Oboczkowate

Oboczkowate
	; Atherosperma moschatus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	magnoliopodobne
Rząd	wawrzynowce
Rodzina	oboczkowate
	Nazwa systematyczna
	Atherospermataceae R. Br.; M. Flinders, Voy. Terra Austral. 2: 553. 19 Jul 1814
	Typ nomenklatoryczny
	Atherosperma Labill. (1806)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Oboczkowate^[4] (Atherospermataceae) – rodzina drzew i krzewów z rzędu wawrzynowców (Laurales). Należy do niej 7 rodzajów występujących w Ameryce Południowej (dwa gatunki w Chile), na Nowej Kaledonii, we wschodniej Australii, na Nowej Zelandii i Nowej Gwinei^[2]^[5]. Rośliny kopalne z tej rodziny znane są także z Półwyspu Antarktycznego, co wraz z zasięgiem współczesnym wskazuje na genezę gandwańską rodziny^[6]. Oboczkowate rosną głównie w lasach wspólnie z bukanami^[5].

Morfologia

Pokrój: Drzewa i krzewy. Pędy pokryte włoskami pojedynczymi i nierozgałęzionymi oraz T-kształtnymi^[6].
Liście: Naprzeciwległe, pojedyncze, zwykle nierówno ząbkowane, bez przylistków^[5]^[6].
Kwiaty: Wyrastają pojedynczo w kątach liści lub skupione w wierzchotkowate kwiatostany^[6]. Promieniste lub słabo dwubocznie symetryczne, jedno- lub obupłciowe. Listki zewnętrznego okółka okwiatu są 2, podczas gdy płatków korony jest od 7 do 20^[5], przy czym różnice między okółkami są mało czytelne^[6]. Pręcików jest od 4 do wielu. Słupki u niektórych gatunków są dolne, u innych górne, zbudowane z wolnych owocolistków (od 3 do wielu)^[5].
Owoce: Niełupki skupione w owoc zbiorowy^[6].

Doryphora sassafras

Systematyka

Oboczkowate były często włączane do poleńcowatych (Monimiaceae) jako podrodzina Atherospermatoideae, ale na początku XXI wieku odkryto morfologiczne i molekularne dowody wskazujące na powiązanie filogenetyczne z gatunkiem Gomortega keule tworzącym monotypową rodzinę Gomortegaceae i w nowszych ujęciach systematycznych Atherospermataceae są wyodrębniane jako grupa siostrzana właśnie tego taksonu^[5].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)^[2]

wawrzynowce

kielichowcowate Calycanthaceae

Siparunaceae

	Gomortegaceae

	oboczkowate Atherospermataceae

poleńcowate Monimiaceae

	hernandiowate Hernandiaceae

	wawrzynowate Lauraceae

Podział na rodzaje^[7]

Atherosperma Labill. – oboczek
Daphnandra Benth.
Doryphora Endl.
Dryadodaphne S. Moore
Laurelia Juss.
Laureliopsis Schodde
Nemuaron Baill.

Zastosowanie

Aromatyczne drewno oboczka Atherosperma moschatus i Laurelia philippiana służy do wyrobu mebli i sprzętów domowych^[8]. Z kory oboczka sporządza się także na Tasmanii wonne napary^[6]. Drzewa z rodzaju Laurelia uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza L. sempervirens w łagodnym klimacie oceanicznym zachodniej Europy^[9]. Owoce L. sempervirens zwane są chilijską lub peruwiańską gałką muszkatołową i są używane jako jej substytut^[9]. Aromatyczne drewno Doryphora sassafras służy w Australii do odstraszania owadów^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland, 2010. [dostęp 2010-12-28]. (ang.).
↑ Nazwa polska według Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 52-53. ISBN 1-55407-206-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 109. ISBN 978-1-842466346.
↑ Atherospermataceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
↑ Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 43, seria: Wielka Encyklopedia Przyrody. ISBN 83-7079-779-2.
↑ ^a ^b Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 64. ISBN 0-333-73003-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[rev-3] James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland, 2010. [dostęp 2010-12-28]. (ang.).

[4] Nazwa polska według Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900.

[heywood-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 52-53. ISBN 1-55407-206-9.

[maarten-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 109. ISBN 978-1-842466346.

[grin-7] Atherospermataceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).

[encyk-8] Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 43, seria: Wielka Encyklopedia Przyrody. ISBN 83-7079-779-2.

[philips-9] Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 64. ISBN 0-333-73003-8.

[4]

[2]

[5]

[6]

[1]

[3]

[7]

[8]

[9]