Muchołówka amerykańska
Muchołówka amerykańska (Dionaea muscipula) – gatunek z monotypowego rodzaju muchołówka Dionaea z rodziny rosiczkowatych[5]. Jest to roślina występująca w naturze wyłącznie w Karolinie Północnej i Karolinie Południowej (Ameryka Północna)[5].
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
muchołówka | ||
Gatunek |
muchołówka amerykańska | ||
Nazwa systematyczna | |||
Dionaea muscipula J.Ellis Nova Acta Regiae Soc. Sci. Upsal. 1: 98 (1773)[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Zasięg | |||
Morfologia
edytuj- Liście
- Przekształcone w pułapki (tzw. liście pułapkowe), wabiące ofiary słodkim nektarem i czerwonym ubarwieniem. Ubarwienie pułapki zależy od nasłonecznienia. Pułapka składa się z blaszki składającej się w połowie, od wewnętrznej strony każdej z połówek blaszki znajdują się trzy włoski czuciowe.
- Kwiaty
- Drobne o średnicy około 5 mm, nie mają atrakcyjnego wyglądu. Kwitnienie w przypadku osłabionych roślin może prowadzić do obumarcia rośliny.
Biologia i ekologia
edytujBylina mięsożerna. Siedlisko: tereny bagienne z glebą ubogą w substancje odżywcze. Jeśli potencjalna ofiara potrąci znajdujący się na liściach pułapkowych jeden włosek dwa razy, bądź pojedynczo dwa inne w odstępie mniejszym niż ok. pół minuty, pułapka zamyka się w czasie zwykle krótszym od 1 sekundy. Roślina rozpoczyna wydzielanie enzymów trawiennych. Trawienie trwa kilka dni, w zależności od wielkości ofiary. Po zakończeniu tego procesu pułapka otwiera się i czyha na kolejnego owada (liczba zamknięć pułapki jest ograniczona do około 2-4, czasami do 1). Jeżeli pułapka nie nadaje się już do łapania zdobyczy, usycha, zaś na jej miejsce szybko wyrasta nowa.
Oprócz chwytania owadów podstawowym procesem prowadzonym w liściach jest fotosynteza, będąca źródłem energii dla procesów przemiany materii. Drapieżnictwo pozwala głównie zapewnić wystarczającą ilość azotu, w który ubogie są gleby, na których roślina występuje.
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna;
Gatunek z monotypowego rodzaju muchołówka Dionaea Sol. ex Ellis, St.James Chron.Brit.Eve.Post No.1172:4 1768[5]. Takson według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowane systemy APG) należy do rodziny rosiczkowatych, która wraz z kilkoma rodzinami roślin owadożernych tworzy klad bazalny w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales) należących do dwuliściennych właściwych[2].
Zmienność
edytujZnanych jest ponad 400 odmian wyhodowanych sztucznie (kultywarów), są to między innymi[6]:
- Dionaea 'Akai Ryu' {R. Gagliardo}
- Dionaea 'Alien' {G. Bily}
- Dionaea 'B52' {B. Rice}
- Dionaea 'Big Mouth' {T. Camilleri}
- Dionaea 'Bohemian Garnet' {M. Srba}
- Dionaea 'Clayton's Red Sunset' {C. Clayton}
- Dionaea 'Clumping Cultivar' {D'Amato}
- Dionaea 'Coquillage' {G. Bily}
- Dionaea 'Cupped Trap' {S. Stewart}
- Dionaea 'Dentate Traps' {B. Rice}
- Dionaea 'Dentate' {D'Amato}
- Dionaea 'Dente' {D'Amato}
- Dionaea 'Fondue' {G. Bily}
- Dionaea 'Fused Tooth' {D'Amato}
- Dionaea 'Green Dragon' {M. Erbacher & M. Stoeckl}
- Dionaea 'Holland Red' {M. Erbacher & M. Stoeckl}
- Dionaea 'JA1' {J. A. Gonzalez Dominguez}
- Dionaea 'Jaws' {L. Song}
- Dionaea 'Justina Davis' {B. Rice}
- Dionaea 'Kinchyaku' {K. Kondo}
- Dionaea 'Korean Melody Shark' {G. W. Jang & W. H. Yoon}
- Dionaea 'Korrigans' {G. Bily}
- Dionaea 'Louchapates' {R. Anfraix}
- Dionaea 'Microdent' {Quenon}
- Dionaea 'Mirror' {D. Blancquaert}
- Dionaea 'Petite Dragon' {R. Ziemer}
- Dionaea 'Red Burgundy' {M. Erbacher & M. Stoeckl}
- Dionaea 'Red Piranha' {E. Read}
- Dionaea 'Red Rosetted' {D'Amato}
- Dionaea 'Royal Red' {AUPBR 464}
- Dionaea 'Sawtooth' {B. Rice}
- Dionaea 'Scarlet Bristle' {R. Keehn}
- Dionaea 'Wacky Traps' {B. Rice}
Galeria
edytuj-
Kwiat
-
Owad w liściu pułapkowym
-
Nektar na obrzeżu pułapki
-
Pokrój rośliny
-
Liść pułapkowy z włoskami czuciowymi
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
- ↑ a b Dionaea muscipula J.Ellis. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-28].
- ↑ Dionaea muscipula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Dionaea muscipula information from NPGS/GRIN:. [dostęp 2013-07-20].
- ↑ Venus Fly Trap Registered Cultivar List. [dostęp 2013-07-20].
Bibliografia
edytuj- Zbigniew Podbielkowski, Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny mięsożerne – zwane też owadożernymi. Warszawa: Multico, 2003. ISBN 83-7073-3379.
- EoL: 584643
- Flora of North America: 220004158
- GBIF: 5421410
- identyfikator iNaturalist: 52666
- IPNI: 275898-2
- ITIS: 22008
- NCBI: 4362
- Plant Finder: 279896
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-62109
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:275898-2
- Tela Botanica: 120930
- identyfikator Tropicos: 11400032
- USDA PLANTS: DIMU4
- CoL: 36B65