Nowopłetwe[2] (Neopterygii) – podgromada ryb promieniopłetwych obejmująca większość współcześnie żyjących gatunków ryb.

Nowopłetwe
Neopterygii[1]
Regan, 1923
Okres istnienia: perm–dziś
298.9/0
298.9/0
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

nowopłetwe

Ewolucja

edytuj

Nowopłetwe wyłoniły się w późnym permie, około 250 mln lat temu (późny perm[3]), prawdopodobnie z ganoidów chrzęstnych[4]. Okres ich panowania w wodach całego świata rozpoczął się w erze mezozoicznej i trwa. U pierwszych przedstawicieli tej grupy pojawił się częściowo skostniały szkielet oraz prymitywny pęcherz pławny. Reliktem tej linii rozwojowej są współczesne niszczukokształtne. U pozostałych dwóch grup, które przetrwały do dzisiejszej formy nastąpiła redukcja warstwy ganoiny, co przyczyniło się do zmniejszenia ciężaru łusek[2]. Pojawiła się ruchoma kość szczękowa, prostsza budowa płetw i symetryczna płetwa ogonowa. Dzięki tym zmianom nowopłetwe mogły sprawniej pływać i zdobywać pokarm, stały się zwinnymi, szybkimi drapieżcami i odniosły sukces ewolucyjny – zdominowały większość zbiorników wodnych na Ziemi[4].

Systematyka

edytuj

Wśród nowopłetwych wyodrębniane są dwie grupy[3]:

Przypisy

edytuj
  1. Neopterygii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
  3. a b Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006, s. 95–96. ISBN 0-471-25031-7.
  4. a b Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 96. ISBN 978-83-01-15140-9.