O Polsce (oryg. niem. Über Polen) – zbiór artykułów Heinricha Heinego z 1822 roku.

Artykuły Über Polen były publikowane na łamach berlińskiego czasopisma Der Gesellschafter oder Blätter für Geist und Herz, jako pokłosie pobytu poety na terenie Wielkopolski, Kujaw i obecnej zachodniej Białorusi. Heine przebywał m.in. w Poznaniu oraz w majątku Świątkowo należącym do Stanisława Brezy, przyjaciela poety. W artykułach podsumował swoje spostrzeżenia na temat Polski i Polaków, w tym kultury i sztuki. Istotne są m.in. wzmianki o życiu teatralnym Poznania[1].

W 1913 (wznowienie 1924) ukazało się zbiorcze wydanie tekstów w języku polskim nakładem Wilhelma Zukerkandla, zatytułowane O Polsce, w tłumaczeniu Stanisława Rossowskiego[2][3]. W 2014 wydano też tłumaczenie białoruskie (przełożył Jauhien Białasin)[4].

W swoim dziele Heine charakteryzuje Poznań, jako posępną i smutną stolicę Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Ludność zamieszkującą Wielkopolskę określa jako Mischvolk, czyli mieszaninę Polaków i Niemców, koegzystujących w dziwny sposób obok siebie, konkurujących w równolegle wydawanych gazetach, czy trupach teatralnych dających spektakle na jednej scenie, ale osobno. Skrytykował m.in. poziom niemieckich teatrów w Poznaniu, jednocześnie chwaląc polskie i podziwiając patriotycznie usposobioną publiczność – gorący entuzjazm do wszystkiego, co niemieckie, w tym sarmackim powietrzu ulatnia się i oziębia. We wnioskach zawartych w końcowej części utworu Heine postuluje usunięcie z Poznania mieszaniny narodów, ze szczególnym uwzględnieniem niemieckich Prusaków, ponieważ to Polacy są duchowymi przywódcami miasta[5].

Przypisy

edytuj
  1. Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski: W dawnym Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1971, s. 249–250.
  2. O Polsce / Henryk Heine ; przeł. Stanisław Rossowski. 1913. [w:] Katalog Biblioteki Narodowej [on-line]. [dostęp 2015-08-18].
  3. O Polsce / Henryk Heine ; przeł. Stanisław Rossowski. 1924. [w:] Katalog Biblioteki Narodowej [on-line]. [dostęp 2015-08-18].
  4. „O Polsce” Heinricha Heine po białorusku. Bialorus.pl, 2014-03-06. [dostęp 2015-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].
  5. red. Jerzy Topolski, Dzieje Poznania, tom 2, PWN, Warszawa-Poznań, 1994, s.627-628, ISBN 83-01-08194-5

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Henryk Heine: O Polsce. Lwów – Złoczów: Księgarnia Wilhelma Zukerkandla, 1924. [wersja cyfrowa książki w serwisie Polona]