Neakuyto Loab
Neakuyto Loab albo Neakuyto Leab (amh. ዓፄ ነዓኩቶ ለአብ) – król Etiopii z dynastii Zague. Panował w XIII stuleciu. Był prawdopodobnie ostatnim cesarzem z tej dynastii.
| Król Etiopii | |
| Okres |
od prawdopodobnie pierwszej połowy XIII stulecia |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca |
Jytbarek lub Jykuno Amlak w zależności od tradycji |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Miejsce śmierci |
prowincja Lasta |
| Przyczyna śmierci |
najprawdopodobniej zabójstwo z ręki Jykuno Amlaka |
| Ojciec |
prawdopodobnie król Kedus Harbe |
Relacje źródłowe
edytuj.jpg)
Według etiopskiego historyka Taddesse Tamrata, Neakuyto Loab był synem cesarza Kedusa Harbe[1]. Brytyjski etiopista Richard Pankhurst przypisuje Loabowi wybudowanie kościoła znajdującego się w jaskini, pół dnia drogi od miasta Lalibela[2]. Według rękopisu zauważonego w XVII wieku przez portugalskich jezuitów Pedro Páeza, oraz Manuela de Almeidy w mieście Aksum, Neakuyto Loab rządził przez czterdzieści lat[3]. Brytyjski archeolog George Wynn Brereton Huntingford na podstawie hagiograficznego dzieła z XVII wieku o nazwie Gadla uważał, że Neakuyto Loab rozszerzył swoje panowanie o prowincję Godżam i wybudował w Etiopii dwa kościoły.
Legendy etiopskie
edytujWedług tradycji królowa Meskel Kibra przekonała swojego męża, króla Gebre Meskela Lalibeli do abdykacji na rzecz jego bratanka Neakuyto Loaba, ale osiemnaście miesięcy później, kiedy młody żołnierz króla podał jedynie krowę biednego rolnika na królewski stół, Kibra przekonała Lalibelę do powrotu na tron. Mimo wszystko Loab przejął władzę po Lalibeli. W czasach panowania Loaba miało dojść do kryzysu dynastii Zague. Dodatkowo syn Lalibeli, Jytbarek miał pretensje do tronu, a część możnowładców z prowincji Lasta dała mu swoje poparcie[4]. Duchowieństwo z prowincji Szeua miało z kolei jeszcze innego kandydata na tron, przedstawiciela dynastii salomońskiej, Jykuno Amlaka. Mnich Tekle Hajmanot, w celu osadzenia Amlaka na tronie, spotkał się z Neakuyto Loabem i powiedział mu, że tron Etiopii należy się prawowitej jego zdaniem dynastii, czyli salomońskiej, zakończonej na królu Dylneadzie, wskutek zbrojnego najazdu królowej Gudit. Król Neakuyto Loab po usłyszeniu opinii duchownego miał dobrowolnie oddać władzę Amlakowi, ponieważ obawiał się, by słowa Tekle Hajmanota nie sprowadziły na niego nieszczęścia. Tradycja nie jest zgodna co to tego kto przejął władzę po Loabie. Według jednej z wersji legendy, Neakuyto Loab powierzył etiopski tron Jytbarekowi. Jeszcze inna tradycja traktuje o buncie mieszkańców prowincji Lasta wobec dynastii Zague i marszu Amlaka na czele armii z Szeua w stronę Lasta. Gdy wojska króla Loaba zdradziły go i odmówiły walki, Jykuno Amlak miał odnaleźć go w kościele św. Cyryla i zabić, a następnie przejął rządy w Etiopii jako cesarz.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Taddesse Tamrat: Church and State in Ethiopia. Oxford: Clarendon Press, 1972, s. 56.
- ↑ Richard Pankhurst: The Ethiopians: A History. Oxford: Blackwell, 2001, s. 53.
- ↑ G.W.B. Huntingford: The Wealth of Kings' and the End of the Zāguē Dynasty. 1965, 8.
- ↑ Andrzej Bartnicki, Joanna Mantel-Niećko: Historia Etiopii. Wrocław: Ossolineum, 1971, s. 39.
Bibliografia
edytuj- Andrzej Bartnicki, Joanna Mantel-Niećko: Historia Etiopii, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 1971, s. 39-53.
- Taddesse Tamrat, Church and State in Ethiopia (Oxford: Clarendon Press, 1972).
- Richard Pankhurst, The Ethiopians: A History (Oxford: Blackwell, 2001).
- G.W.B. Huntingford, "'The Wealth of Kings' and the End of the Zāguē Dynasty", Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 28 (1965).