Muchomor olszynowy

gatunek grzybów

Muchomor olszynowy (Amanita friabilis (P. Karst.) Bas) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)[1].

Muchomor olszynowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

muchomorowate

Rodzaj

muchomor

Gatunek

muchomor olszynowy

Nazwa systematyczna
Amanita friabilis (P. Karst.) Bas
Bull. mens. Soc. linn. Soc. Bot. Lyon 43: 18 (1974)
D – zarodniki, E – sferocyty, F – skórka kapelusza, G, H – podstawki

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amanita, Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1879 r. Petter Adolf Karsten, nadając mu nazwę Amanitopsis vaginata * friabilis. W 1974 r. Cornelis Bas przeniósł go do rodzaju Amanita[1]. Pozostałe synonimy[2]:

  • Amanitopsis friabilis (P. Karst.) Sacc. 1887
  • Pseudofarinaceus friabilis (P. Karst.) Kuntze 1891
  • Vaginata friabilis (P. Karst.) Kuntze 1898

Polską nazwę podaje internetowy atlas grzybów[3].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 2,8–7 cm, kształt płaskowypukły z lekko zagłębionym środkiem i z niskim garbkiem. Powierzchnia brązowa, naga. Brzeg prążkowany na 25–30% promienia. Pozostałości osłony występują w postaci gęsto osadzonych, trwałych brodawek o barwie od szarej do białawej[4].

Blaszki

Gęste, sięgające wierzchołka trzonu, wąsko przyrośnięte, bladożółte do białawych[4].

Trzon

Wysokość 5–14 cm, grubość do 0,7 cm, pusty, blady, miejscami z brązowawymi łuseczkami. Pochwa wąska, przylegająca, pokryta brązowawymi brodawkami[4].

Cechy mikroskopowe

Bazydiospory 10,1–12,1 × 8,5–9,8 (–10,8) µm, w odczynniku Melzera nieamyloidalne, prawie kuliste do szeroko elipsoidalnych (rzadko elipsoidalne, czasami odwrotnie jajowate). U nasady podstawek brak sprzążek[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Znany jest głównie w Europie, poza nią nieliczne stanowiska podano w Ameryce Północnej[5]. W Polsce jest rzadki, jego występowanie podaje internetowy atlas grzybów[3].

Muchomory to naziemne grzyby mykoryzowe[6]. Muchomor olszynowy znany jest tylko z wilgotnych gleb pod olszami[4].

Jest to gatunek niejadalny[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-10-18] (ang.).
  2. Index Fungorum [online] [dostęp 2024-10-18] (ang.).
  3. a b Amanita friabilis (muchomor olszynowy) [online], grzyby.pl [dostęp 2024-10-18] (pol.).
  4. a b c d e Cornelius Bas, Amanita friabilis [online], Studies in the amanitaceae [dostęp 2024-10-18].
  5. Występowanie Amanita friabilis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-10-18].
  6. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 351–363, ISBN 83-09-00714-0.
  7. Muchomor olszynowy – Atlas Grzybów [online], nagrzyby.pl [dostęp 2024-11-10] (pol.).