700[2][3]. Pierwsze dwie jednostki zbudowano w Niemczech, pozostałe cztery miały powstać w argentyńskiej stoczni Astilleros Domecq García w Buenos Aires przy wsparciu technicznym i materiałowym Nordseewerke[1].
Dwa pierwsze okręty typu TR1700 zostały zbudowane w niemieckiej stoczni Nordseewerke w Emden (numery budowy 463 i 465)[2][3]. Stępki tych jednostek położono w latach 1980–1982, a zwodowane zostały w latach 1982–1983[4]. Stępki dwóch kolejnych okrętów, budowanych w argentyńskiej stoczni Astilleros Domecq García położono w 1983 i 1985 roku, jednak okręty nigdy nie zostały zwodowane i ukończone, z uwagi na problemy finansowe kraju[2]. Za zgodą strony niemieckiej, Argentyna poszukiwała od 1986 roku kupca, dla którego mogłaby ukończyć okręty, lecz działania te nie odniosły powodzenia[2]. W 1996 roku stocznia została sprzedana, po czym nieukończone kadłuby zostały rozebrane i częściowo wykorzystane na części zamienne, podobnie jak materiał zgromadzony do budowy piątego i szóstego okrętu[5].
Okręty te – znacznie większe od niemieckich eksportowych jednostek typu 209 – charakteryzują się dużym zasięgiem umożliwiającym prowadzenie operacji morskich na otwartych wodach południowego Atlantyku i Pacyfiku[6]. Są jednymi z największych konwencjonalnych okrętów podwodnych na świecie[7].
| Okręt | Stocznia | Początek budowy | Wodowanie | Wejście do służby |
|---|---|---|---|---|
| „Santa Cruz” (S-41) | Nordseewerke | 6 grudnia 1980 | 28 września 1982 | 14 grudnia 1984 |
| „San Juan” (S-42) | 18 marca 1982 | 20 czerwca 1983 | 19 listopada 1985 | |
| „Santa Fé” (S-43) | Domecq García | 4 października 1983 | - | - |
| „Santiago del Estero” (S-44) | 5 sierpnia 1985 |
Dane taktyczno–techniczne
edytujJednostki typu TR1700 są dużymi, okrętami podwodnymi konstrukcji jednokadłubowej o długości całkowitej 65,9 metra, szerokości 7,3 metra (8,36 metra nad statecznikami) i zanurzeniu 6,5 metra[3][8]. Kadłub ma długość 47,44 metra i średnicę 7,3 metra[8]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosi 2080 ton (bez zbiorników balastowych), a w zanurzeniu 2280 ton[8][a].
Okręty napędzane są na powierzchni i w zanurzeniu przez trakcyjny silnik elektryczny prądu stałego Siemens 1H4525 o mocy 6600 kW (8980 KM) przy 200 obr./min[3][9], zasilany z ośmiu baterii akumulatorów po 120 ogniw o łącznej pojemności 11 900 Ah (w ciągu czasu rozładowania wynoszącego 10 godzin)[10], ładowanych przez generatory o mocy po 1100 kW, poruszane czterema czterosuwowymi, 16-cylindrowymi silnikami wysokoprężnymi MTU 16V 652 MB80 o łącznej mocy 4940 kW (6720 KM)[3][8]. Jednowałowy i jednośrubowy układ napędowy pozwala osiągnąć prędkość 15 węzłów na powierzchni i 25 węzłów w zanurzeniu (na chrapach 13 węzłów)[6][8]. Zasięg wynosi 12 000 Mm przy prędkości 8 węzłów na chrapach i 460 Mm przy prędkości 4 węzłów w zanurzeniu (lub 20 Mm przy prędkości maksymalnej)[11][12]. Zbiorniki mieszczą maksymalnie 314 ton paliwa[8]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosi 270 metrów, a autonomiczność 30 dób (maksymalnie 70 dób)[2][8].
Okręty wyposażone są w sześć dziobowych wyrzutni torped kalibru 533 mm, z łącznym zapasem 22 torped (lub 34 min)[8][13]. Jednostki mogą przenosić torpedy typu SST-4 lub Mark 37[13]. Na okrętach zainstalowany jest automat do ładowania torped, zdolny w czasie 50 sekund przeładować wyrzutnie[12][13]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmuje radar nawigacyjny Thomson-CSF Calypso IV, telefon podwodny, system kierowania ogniem (przelicznik torpedowy) H.S.A. Sinbads, sonar STN Atlas CSU-3/4, bierne urządzenie pomiaru odległości Thomson Sintra DUUX-5 oraz bojowy system przeciwdziałania elektronicznego (ECM) Sea Sentry III[8][13]. Prócz tego okręty mają dwa peryskopy, dwie tratwy ratunkowe, ponton i kotwicę[8].
Załoga pojedynczego okrętu składa się z 8 oficerów oraz 21 podoficerów i marynarzy (na okręcie znajduje się 12 rezerwowych koi dla maksymalnie 30 żołnierzy sił specjalnych)[8][b].
Służba
edytuj
18 października 1984 roku dokonano odbioru technicznego pierwszego okrętu, po którym udał się w rejs do kraju, przebywając 6900 Mm w zanurzeniu[10]. 14 grudnia 1984 roku jednostkę pod nazwą ARA „Santa Cruz” przyjęto do służby w Armada de la República Argentina[2][8]. Drugą jednostkę pod nazwą ARA „San Juan” przyjęto do służby 19 listopada 1985 roku[2][10][c]. Początkowo okręty otrzymały numery taktyczne S-33 i S-34, zmienione następnie na S-41 i S-42[8].
W latach 1999–2001 „Santa Cruz” przeszedł kapitalny remont w brazylijskiej stoczni Arsenal de Marinha do Rio de Janeiro w Rio de Janeiro, obejmujący m.in. wymianę silników, baterii akumulatorów i wyposażenia elektronicznego[8]. Kolejny remont kapitalny został przeprowadzony w latach 2005–2007 w krajowej stoczni Astilleros Domecq García w Buenos Aires[13]. Również „San Juan” przeszedł w latach 2007–2014 w stoczni Astilleros Domecq García remont kapitalny i modernizację, obejmującą m.in. wymianę silników, akumulatorów, peryskopów i chrap[13][15].
„San Juan” zaginął na południowym Atlantyku 15 listopada 2017 roku podczas rejsu do Mar del Plata z 44 osobami na pokładzie[14][16]. Jego ostatnia znana pozycja to 46°44′S 60°08′W/-46,733333 -60,133333[17]. 16 listopada 2018 roku marynarka argentyńska opublikowała informację, że szczątki zaginionego okrętu zlokalizowano w wodach Oceanu Atlantyckiego na wysokości Półwyspu Valdés w argentyńskiej Patagonii, na głębokości 800 metrów[18].
„Santa Cruz” nadal znajduje się w składzie argentyńskiej floty (stan na rok 2019)[3].
Uwagi
edytuj- ↑ Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 11, Moore 1986 ↓, s. 10, Sharpe 1988 ↓, s. 10, Sharpe 1990 ↓, s. 10, Saunders 2004 ↓, s. 11, Saunders 2009 ↓, s. 11 i Fontenoy 2007 ↓, s. 331 podają, że wyporność wynosi 2116/2264 tony, zaś Gogin 2021 ↓ podaje wyporność wynoszącą 2150/2356 ton.
- ↑ Podczas ostatniego rejsu „San Juan” na jego pokładzie znajdowały się 44 osoby[14].
- ↑ Ehlers 2013b ↓, s. 90 i Gogin 2021 ↓ podają, że „San Juan” przyjęto do służby 18 listopada 1985 roku.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ehlers 2013a ↓, s. 75.
- ↑ a b c d e f g h Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 11.
- ↑ a b c d e f g Gogin 2021 ↓.
- ↑ Sharpe 1990 ↓, s. 10.
- ↑ Saunders 2002 ↓.
- ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 331.
- ↑ Gabler 2000 ↓, s. 136.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Ehlers 2013b ↓, s. 90.
- ↑ Möller i Brack 2004 ↓, s. 158.
- ↑ a b c Moore 1986 ↓, s. 10.
- ↑ Sharpe 1988 ↓, s. 10.
- ↑ a b Saunders 2004 ↓, s. 11.
- ↑ a b c d e f Saunders 2009 ↓, s. 11.
- ↑ a b Golowanow 2017 ↓.
- ↑ Saunders 2015 ↓, s. 13.
- ↑ Rogoway 2017 ↓.
- ↑ infobae 2017 ↓.
- ↑ BBC 2017 ↓.
Bibliografia
edytuj- British Broadcasting Company: Argentina submarine: ARA San Juan found. BBC, 2018-11-17. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- Buscan a un submarino argentino perdido a la altura de Puerto Madryn. infobae.com, 2017-11-16. [dostęp 2019-01-13]. (hiszp.).
- Hartmut Ehlers. Niemieckie okręty podwodne po II wojnie światowej. Część VII. „Okręty Wojenne”. Nr 3 (119), 2013. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
- Hartmut Ehlers. Niemieckie okręty podwodne po II wojnie światowej. Część IX. „Okręty Wojenne”. Nr 5 (121), 2013. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Ulrich Gabler: Submarine Design. Bonn: Bernard und Graefe, 2000. ISBN 3-7637-6202-7. (ang.).
- Ivan Gogin: SANTA CRUZ submarines (1984-1985). Navypedia. [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
- Łukasz Golowanow: ARA San Juan wciąż poszukiwany. Pomagają Royal Navy i NASA. konflikty.pl, 2017-11-18. [dostęp 2019-01-13].
- John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1986-87. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Tyler Rogoway: Frantic Search Underway For Missing Argentine Submarine (Updated). thedrive.com, 2017-11-17. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2002–2003. Jane’s Information Group Ltd, 2002. ISBN 0-7106-2432-8. (ang.).
- Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
- Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
- Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1988-89. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1988. ISBN 0-7106-0858-6. (ang.).
- Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1990-91. London: Jane’s Defence Data, 1990. ISBN 0-7106-0904-3. (ang.).