Wikipedia

Milan Bandić

Milan Bandić (ur. 22 listopada 1955 w Grude, zm. 28 lutego 2021 w Zagrzebiu[1]) – chorwacki polityk i samorządowiec, burmistrz Zagrzebia w latach 2000–2002 oraz 2005–2021. Kandydat w wyborach prezydenckich w grudniu 2009.

Milan Bandić
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 listopada 1955
Grude

Data i miejsce śmierci

28 lutego 2021
Zagrzeb

Burmistrz Zagrzebia
Okres

od 14 czerwca 2005
do 28 lutego 2021

Przynależność polityczna

MB 365

Poprzednik

Vlasta Pavić

Następca

Jelena Pavičić Vukičević (p.o.)

Burmistrz Zagrzebia
Okres

od 2 czerwca 2000
do 21 stycznia 2002

Przynależność polityczna

Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji

Poprzednik

Josip Kregar

Następca

Vlasta Pavić

Odznaczenia
Order Przyjaźni
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys

edytuj

Młodość i wykształcenie

edytuj

Milan Bandić urodził się w 1955 w Grude w ówczesnej SFR Jugosławii (obecnie Bośnia i Hercegowina). Jego ojcem był Jozo Bandić, a matką Blagica Bandić z domu Tomić. Był ich drugim dzieckiem, razem ze starszym bratem Drago oraz młodszą siostrą Tonką. Głównym źródłem dochodów rodziny była uprawa tytoniu. Ukończył szkołę podstawową oraz średnią w Grude[2].

W 1974 przeniósł się do Zagrzebia, gdzie rozpoczął naukę na Wydziale Nauk Politycznych Uniwersytetu w Zagrzebiu. W czasie studiów pracował jako murarz i malarz. W tym okresie poznał i poślubił swoją przyszłą żonę, Vesnę, z którą ma córkę Anę-Mariję. W 1996 rozwiódł się. Po ukończeniu studiów odbył służbę wojskową[2].

Działalność do 2009

edytuj
 
Odnowiona aleja Zagrzebska w Zagrzebiu

W latach 1980–1983 pracował w firmie Ledu produkującej mrożonki. W drugiej połowie lat 80. wstąpił do Związku Komunistów Chorwacji. W latach 1988–1989 był członkiem rady Peščenicy, jednej z dzielnic Zagrzebia. Na początku lat 90. wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji. W 1997 został jej przewodniczącym w stolicy. W latach 1995–2000 wchodził w skład rady miejskiej Zagrzebia[2][3].

31 maja 2000 został wybrany na burmistrza Zagrzebia, 2 czerwca 2000 objął ten urząd. 20 czerwca 2001, w czasie regularnych wyborów lokalnych, uzyskał reelekcję na to stanowisko[3]. W styczniu 2002 Milan Bandić spowodował kolizję drogową, znajdując się pod wpływem alkoholu. W celu uniknięcia konsekwencji miał próbować przekupić i zastraszyć oficera policji, który zatrzymał jego samochód. Policjant nie wziął łapówki, a cała sprawa została nagłośniona przez media. W rezultacie pod naciskiem partii i opinii społecznej Milan Bandić zrezygnował z funkcji burmistrza. 4 kwietnia 2002 objął stanowisko zastępcy burmistrza miasta, którym została Vlasta Pavić[2][3][4].

3 lipca 2003 doznał niewielkiego udaru mózgu, który lekarze określili jako skurcz naczyń krwionośnych w oponie twardej. Został hospitalizowany na kilka tygodni, a następnie skierowany na rehabilitację do miejscowości Krapinske Toplice. 1 września 2003 powrócił do obowiązków w stołecznym ratuszu[2][3][5][6].

W wyborach lokalnych z 15 maja 2005 ponownie był kandydatem SDP na stanowisko burmistrza Zagrzebia. SDP z wynikiem 41% głosów wygrała wybory i 14 czerwca 2005 Milan Bandić ponownie objął stanowisko burmistrza[7]. W kwietniu 2007, po śmierci lidera Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji, Ivicy Račana, postanowił ubiegać się o przywództwo w partii. 2 czerwca 2007 przegrał jednak z Zoranem Milanoviciem[8][9].

W wyborach lokalnych z 17 maja 2009 uzyskał po raz kolejny reelekcję na stanowisko burmistrza. W drugiej turze głosowania pokonał Josipa Kregara, zdobywając prawie 62% głosów[10]. W trakcie urzędowania Milana Bandicia jako burmistrza Zagrzebia przeprowadzono projekt odnowy alei Zagrzebskiej (Zagrebačka), jednej z głównych arterii w mieście[11]. Za jego rządów w 2007 zbudowano nadto most Domovinski nad Sawą[12], a w 2008 oddano do użytku Arenę Zagreb, która rok później gościła Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej[13]. Rozpoczęto także projektowanie planów linii metra[14].

Działalność od 2009

edytuj
 
Plakat wyborczy Milana Bandicia (styczeń 2010)

5 listopada 2009 Milan Bandić ogłosił swój start w zaplanowanych za grudzień tegoż roku wyborach prezydenckich jako kandydat niezależny. W rezultacie został automatycznie wydalony z Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji i utracił stanowisko jej lidera w stolicy[15][16].

W czasie kampanii wyborczej, która rozpoczęła się w listopadzie 2009, podkreślał swoje osiągnięcia jako burmistrz stolicy. Stwierdził, że „gotów jest pracować jak koń” dla swojego kraju. Zobowiązał się także do wspierania członkostwa Chorwacji w Unii Europejskiej. W I turze wyborów prezydenckich z 27 grudnia 2009 zdobył 14,5% głosów poparcia, zajmując drugie miejsce (pierwszy był kandydat lewicy Ivo Josipović, który uzyskał 32,4% głosów)[17]. Sondaże wyborcze przed II turą głosowania wskazywały na zwycięstwo kontrkandydata. Milan Bandić zdobywał w nich 38–45% poparcia, a konkurent otrzymywał 52–55% poparcia. Jawił się jako polityk bardziej radykalny, uwikłany dodatkowo w afery korupcyjne, któremu media zarzucały prowadzenie populistycznej polityki. Zdołał jednak uzyskać poparcie kleru i konserwatywnego elektoratu[18]. W II turze wyborów z 10 stycznia 2010 zdobył 39,7% głosów poparcia, przegrywając z kandydatem lewicy – Ivo Josipović dostał 60,3% głosów[19][20].

W wyborach samorządowych w 2013 Milan Bandić ponownie został wybrany na urząd burmistrza. Jego głównym konkurentem był tym razem socjaldemokratyczny minister zdrowia Rajko Ostojić. W drugiej turze głosowania ubiegający się o reelekcję polityk dostał ponad 65% głosów[21]. W październiku 2014 został tymczasowo aresztowany w związku z zarzutami korupcyjnymi[22]. Został zwolniony w kwietniu 2015, powracając do pełnienia obowiązków burmistrza[23].

Również w 2015 założył własne ugrupowanie polityczne o nazwie Milan Bandić 365 – Partia Pracy i Solidarności[24]. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku koalicja skupiona wokół jego partii uzyskała dwa mandaty w Zgromadzeniu Chorwackim VIII kadencji, z których jeden przypadł Milanowi Bandiciowi[25], którego jednak nie objął. Również dwa mandaty poselskie przypadły nowej koalicji burmistrza Belgradu (w tym jeden dla niego samego), która brała udział w przedterminowych wyborach w 2016[26].

W 2017 polityk ponownie został wybrany na stanowisko burmistrza, pokonując w drugiej turze Ankę Mrak-Taritaš[27]. Zmarł na kilka miesięcy przed końcem kadencji na atak serca[28].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Umro je Milan Bandić!. vecernji.hr, 28 lutego 2021. [dostęp 2021-02-28]. (chorw.).
  2. ↑ a b c d e Biografija. milanbandic.com. [dostęp 2009-11-16]. (chorw.).
  3. ↑ a b c d Biography Milan Bandić, the Mayor of the City of Zagreb. zagreb.hr. [dostęp 2009-11-16]. (ang.).
  4. ↑ Bandićeva ostavka – pobjeda javnosti. hsp1861.hr, 21 stycznia 2002. [dostęp 2009-11-16]. (chorw.).
  5. ↑ Bandić prebačen u Krapinske Toplice. vjesnik.hr, 29 lipca 2003. [dostęp 2009-11-16]. (chorw.).
  6. ↑ Bandić: Vratio sam se i odmah je osvježilo. vjesnik.hr, 2 września 2003. [dostęp 2009-11-16]. (chorw.).
  7. ↑ REZULTATI GLASOVANJA ZA IZBOR ČLANOVA GRADSKE SKUPŠTINE GRADA ZAGREBA. zgizbori.hr, 16 maja 2005. [dostęp 2009-11-16]. (chorw.).
  8. ↑ Uskoro rezultati izbora za predsjednika SDP-a. nacional.hr, 2 czerwca 2007. [dostęp 2009-11-16]. (chorw.).
  9. ↑ Milanovic widens his base. nacional.hr, 5 czerwca 2007. [dostęp 2009-11-16]. (ang.).
  10. ↑ GRAD ZAGREB REZULTATI IZBORA ZA GRADONAČELNIKA – 2. KRUG. izbori.hr, 1 czerwca 2009. [dostęp 2009-11-16]. (chorw.).
  11. ↑ Zastupnici skratili Ljubljansku. Zagrebački komunalni vjesnik (№ 338), 11 października 2006. [dostęp 2014-08-27]. (chorw.).
  12. ↑ Domovinski most napokon otvoren!. vjesnik.hr, 7 maja 2007. [dostęp 2009-11-16]. (chorw.).
  13. ↑ Arena Zagreb Completed First Mission. javno.com, 28 grudnia 2008. [dostęp 2009-11-16]. (ang.).
  14. ↑ Design concept and financing of the light rail Zagreb project. neuron.at, 22 września 2006. [dostęp 2009-11-16]. (ang.).
  15. ↑ Bandic: I rise like a phoenix and run for president. javno.com, 5 listopada 2009. [dostęp 2009-11-16]. (ang.).
  16. ↑ Zagreb mayor to run for president. setimes.com, 6 listopada 2009. [dostęp 2009-11-16]. (ang.).
  17. ↑ Opposition leader tops Croat presidential vote. reuters.com, 27 grudnia 2009. [dostęp 2010-01-11]. (ang.).
  18. ↑ Exit polls show Social Democrat Josipovic leading run-off vote. france24.com, 10 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-11]. (ang.).
  19. ↑ Social Democrat Ivo Josipovic elected Croatia president. bbc.co.uk, 11 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-11]. (ang.).
  20. ↑ Jurist Josipovic wins Croatia presidential election. reuters.com, 11 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-11]. (ang.).
  21. ↑ KONAČNI SLUŽBENI REZULTATI ZA LOKALNE IZBORE – 2. KRUG. izbori.hr. [dostęp 2015-11-08]. (chorw.).
  22. ↑ Croatian police arrest Zagreb mayor on corruption charges. reuters.com, 19 października 2014. [dostęp 2015-11-08]. (ang.).
  23. ↑ Bandić ostaje na slobodi i vraća se na mjesto gradonačelnika. index.hr, 10 kwietnia 2015. [dostęp 2015-11-08]. (ang.).
  24. ↑ OSNOVANA STRANKA BANDIĆ MILAN 365 'Cinizam, sebičnost i taština vladaju Hrvatskom'. jutarnji.hr, 28 marca 2015. [dostęp 2015-11-08]. (chorw.).
  25. ↑ Donosimo pregled svih kandidata koji su izborili mjesto u Saboru. vecernji.hr, 9 listopada 2015. [dostęp 2015-11-09]. (chorw.).
  26. ↑ Ovo su novi zastupnici u Saboru: Pogledajte tko je sve prošao. vecernji.hr, 12 września 2016. [dostęp 2016-09-12]. (chorw.).
  27. ↑ Milan Bandić u 7 ujutro otkrio tajnu svog uspjeha!. vecernji.hr, 5 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-05]. (chorw.).
  28. ↑ Preminuo je Milan Bandić. 24sata.hr, 28 lutego 2021. [dostęp 2021-02-28]. (chorw.).
  29. ↑ Putin odlikovao Milana Bandića Ordenom prijateljstva. vecernji.hr, 20 sierpnia 2018. [dostęp 2021-04-20]. (chorw.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Milan_Bandić&oldid=68887331”