O’Higgins (1897)
O’Higgins – krążownik pancerny Marynarki Chile z przełomu XIX i XX wieku, zbudowany w Wielkiej Brytanii. Pojedynczy okręt tego typu. Służył ponad 50 lat, do 1958 roku, nie biorąc udziału w działaniach wojennych.
| |
| Klasa | |
|---|---|
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
4 kwietnia 1896 |
| Wodowanie |
17 maja 1897 |
 Armada de Chile
| |
| Nazwa |
O’Higgins |
| Wejście do służby |
2 kwietnia 1898 |
| Wycofanie ze służby |
1958 |
| Los okrętu |
złomowany |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
8500 ts normalna |
| Długość |
135,94 m |
| Szerokość |
19,1 m |
| Zanurzenie |
6,7 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe VTE o mocy 16 250 hp, 30 kotłów parowych, 2 śruby | |
| Prędkość |
21,6 węzła |
| Zasięg |
4500 Mm / 8 w |
| Uzbrojenie | |
| 4 działa 203 mm (4×I), 10 dział 152 mm (10×I), 4 działa 120 mm (4×I), 10 dział 76 mm (10×I), 10 dział 57 mm (10×I), 3 wt 450 mm | |
| Opancerzenie | |
| burty do 178 mm (Harvey), pokład do 76 mm, artyleria do 178 mm | |
| Załoga |
500 |
Historia
edytujOd lat 80. XIX wieku Chile zaczęło nabywać dla swojej marynarki wojennej nowoczesne krążowniki, przede wszystkim budowane w Wielkiej Brytanii. Początkowo były to krążowniki pancernopokładowe, lecz w lipcu 1895 roku zamówiono w stoczni Armstrong Mitchell (od 1897 roku: Armstrong Whitworth) w Elswick (dzielnica Newcastle upon Tyne) pierwszy krążownik pancerny „Esmeralda”, wodowany w 1896 roku[1]. Napięcia w stosunkach z Argentyną spowodowały, że jeszcze przed jego wodowaniem, rząd Chile we wrześniu 1895 roku ogłosił przetarg na budowę kolejnego, większego krążownika pancernego[2]. Stocznia Armstronga, specjalizująca się w budowie eksportowych krążowników, przedstawiła Chile sześć wariantów projektu, którego głównym projektantem był, tak jak poprzednio, sir Philip Watts[2]. W toku negocjacji powiększono jeszcze wielkość okrętu i ponownie zawarto z tą stocznią w marcu 1896 roku kontrakt na budowę okrętu[2]. Koszt budowy wynosił 700 tysięcy funtów[3].
Stępkę pod budowę okrętu położono 4 kwietnia 1896 roku[a]. Okręt wodowano 17 maja 1897 roku[4]. Został oddany do służby 2 kwietnia 1898 roku[4]. Mimo tego, w maju prowadzono jeszcze próby odbiorcze[2].
Opis
edytujOkręt był całkowicie odmienną konstrukcją od poprzednio zaprojektowanej „Esmeraldy”, mając inne proporcje, skutkujące bardziej zwartą sylwetką i większą wypornością, pomimo mniejszej długości[5]. Kadłub był gładkopokładowy, z dziobem taranowym[6]. Na śródokręciu ciągnęła się jednokondygnacyjna pokładówka z nadbudówką dziobową z mostkiem oraz niewielką nadbudówką rufową[7]. Wśród krążowników chilijskich okręt wyróżniały trzy cienkie, wysokie, położone blisko siebie kominy[7]. Sylwetkę uzupełniały dwa palowe proste maszty, za nadbudówką dziobową i przed nadbudówką rufową[7]. Według publikacji z epoki, kadłub dzielił się na 16 przedziałów wodoszczelnych[3].
Wyporność normalna okrętu była podawana jako 8500 ton angielskich[b]. Wyporność standardowa według stanu na 1939 rok była określana na 7796 ton[8]. Długość całkowita wynosiła 135,94 m, a między pionami 125,6 m, lecz podawane są również inne dane[c].
Uwagi
edytuj- ↑ Położenie stępki 4 kwietnia 1896 roku według Sobański 2016 ↓, s. 42 i Gardiner, Chesneau, Kolesnik (red.) 1979 ↓, s. 413. Odmiennie Patianin 2007 ↓, s. 283 podaje 19 marca 1896 (być może myląc z datą zawarcia umowy).
- ↑ Wyporność 8500 ton według Jane’s Fighting Ships 1905/6 ↓, s. 353 i Gardiner, Chesneau, Kolesnik (red.) 1979 ↓, s. 413, natomiast Sobański 2016 ↓, s. 42 podaje precyzyjniej 8467 ton.
- ↑ Sobański 2016 ↓, s. 42 podaje długość 135,94 m i między pionami 125,6 m, Patianin 2007 ↓, s. 283 podaje długość 146,32 m i na linii wodnej 135,17 m, Jane’s Fighting Ships 1905/6 ↓, s. 353 podaje długość 124 m (407 stóp), Gardiner, Chesneau, Kolesnik (red.) 1979 ↓, s. 413 podają długość 125,5 m.
Przypisy
edytuj- ↑ Sobański 2016 ↓, s. 40.
- ↑ a b c d Sobański 2016 ↓, s. 42.
- ↑ a b Jane’s Fighting Ships 1905/6 ↓, s. 353
- ↑ a b Gardiner, Chesneau, Kolesnik (red.) 1979 ↓, s. 413, Patianin 2007 ↓, s. 283
- ↑ Por. Gardiner, Chesneau, Kolesnik (red.) 1979 ↓, s. 412-413
- ↑ Gardiner, Chesneau, Kolesnik (red.) 1979 ↓, s. 413
- ↑ a b c Na podstawie rysunków Sobański 2016 ↓, s. 42, Gardiner, Chesneau, Kolesnik (red.) 1979 ↓, s. 413 i Jane’s Fighting Ships 1905/6 ↓, s. 353.
- ↑ Patianin 2007 ↓, s. 283
Bibliografia
edytuj- Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene Kolesnik (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 0-85177-133-5. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 1905/6. Fred T. Jane (red.). Wyd. 1970 (reprint). New York: Arco Publishing Company, 1905. (ang.).
- Maciej Sobański. Krążowniki Chile przełomu XIX i XX stulecia. „Okręty Wojenne”. Nr specjalny 58. Krążowniki jedynaki. Część I, 2016. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
- Siergiej Patianin: Czili. W: S. Patianin, A. Daszjan, K. Bałakin, M. Barabanow, K. Jegorow: Kriejsiera Wtoroj mirowoj. Ochotniki i zaszczitniki [Крейсера Второй мировой. Охотники и защитники]. Moskwa: Jauza – Kollekcyja – Eksmo, 2007, s. 283-284. ISBN 5-699-19130-5. (ros.).