Dombrücke (Kolonia)

nieistniejący most w Kolonii, Niemcy
(Przekierowano z Most Tumski w Kolonii)

Dombrücke (z niem. Most Tumski) – istniejący w latach 1859–1909 most kolejowo-drogowy na Renie w Kolonii na 688,5 kilometrze jego długości, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia w Niemczech.

Most Tumski
Dombrücke
{{{alt zdjęcia}}}
Zdjęcie mostu z 1900 roku
Długość całkowita

412,80 m

Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia Północna-Westfalia

Miejscowość

Kolonia

Podstawowe dane
Przeszkoda

Ren

Długość

przęsła 103,2 m

Szerokość:
• całkowita


16,20 m

Data budowy

1855–1859

Data zburzenia

1909

Położenie na mapie Kolonii
Mapa konturowa Kolonii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Most Tumski”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej znajduje się punkt z opisem „Most Tumski”
Położenie na mapie Nadrenii Północnej-Westfalii
Mapa konturowa Nadrenii Północnej-Westfalii, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Most Tumski”
Ziemia50°56′29″N 6°57′58″E/50,941389 6,966111
Most Tumski sprzed roku 1880

Historia

edytuj

Kamień węgielny pod budowę mostu Tumskiego położono 3 października 1855 roku[1][2]. Most został oddany do użytku 6 października 1859 roku[3], wraz z pierwszym głównym dworcem kolejowym (obecnie Köln Hauptbahnhof) przy Maximinenstraße w Kolonii. Uroczystego otwarcia dokonał przyszły cesarz Wilhelm I Hohenzollern (1797–1888)[3]. Budowa mostu pochłonęła 11,8 miliona marek[3].

Most był drugim mostem kolejowym nad Renem, po znacznie krótszym moście w Waldshut, który został otwarty kilka miesięcy wcześniej, 18 sierpnia 1859 roku. Most Tumski był nazywany „stałym mostem”, ponieważ był pierwszą, nie licząc mostu rzymskiego (niem. Römerbrücke, zwanego również: Konstantinbrücke) istniejącego w IV wieku, stałą przeprawą Renu między Bazyleą a Holandią. Wcześniej istniał tzw. „latający most” – prom linowy, następnie w średniowieczu prom wahadłowy, oraz w czasach pruskich most pontonowy. Projektantem mostu był inspektor budownictwa wodnego Hermann Lohse. Żelazne elementy konstrukcji mostu użyte przy budowie wykonała huta „Steinhauser” w Zagłębiu Ruhry (niem. Steinhauser Hütte an der Ruhr)[4][5]. Most Tumski nazywany był także Mausefalle (pol. „pułapka na myszy”)[6][2].

Otwarcie mostu i dworca kolejowego przyczyniło się do rozwoju Kolonii jako ważnego węzła komunikacyjnego w Europie Zachodniej – w 1880 roku podróż z Monachium przez Moguncję i Kolonię do Antwerpii, Brukseli czy Amsterdamu trwała mniej niż 24 godziny[7]. W 1890 roku przez most przejechało 100 pociągów pasażerskich, a w 1907 roku – 456[6].

Wraz z budową nowego budynku głównego dworca kolejowego w 1894 roku, most Tumski w wyniku zwiększenia ruchu okazał się niewystarczający i po około pięćdziesięciu latach funkcjonowania w 1909 roku został rozebrany. Prace demontażowe kosztowały 13,3 miliona marek[6].

Zastąpiony oddanym do użytku w 1911 roku mostem Hohenzollernów[8].

Przypisy

edytuj
  1. Andrzej Stańczyk, Mosty Kolonii, „Drogownictwo” (2), 2012 [dostęp 2019-01-30].
  2. a b Hans Pottgieser: Eisenbahnbrücken: aus zwei Jahrhunderten. Springer-Verlag, 2013, s. 124. ISBN 978-3-0348-6662-0. [dostęp 2018-01-29].
  3. a b c Winfried Reinhardt: Geschichte des Kölner Verkehrs: 3000 Jahre Mobilität im Rheinland. Springer-Verlag, 2017, s. 201–202. ISBN 978-3-658-17628-0. [dostęp 2018-01-29]. (niem.).
  4. BRÜCKEN – Architektur, Technik, Geschichte [online], www.bernd-nebel.de [dostęp 2019-01-28] (niem.).
  5. Köln_Dombrücke [online], www.rheinische-industriekultur.de [dostęp 2018-11-17] (niem.).
  6. a b c Winfried Reinhardt: Geschichte des Kölner Verkehrs: 3000 Jahre Mobilität im Rheinland. Springer-Verlag, 2017, s. 263. ISBN 978-3-658-17628-0. [dostęp 2018-01-29]. (niem.).
  7. Winfried Reinhardt: Geschichte des Kölner Verkehrs: 3000 Jahre Mobilität im Rheinland. Springer-Verlag, 2017, s. 210. ISBN 978-3-658-17628-0. [dostęp 2018-01-29]. (niem.).
  8. Most Hohenzollernów | Co warto zobaczyć w Kolonia [online], erasmusu.com [dostęp 2019-01-29].