Mieczysław Lepecki

zawodowy oficer, podróżnik, pisarz, publicysta

Mieczysław Bohdan Lepecki (ur. 16 listopada 1897 w Kluczkowicach[1], zm. 26 stycznia 1969 w Warszawie) – polski podróżnik, pisarz, publicysta, major piechoty Wojska Polskiego.

Mieczysław Bohdan Lepecki
Ilustracja
Mieczysław Lepecki w mundurze kapitana 1 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

16 listopada 1897
Kluczkowice, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

26 stycznia 1969
Warszawa, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1916–1922, 1924–1939

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

2 Pułk Piechoty, 1 Pułk Piechoty Legionów

Stanowiska

adiutant Marszałka Józefa Piłsudskiego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Odznaka za rany i kontuzje 3 gwiazdki
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Srebrny Wawrzyn Akademicki Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych Krzyż Legionowy

Życiorys

edytuj

Był synem Leopolda i Bronisławy z domu Depner. Wiosną 1916 roku wstąpił do Legionów Polskich. Pełnił służbę w 2 pułku piechoty Legionów. Po kryzysie przysięgowym został internowany w Szczypiornie, a później w Łomży. W styczniu 1922 roku został przeniesiony do rezerwy, w stopniu porucznika. Z dniem 1 stycznia 1924 roku został powołany do służby czynnej. W okresie od listopada 1925 roku do końca lipca 1926 roku pozostawał w stanie nieczynnym, przebywając w podróży naukowo-badawczej w Paragwaju.

 
Afisz z 1936 r.

Po powrocie do kraju został przeniesiony do Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych na stanowisko referenta, w wydziale kierowanym przez mjr. SG Andrzeja Nałęcz-Korzeniowskiego. Szefem gabinetu był wówczas płk SG Józef Beck. 1 stycznia 1928 roku otrzymał urlop bezpłatny celem uczestnictwa w ekspedycji badawczej w Peru, której zadaniem było „przeprowadzenie badań nad przydatnością pewnych terenów dla osadnictwa polskiego”. W Peru przebywał dziesięć miesięcy. 19 marca 1928 został mianowany na stopień kapitana ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 365. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 1 stycznia 1930 roku ponownie otrzymał dziesięciomiesięczny urlop bezpłatny, w czasie którego odbył podróż naukowo-turystyczną do krajów położonych w centrum Ameryki Południowej[2]. W latach 1931–1935 pełnił służbę w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych, gdzie był adiutantem marszałka Józefa Piłsudskiego. 27 czerwca 1935 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 roku i 79. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3].

W okresie od czerwca do listopada 1935 roku przebywał, jako oficjalny przedstawiciel Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w Brazylii, Argentynie i Paragwaju, badając możliwości osadnictwa na terenach wskazanych przez polskie placówki konsularne. 1 stycznia 1936 roku ówczesny Prezes Rady Ministrów, Marian Zyndram-Kościałkowski mianował go dyrektorem Biura Prezydialnego. W maju 1936 roku nowy Premier RP, gen. dyw. Felicjan Sławoj Składkowski powierzył mu organizację Biura Zadań Specjalnych Prezesa Rady Ministrów i powołał na stanowisko jego dyrektora. W lipcu i sierpniu 1936 odbył podróż po Syberii śladami zesłania Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz miejsc martyrologii powstańców i rewolucjonistów polskich[4][5][6][7][8]. W 1937 roku kierował rządową misją na Madagaskar – tzw. Komisją Studiów, której zadaniem było rozpoznanie możliwości pozyskania wyspy jako polskiej kolonii lub terenu osadnictwa żydowskiego w ramach hasła Żydzi na Madagaskar. 20 grudnia 1937 został drugim wiceprezesem powołanego wówczas Polskiego Towarzystwa Wypraw Badawczych[9].

 
Nagrobek Mieczysława Lepeckiego na cmentarzu Powązkowskim

W marcu 1939 nadal pozostawał w stanie nieczynnym[10]. Po wybuchu II wojny światowej 5 września 1939 został dyrektorem biura powołanego wówczas ministra propagandy Michała Grażyńskiego[11]. 17 września 1939 roku w Kutach przekroczył granicę z Rumunią.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 35-1-28)[12].

Twórczość

edytuj
  • „Pamiętnik adiutanta Marszałka Piłsudskiego”
  • „Maurycy August Beniowski. Zdobywca Madagaskaru”, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, 1961
  • „Niknący świat: Opowieść o podróży po centralnej Brazylii”, Iskry, Warszawa (1965), seria Naokoło świata
  • „W blaskach wojny”, 1926; wspomnienia z wojny polsko-bolszewickiej
  • „Od Sybiru do Belwederu: Fragmenty z życia Marszałka Piłsudskiego” – książka dla młodzieży o Józefie Piłsudskim
  • „Oceanem, rzeką, lądem: Przygody z podróży po Argentynie”, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, 1929
  • „Z gwiazdy na gwiazdę. Podróż z Brazylii do Polski”, Iskry, 1960
  • „Na cmentarzyskach Indjan: Wrażenia z podróży po Paranie”, Księgarnia Biblioteki Dzieł Wyborowych, Warszawa, 1926
  • „Opis polskich terenów kolonizacyjnych w Peru”, Naukowy Instytut Emigracyjny, Warszawa (1930)
  • „Polskie tereny kolonizacyjne w Ameryce Południowej”, nakładem Towarzystwo Wiedzy
  • „Opis stanu Espirito Santo”, Instytut Wydawniczy Ligi Morskiej i Kolonialnej, Warszawa,1931
  • „Matto Grosso, dziki zachód Brazylji”, Warszawa, 1927
  • „Sybir współczesny”, 1934[13]
  • „35 tysięcy kilometrów przez lądy i morza: Relacja z wyprawy w 1926 r.”, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa, 1926
  • „Madagaskar – kraj, ludzie, kolonizacja”, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa, 1938
  • „U wrót tajemniczego Maghrebu”, Księgarnia Biblioteki Dzieł Wyborowych, Warszawa, 1925
  • „Pod tchnieniem sirocca”, Polska Zbrojna, 1926
  • „Podróż do Somosierry”, Warszawa, 1934, seria Przygody i podróże – tygodnik dla młodzieży, nr 22
  • „Z marszałkiem Piłsudskim na Maderze”, Główna Księgarnia Wojskowa, Warszawa, 1931
  • „W krainie Jaguarów. Przygody oficera polskiego w dżunglach i stepach Brazylji”, Księgarnia Biblioteki Dzieł Wyborowych, Warszawa, 1925
  • „Wschodnie Peru czyli Montanja. (Ze szczególnym uwzględnieniem departamentu Loretu i dorzecza rzeki Ucayali.)”, Warszawa, 1930
  • „Co to jest Paragwaj?”, Warszawa, 1927
  • „W selwasach Paragwaju. Przygody z podróży odbytej w roku 1926”, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa, 1927
  • „Paragwaj”, Warszawa, 1936
  • „Argentyna”
  • „Boliwja”, Warszawa, 1936
  • „Brazylja”, Warszawa 1936
  • „Gran Chaco i spór o nie między Boliwją i Paragwajem”
  • „Na Amazonce i w Peru”, Książnica-Atlas, Warszawa, 1930
  • „Na Amazonce i we wschodniem Peru”, Lwów, 1931
  • „Droga korsarzy i zdobywców. Wrażenia z podróży do Patagonji, Ziemi Ognistej, archipelagu Chiloe i środkowego Chile”, Główna Księgarnia Wojskowa, Warszawa, 1933
  • „W sercu czerwonego lądu. Przygody z podróży do Paragwaju, Boliwji i Brazylji”, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, Warszawa, 1927
  • „Zew ojczyzny”, Warszawa, 1928; dwutomowa powieść dla młodzieży
  • „Parana i Polacy”
  • „Od Amazonki do Ziemi Ognistej. Podróże po Ameryce Południowej”, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1958
  • „Raport z podróży do Peru”, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa, 1928
  • „Zazdrosna dżungla i inne opowieści egzotyczne”, Bibljoteka Domu Polskiego, 1925
  • „W cieniu Kordylierów”
  • „W dzikich ustroniach. Przygody, polowania i awantury”, Bibljoteka Domu Polskiego, Warszawa, 1927
  • „Sowiecki Kaukaz. Podróż do Gruzji, Armenji i Azerbejdżanu”, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, Warszawa
  • „Po bezdrożach Brazylii”, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1962

Wszystkie jego utwory w 1951 roku decyzją Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, zostały natychmiast wycofane z bibliotek[14].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 270.
  2. Protokół przesłuchania mjr. w st. spocz. Mieczysława Lepeckiego sporządzony 7 lutego 1940 roku w Paryżu przez por. Modelskiego w: Relacje z kampanii wrześniowej 1939 roku, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. akt B.I.1a cz. I, s. 99-102.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 71.
  4. Mjr. Lepecki jedzie na Syberię. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 148 z 2 lipca 1936. 
  5. Mjr. Lepecki na Syberii. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 164 z 21 lipca 1936. 
  6. Powrót mjr. Lepeckiego z Dalekiego Wschodu i Birobidżanu. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 193 z 25 sierpnia 1936. 
  7. Lot „dla przyjemności”. „Gazeta Gdańska”, s. 1, 22-23 sierpnia 1936. 
  8. 350 koni – 300 tysięcy złoty na nagrody w sezonie jesiennym wyścigów konnych lwowskich. „Wschód”, s. 19, Nr 22 z 30 sierpnia 1936. 
  9. Powstanie Polskiego Towarzystwa Wypraw Badawczych. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 292 z 24 grudnia 1937. 
  10. a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 25.
  11. Wojewoda Grażyński ministrem propagandy. „Warszawski Dziennik Narodowy”. 246B, s. 2, 6 września 1939. 
  12. Cmentarz Stare Powązki: MIECZYSŁAW LEPECKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
  13. Mieczysław Lepecki. Sybir współczesny. „„Sybirak””. 1 (1), 1934. [dostęp 2018-08-11]. 
  14. Cenzura PRL, posłowie Zbigniew Żmigrodzki, Wrocław 2002, s. 24.
  15. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Rok. II, Nr 8, s. 340. Warszawa 26 lutego 1921.
  16. M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  17. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 95 „za zasługi w służbie państwowej” - jako Bohdan Mieczysław Lepecki.
  18. M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 247 „za zasługi na polu literatury oraz za wielce owocną pracę organizacyjną na obczyźnie”.
  19. M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za prace pionierskie i eksploratorskie w Ameryce Południowej” - jako Bohdan Mieczysław Lepecki.
  20. M.P. z 1939 r. nr 115, poz. 270 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  21. M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej i krzewienie czytelnictwa w wojsku”.
  22. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 284.
  23. Na podstawie fotografii
  24. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 241 - jako Bohdan Mieczysław Lepecki.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj