Obory (powiat piaseczyński)
Obory – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Konstancin-Jeziorna[5][6]. Leży na terenie mikroregionu etnograficznego Urzecze.
| wieś | |
 Dwór w Oborach, elewacja zachodnia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
22 |
| Kod pocztowy |
05-520[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WPI |
| SIMC |
0003926[5] |
Położenie na mapie gminy Konstancin-Jeziorna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego  | |
 52°04′54″N 21°08′47″E/52,081667 21,146389[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0003932 | Imielin | osada |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa warszawskiego.
Pochodzenie nazwy
edytujNazwa wsi pojawia się po raz pierwszy w dokumencie z roku 1407[7], w którym właściciel tych terenów zostaje określony jako Stanisław Pirzchała z Obór[8]. Rządzący dobrami Oborscy nazwisko to przejęli od nazwy swojej posiadłości. Pochodziło ono najprawdopodobniej od określenia „obora” = „miejsce, gdzie trzyma się bydło”[7]. Inna teza mówi o oboraniu terenu otaczającego skarpę wiślaną gdy rzeka cofnęła się ze swej pradoliny. Najpierw obszar ten był określany jako Oborane, a następnie Obory.
Historia
edytujW XV i XVI wieku własność rodziny Oborskich[9]. W 1643 r. właścicielem stała się rodzina Koniecpolskich (również folwarku Chabzinek)[9]. Od 1653 r. w posiadaniu ich był Jan z Wielopola[9], wojewoda krakowski. Wybudował on w miejscu starszego drewnianego dworu nowy w stylu barokowym (1681–1688). W 1688 r. dziedzicem dóbr stał się jego syn Franciszek, a następnie jego synowie: Jan, Karol i Hieronim. Pod zarządem Hieronima majątek tętnił życiem: uruchomiony został cieszący się wzięciem browar oraz dokonano rozbudowy dworu[9]. Kolejnym właścicielem był m.in. hrabia Kasper Potulicki herbu Grzymała.
Z Obór wywodził się starosta piaseczyński Stanisław Oborski. Folwark i dobra w 1877 r. należały do gminy Jeziorna, zamieszkiwało tu według spisu 349 osób, były 2 wiatraki, wydobywano torf, hodowano bydło i ok. 2 tys. owiec. W latach 1896–1899 zbudowano cegielnię.
Potuliccy posiadali dobra do 1944 r[10]. Po II wojnie w zespole dworskim znajdował się Dom Pracy Twórczej Związku Literatów Polskich. W 2015 dwór wrócił do rąk spadkobierców przedwojennych właścicieli[11].
Zabytki
edytuj- Dwór w Oborach – wybudowany w miejscu pierwotnego drewnianego dworu, wzniesiony w latach 1681–1688 przez Jana z Wielopola. Zamieszkała w nim siostra królowej Marysieńki. Po 1751 r. dwór przebudowano, restaurowano w latach 1785–1791 i po raz kolejny przebudowano w 1893 r. pod kierunkiem Władysława Marconiego. Obecnie jest to budynek murowany, parterowy, z mieszkalnym poddaszem. Posiada układ wnętrz dwutraktowy, z holem, sienią, klatką schodową na osi;
- oficyna podworska wzniesiona w połowie XVIII wieku staraniem Hieronima Wielkopolskiego, restaurowana przez Potulickich;
- dawna stajnia wzniesiona w drugiej połowie XVIII wieku, przebudowana na mieszkanie i pomieszczenia gospodarcze;
- park krajobrazowy z XVIII wieku, przekomponowany po 1945 r., z pomnikami przyrody;
- budynki gospodarcze z XIX wieku: (czworaki, gorzelnia, browar, magazyn zbożowy).
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 90790
- ↑ Wieś Obory w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-07], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-11-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 841 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b Urszula Bijak: Nazwy miejscowe południowej części dawnego województwa mazowieckiego. Wydawnictwo Naukowe DWN, 2001, s. 139-140. ISBN 83-87623-51-2.
- ↑ Paweł Komosa: Słoń bojowy a początki Cieciszewa i Obór, czyli jak powstała wieża szachowa. marzec 2013. [dostęp 2013-04-25].
- ↑ a b c d Joanna Radziewicz: Dwór w Oborach – między pałacem a dworem szlacheckim. [w:] Rolniczy Magazyn Elektroniczny nr 47 [on-line]. Centralna Biblioteka Rolnicza im. Michała Oczapowskiego. [dostęp 2015-07-07]. (pol.).
- ↑ Pałac w Oborach, Historia, www.palacobory.go3.pl dostęp: 17 września 2009
- ↑ Skan informacji nt. likwidacji Domu Pracy Twórczej im. Bolesława Prusa w Oborach k. Konstancina. Konstancin.com, 2015-10-20. [dostęp 2015-10-24].
Linki zewnętrzne
edytujObory(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 341.