Muchołówka amerykańska

roślina owadożerna

Muchołówka amerykańska (Dionaea muscipula) – gatunek z monotypowego rodzaju muchołówka Dionaea z rodziny rosiczkowatych[5]. Jest to roślina występująca w naturze wyłącznie w Karolinie Północnej i Karolinie Południowej (Ameryka Północna)[5].

Muchołówka amerykańska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

rosiczkowate

Rodzaj

muchołówka

Gatunek

muchołówka amerykańska

Nazwa systematyczna
Dionaea muscipula J.Ellis
Nova Acta Regiae Soc. Sci. Upsal. 1: 98 (1773)[3]
Synonimy
  • Dionaea corymbosa Raf.
  • Dionaea sensitiva Salisb.
  • Dionaea sessiliflora Raf.
  • Dionaea uniflora Raf.
  • Drosera sessiliflora Raf.
  • Drosera uniflora Raf.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg
Mapa zasięgu
Muchołówka w swoim siedlisku

Morfologia

edytuj
 
Liść pułapkowy
Liście
Przekształcone w pułapki (tzw. liście pułapkowe), wabiące ofiary słodkim nektarem i czerwonym ubarwieniem. Ubarwienie pułapki zależy od nasłonecznienia. Pułapka składa się z blaszki składającej się w połowie, od wewnętrznej strony każdej z połówek blaszki znajdują się trzy włoski czuciowe.
Kwiaty
Drobne o średnicy około 5 mm, nie mają atrakcyjnego wyglądu. Kwitnienie w przypadku osłabionych roślin może prowadzić do obumarcia rośliny.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina mięsożerna. Siedlisko: tereny bagienne z glebą ubogą w substancje odżywcze. Jeśli potencjalna ofiara potrąci znajdujący się na liściach pułapkowych jeden włosek dwa razy, bądź pojedynczo dwa inne w odstępie mniejszym niż ok. pół minuty, pułapka zamyka się w czasie zwykle krótszym od 1 sekundy. Roślina rozpoczyna wydzielanie enzymów trawiennych. Trawienie trwa kilka dni, w zależności od wielkości ofiary. Po zakończeniu tego procesu pułapka otwiera się i czyha na kolejnego owada (liczba zamknięć pułapki jest ograniczona do około 2-4, czasami do 1). Jeżeli pułapka nie nadaje się już do łapania zdobyczy, usycha, zaś na jej miejsce szybko wyrasta nowa.

Oprócz chwytania owadów podstawowym procesem prowadzonym w liściach jest fotosynteza, będąca źródłem energii dla procesów przemiany materii. Drapieżnictwo pozwala głównie zapewnić wystarczającą ilość azotu, w który ubogie są gleby, na których roślina występuje.

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna;

Gatunek z monotypowego rodzaju muchołówka Dionaea Sol. ex Ellis, St.James Chron.Brit.Eve.Post No.1172:4 1768[5]. Takson według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowane systemy APG) należy do rodziny rosiczkowatych, która wraz z kilkoma rodzinami roślin owadożernych tworzy klad bazalny w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales) należących do dwuliściennych właściwych[2].

Zmienność

edytuj

Znanych jest ponad 400 odmian wyhodowanych sztucznie (kultywarów), są to między innymi[6]:

  • Dionaea 'Akai Ryu' {R. Gagliardo}
  • Dionaea 'Alien' {G. Bily}
  • Dionaea 'B52' {B. Rice}
  • Dionaea 'Big Mouth' {T. Camilleri}
  • Dionaea 'Bohemian Garnet' {M. Srba}
  • Dionaea 'Clayton's Red Sunset' {C. Clayton}
  • Dionaea 'Clumping Cultivar' {D'Amato}
  • Dionaea 'Coquillage' {G. Bily}
  • Dionaea 'Cupped Trap' {S. Stewart}
  • Dionaea 'Dentate Traps' {B. Rice}
  • Dionaea 'Dentate' {D'Amato}
  • Dionaea 'Dente' {D'Amato}
  • Dionaea 'Fondue' {G. Bily}
  • Dionaea 'Fused Tooth' {D'Amato}
  • Dionaea 'Green Dragon' {M. Erbacher & M. Stoeckl}
  • Dionaea 'Holland Red' {M. Erbacher & M. Stoeckl}
  • Dionaea 'JA1' {J. A. Gonzalez Dominguez}
  • Dionaea 'Jaws' {L. Song}
  • Dionaea 'Justina Davis' {B. Rice}
  • Dionaea 'Kinchyaku' {K. Kondo}
  • Dionaea 'Korean Melody Shark' {G. W. Jang & W. H. Yoon}
  • Dionaea 'Korrigans' {G. Bily}
  • Dionaea 'Louchapates' {R. Anfraix}
  • Dionaea 'Microdent' {Quenon}
  • Dionaea 'Mirror' {D. Blancquaert}
  • Dionaea 'Petite Dragon' {R. Ziemer}
  • Dionaea 'Red Burgundy' {M. Erbacher & M. Stoeckl}
  • Dionaea 'Red Piranha' {E. Read}
  • Dionaea 'Red Rosetted' {D'Amato}
  • Dionaea 'Royal Red' {AUPBR 464}
  • Dionaea 'Sawtooth' {B. Rice}
  • Dionaea 'Scarlet Bristle' {R. Keehn}
  • Dionaea 'Wacky Traps' {B. Rice}

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. a b Dionaea muscipula J.Ellis. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-28].
  4. Dionaea muscipula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b c Dionaea muscipula information from NPGS/GRIN:. [dostęp 2013-07-20].
  6. Venus Fly Trap Registered Cultivar List. [dostęp 2013-07-20].

Bibliografia

edytuj
  • Zbigniew Podbielkowski, Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny mięsożerne – zwane też owadożernymi. Warszawa: Multico, 2003. ISBN 83-7073-3379.