Następny do raju

Następny do raju
Autor	Marek Hłasko
Typ utworu	powieść
	Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Polska
Język	polski
Data wydania	1957

Następny do raju – pierwsza ukończona powieść Marka Hłaski, z roku 1957. Pod pierwotnym tytułem Głupcy wierzą w poranek ukazywała się w odcinkach od stycznia 1957 roku w tygodniku "Panorama". Jej pierwsze wydanie książkowe pochodzi z 1958 roku. Inspiracją do napisania powieści było doświadczenie zdobyte w czasie sezonowej pracy w końcu 1950 roku w Bazie Transportowej w Bystrzycy Kłodzkiej.

Treść

Jest to opowieść o ludziach pozbawionych nadziei, kierowcach ciężarówek pracujących w górach. Z uwagi na podobieństwo opowiadania do filmu Cena strachu, Artur Sandauer zarzucił pisarzowi plagiat^[1].

Główną postacią powieści jest Warszawiak. Obciążony jest przeszłością i wyrzutami sumienia, swoistym fatum. Owo fatum ciąży zresztą na wszystkich bohaterach górskiej Bazy, uciec bowiem z niej nie sposób. Zamieszanie wśród mężczyzn wywołuje kobieta, nierozumiejąca męskiego punktu widzenia i nierozumiana przez żadnego z bohaterów, próbująca po kolei przeciągać na swoją stronę kolejne osoby, z którymi mogłaby wyjechać.

Odbiór

Stanisław Stabro uznał utwór za jeden z najlepszych z krajowego okresu pisarskiego Hłaski. Zwrócił zwłaszcza uwagę na przejmujące, wiarygodne okrucieństwo tej prozy, jej autentycznie humanistyczny i prawdziwie symbolicznie-moralny wymiar. Jako słabe punkty powieści wskazał natomiast szablonowość antyschematu, zastosowanego tu kolejny raz przez autora. Dzieło mocno skrytykował Michał Radgowski. W tekście zatytułowanym Następny do raju? pisał: spiętrzenie półprawd, kłamstw, banialuk, wplecionych w prawdziwie i jakże ponure sytuacje ma służyć zapewne uwydatnieniu ideologicznego sensu powieści: zdążaliśmy do raju, znaleźliśmy się na cmentarzu. Radgowski uznał dzieło za artystycznie chybione. Według niego ani główny konflikt zarysowany dość schematycznie i rozwiązany pretensjonalnie, ani filozofia życiowa bohaterów, ani walory obserwacji życiowej i społecznej, ani jednolitość koncepcji pisarskiej nie predestynują do roli książki dojrzałej i wartościowej^[2].

Adaptacja filmowa

Na podstawie powieści w 1958 roku powstał film Baza ludzi umarłych w reżyserii Czesława Petelskiego.

Wydania

Marek Hłasko Cmentarze. Następny do raju, seria Biblioteka "Kultury", t. 28, Instytut Literacki, Paryż 1958
Marek Hłasko Der Nächste ins Paradies. Roman, tłum. Vera Cerny, wyd. Kiepenheuer & Witsch (KiWi), Köln - Berlin 1960
Marek Hłasko Next Stop-Paradise, and The Graveyard, two novels, tłum. Norbet Guterman, wyd. Heinemann, London 1961
Marek Hłasko El próximo en el paraíso, wyd. Luis de Caralt, Barcelona 1962
Marek Hłasko Cmentarze. Następny do raju, Instytut Literacki, Paryż 1973
Marek Hłasko Der Nächste ins Paradies. Roman, tłum. Vera Cerny, wyd. Kiepenheuer & Witsch (KiWi), Köln 1991, ISBN 3-462-02153-2
Marek Hłasko Następny do raju, seria Dzieła zebrane. Marek Hłasko, Wydawnictwo "Da Capo", Warszawa 1994, ISBN 83-7157-348-0
Marek Hłasko Następny do raju, seria Dzieła zebrane. Marek Hłasko, Wydawnictwo "Da Capo", Kraków 1999, ISBN 83-85373-94-2
Marek Hłasko Następny do raju, Wydawnictwo "Elf", Warszawa 2002, ISBN 83-89278-15-4
Marek Hłasko Następny do raju, Wydawnictwo "Elf", Warszawa 2003, ISBN 83-89278-33-2

Przypisy

↑ Janusz Kowalczyk: Artur Sandauer. culture.pl, 11 grudnia 2013. [dostęp 2014-08-01].
↑ Stanisław Stabro, Legenda i twórczość Marka Hłaski, Ossolineum/PAN, 1985, s. 26-28, ISBN 83-04-02081-5

Zobacz też

Baza sokołowska

[culture.pl-1] Janusz Kowalczyk: Artur Sandauer. culture.pl, 11 grudnia 2013. [dostęp 2014-08-01].

[2] Stanisław Stabro, Legenda i twórczość Marka Hłaski, Ossolineum/PAN, 1985, s. 26-28, ISBN 83-04-02081-5

[1]

[2]