Mysikrólik płomienny
Mysikrólik płomienny[3] (Regulus goodfellowi) – gatunek małego ptaka z rodziny mysikrólików (Regulidae). Ptak ten występuje endemicznie na Tajwanie; nie jest zagrożony wyginięciem.
| Regulus goodfellowi[1] | |
| Ogilvie-Grant, 1906 | |
 Ilustracja G.E Lodge'a z 1906 roku opublikowana w czasopiśmie The Ibis (samiec u góry, samica na dole) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mysikrólik płomienny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Zasięg występowania
edytujMysikrólik płomienny występuje endemicznie na terenie Tajwanu[4][5][2].
Taksonomia
edytujGatunek ten po raz pierwszy opisał w 1906 roku brytyjski ornitolog William Robert Ogilvie-Grant na łamach Bulletin of the British Ornithologists’ Club[6]. Jako miejsce typowe Ogilvie-Grant wskazał Mount Morrison[a], w centralnej Formozie[b] na wysokości 9000 – 10 000 stóp[6]. Holotyp (którym był dorosły samiec o numerze katalogowym 1907.12.12.20, przechowywany w Muzeum Brytyjskim[7]) został odłowiony przez brytyjskiego przyrodnika Waltera Goodfellowa[6].
Pokrewieństwo niepewne[8]. Często traktowany jest jako bliski krewny zniczka zwyczajnego (R. ignicapilla) ze względu na podobieństwa w strukturze upierzenia głowy i ogólnego koloru ciała[4]. Czynniki zoogeograficzne sugerują jednak, że gatunek ten oraz mysikrólik zwyczajny (R. regulus) mogą pochodzić od wspólnego przodka, który przypuszczalnie pochodził ze środkowej Azji; zarówno badania mitochondrialnego DNA jak również i śpiew wspierają tezę o ścisłym związku z R. regulus[9]. Takson monotypowy[5].
Etymologia
edytujNazwa rodzajowa: epitet gatunkowy Motacilla regulus Linnaeus, 1758 (łacińskie regulus – książę, królewiątko, od zdrobnienia rex, regis – król, od regere – rządzić)[10]. Epitet gatunkowy honoruje Waltera Goodfellowa (1866–1953), brytyjskiego podróżnika, ornitologa, kolekcjonera z Kolumbii, Ekwadoru, Nowej Gwinei, Filipin i Tajwanu[11].
Morfologia
edytujDługość ciała do 9 cm; masa ciała do 7 g[4]. Najbardziej kolorowy gatunek z rodziny mysikrólików. Samiec ma środkowy pasek ciemieniowy intensywnie pomarańczowy, boczny pasek ciemieniowy jest koloru czarnego; brew i policzek białe, kontrastują z czarnymi piórami wokół oka. Podbródek biały kontrastujący z szerokim, czarnym paskiem policzkowym; upierzenie górnych części ciała intensywnie żółto-zielone, kuper jasnożółty, barkówki białe, żółte krawędzie na lotkach I rzędu, białawe brzegi lotek III rzędu. Piersi ziemisto szare, spód ciała szarawo-biały, podbrzusze jasnożółte. Tęczówki brązowe, cienki jak igła dziób koloru czarnego, nogi ciemnoszare. U samicy środkowy pasek ciemieniowy czysto żółty, a nie pomarańczowy jak u samca[4]. Młode ptaki nie zostały opisane[4].
Ekologia
edytujGłos
edytujPieśń terytorialna to piskliwa seria „seeh”[c] o stałej częstotliwości i przypomina szybko powtarzane wołanie; pieśń jest prościej skonstruowana niż u jakiegokolwiek innego pokrewnego gatunku, najwyraźniej brakuje końcowej części repertuaru jak u mysikrólika złotogłowego (R. satrapa) i mysikrólika zwyczajnego i nie występuje z taką częstotliwością jak piosenki zniczka zwyczajnego[4]. Badaniom zostało poddanych tylko kilka nagrań mysikrólika płomiennego[4]. Porozumiewa się również spokojnym „seeeh”, podobnym jak u innych mysikrólików[4].
Siedlisko i pokarm
edytujPtak osiadły, preferujący lasy iglaste, zdominowane przez jodły z gatunku Abies kawakamii, choiny z gatunku Tsuga chinensis i świerki z gatunku Picea morrisonicola; występuje również w borach mieszano-liściastych[4]. Ogranicza się do środkowego i górnego pasa górskiego w środkowym Tajwanie, występując do wysokości 3700 m n.p.m.[4] Poza sezonem lęgowym obserwowany również wśród roślinności na niższych wysokościach[4].
Skład diety jest słabo zbadany[4]. Jest gatunkiem owadożernym, zapewne z podobnym spektrum ofiar jaki występuje u jego krewniaków; podczas zimy zjada również nasiona jodły i jałowca (Juniperus)[4]. Często dołącza do stad innych gatunków (np. sosnówka tajwańska (Periparus ater ptilosus))[12] żerujących poza sezonem lęgowym[4].
Lęgi
edytujBrak informacji na temat sezonu lęgowego[4].
Status i ochrona
edytujW Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski)[2]. Populację szacuje się na 10–100 tysięcy par lęgowych[13]. Mysikrólik płomienny jest gatunkiem o ograniczonym zasięgu: występuje tylko na Tajwanie[4]. Górskie lasy, w których żyje, są w dużej części chronione jako rezerwaty[4]. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności lub istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny[14].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Regulus goodfellowi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Regulus goodfellowi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-10-06] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Regulidae Vigors, 1825 - mysikróliki - Goldcrests or kinglets (wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-07-24].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q J. Martens, M. Päckert: Flamecrest (Regulus goodfellowi). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-10-17]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, hyliotas, wrens, gnatcatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-07]. (ang.).
- ↑ a b c W.R. Ogilvie-Grant. (Descriptions of new species of birds which had been collected in the highlands of Central Formosa by Mr. Walter Goodfellow). „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 16, s. 122, 1906. (ang.).
- ↑ C.J.O. Harrison, R.L.M. Warren: Type-specimens of birds in the British Museum (Natural History). Cz. 2: Passerines. London: Trustees of the British Museum (Natural History), 1971, s. 209. (ang.).
- ↑ M. Päckert, J. Martens, J. Kosuch, A.A. Nazarenko, M. Veith. Phylogenetic signal in the song of crests and kinglets (Aves: Regulus). „Evolution”. 57 (3), s. 616–629, 2003. DOI: 10.1554/0014-3820(2003)057[0616:PSITSO]2.0.CO;2. (ang.).
- ↑ M. Päckert, J. Martens, L.L. Severinghaus. The Taiwan Firecrest (Regulus goodfellowi) belongs to the Goldcrest assemblage (Regulus regulus s. l.): evidence from mitochondrial DNA and the territorial song of the Regulidae. „Journal of Ornithology”. 150 (1), s. 205–220, 2009. DOI: 10.1007/s10336-008-0335-5. (ang.).
- ↑ Regulus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-17] (ang.), [archiwum].
- ↑ goodfellowi, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).
- ↑ W.R. Ogilvie-Grant. Further Notes on the Birds of the Island of Formosa. „The Ibis”. Ninth Series. 6, s. 646, 1912. (ang.).
- ↑ M. Brazil: Birds of East Asia: China, Taiwan, Korea, Japan, and Russia. London: Christopher Helm, 2009, s. 388. ISBN 978-0-7136-7040-0. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Regulus goodfellowi. BirdLife International, 2021. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).