Obwód łomżyński

Obwód łomżyński – istniejąca w l. 1816-1842 jednostka administracyjna województwa augustowskiego (od 1837 guberni augustowskiej) w Królestwie Kongresowym ze stolicą w Łomży[1].

Na mocy postanowienia namiestnika z 16 stycznia 1816 Królestwo Polskie podzielono na 8 województw. Dotychczasowy departament łomżyński przemianowano na województwo augustowskie ze stolicą w Suwałkach. Składało się ono z 5 obwodów, które z kolei dzieliły się na powiaty. Administracja województwem należała do zadań Komisji Wojewódzkiej, której postanowienia wykonywali Komisarze Obwodowi, odpowiedzialni za zakwaterowanie wojsk, ścisły kontakt z komendantami sił zbrojnych, rozpatrywanie skarg ludności, łączność z urzędami, policją itp. Urząd Komisarza Delegowanego zatrudniał 2 asesorów, sekretarza oraz urzędników kancelarii. Zalecenia Komisji Wojewódzkich rozpatrywano w obwodzie przez Komisarza Obwodowego drogą kurendy.

Obwód łomżyński był najludniejszym obwodem w województwie augustowskim (w 1812 r. – 92 680 osób, w 1824 – 110 636), a pod względem wielkości zajmowanego obszaru oraz zagęszczenia mieszkańców był na drugim miejscu[2].

W 1842 r. obwód łomżyński, w skład którego wchodziły powiaty łomżyński i tykociński, przekształcono w powiat łomżyński, natomiast powiat tykociński zlikwidowano[3].

Podział obwodu

edytuj

Obwód dzielił się na 2 powiaty:

Obwód łomżyński skartowano na mapie z 1826[5].

Przypisy

edytuj
  1. Kałamajska-Saeed M. Katalog Zabytków Sztuki Województwa Łomżyńskiego, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice. Seria Nowa, Tom IX zeszyt 2. Polska Akademia Nauk i Instytut Sztuki, Warszawa 1986 r. s. IX.
  2. Cz. Brodzicki, D. Godlewska, Łomża w latach 1794–1866. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987 r. s. 85–86, 101.
  3. J. Maroszek, Dzieje powiatu Wysokie Mazowieckie 1866-2006. Białystok 2008 r. s. 66.
  4. S. H. Plater, Jeografia wschodniej części Europy, czyli opis krajów przez wielorakie narody Słowiańskie zamieszkanych, obejmujący Prussy, Xięstwo Poznańskie, Szląsk Pruski, Gallicyą, Rzeczpospolitę krakowską, Królestwo Polskie i Litwę, przez S. H. P. Wrocław 1825 r. s. 186–188. – dostępna na stronie: Google books (2012-10-30).
  5. J. Kolberg, Mappa jeneralna Województwa Augustowskiego podług Sotzmann uwazaiąc zaszłe odmiany przez Juliusza Colberga 1826 – Atlas Krolestwa Polskiego, składający się z 8 map jeograficznych, z których każda wystawia jedno Województwo, jako to: Krakowskie, Sandomierskie, Kaliskie, Lubelskie, Płockie, Mazowieckie, Podlaskie i Augustowskie. (Mapppa Królestwa Polskiego) Warszawa 1827 r. m. 16-17. – dostępna na stronie: Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej (2012-10-30).