Kluczkowice
Kluczkowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Opole Lubelskie[5][6].
| wieś | |
 Pałac w Kluczkowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
24-300[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LOP |
| SIMC |
0388352[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
Położenie na mapie gminy Opole Lubelskie  | |
 51°05′02″N 21°56′12″E/51,083889 21,936667[1]
| |
Typ zabudowy: ulicówka. We wsi znajduje się szkoła podstawowa, było gimnazjum.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kluczkowice, po jej zniesieniu w gromadzie Wrzelowiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Opole Lubelskie[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 557 mieszkańców[8].
Historia
edytujKluczkowice w dawnej gminie Wrzelowiec, województwie lubelskim. W 1416 roku zapisano tę wieś jako „Cliczcowice”, jako „Cliczkow” w 1425 r. Długosz nazywa wieś „Clyczkowycze” które należały wówczas do parafii opolskiej (Długosz L.B. t.II s.512, t.III s.545). W spisach poborowych z 1529 roku pisane jako „Cliczkovicze”, „Kluczkowycze” i „Klyczkowycze”. Natomiast w 1531 r. „Kliczkowice” i tak samo w latach 1563 i 1580. Rejestr poborowy województwa lubelskiego z roku 1626 oraz w spisach z następnych lat wymieniane są Kliczkowice.
Kliczkowice należące do dóbr opolskich w województwie lubelskim w 1704 roku odziedziczyła Teresa Dunin-Borkowska, żona wojewody lubelskiego Stanisława Tarły[9]. W 1721 r. ponownie zapisano tę wieś Kluczkowice i tak już zostało do czasów współczesnych, chociaż sporadycznie w 1747 r. występują jeszcze Kliczkowice. W 1905 roku rozróżniano dwie miejscowości Kluczkowice Duże i Kluczkowice Małe.
Spis z roku 1921 wymienia Kluczkowice wieś z folwarkiem i Kluczkowice Małe wieś, do 1967 roku istniały Kluczkowice wieś i kolonia w gromadzie Wrzelów, w 1970 r. była to jedna wieś Kluczkowice[10][11].
W roku 1543 na nowo wykarczowanych polach lokowano miasto Kluczkowice alias Wrzelowiec[11].
Pałac Kleniewskich
edytuj- pałac z końca XIX wieku, który był dawniej ośrodkiem dóbr ziemskich rodziny Kleniewskich. Pałac w stylu eklektycznym zbudowano w końcu XIX wieku wg projektu arch. Konstantego Wojciechowskiego. Zachowała się w nim unikatowa biblioteka w stylu zakopiańskim zaprojektowana przez Stanisława Witkiewicza i wykonana przez górali[12]. Pałac otoczony jest parkiem krajobrazowym łączącym się z lasem. W 1871 r. dobra Kluczkowice zostały kupione od spadkobierców Kazimierza Wydrychiewicza przez Franciszka Kleniewskiego i jego synów, z których Jan osiadł w Kluczkowicach, a Władysław w niedalekim Niezdowie. Jan Kleniewski zbudował kilka zakładów przemysłowych (m.in. cukrownię „Zagłoba” we Wrzelowie i cukrownię w Opolu Lubelskim) oraz wybudował kolej wąskotorową. Po Janie Kleniewskim majątek odziedziczył jego syn Przemysław. Po wojnie II wojnie światowej w zespole pałacowym umieszczono najpierw technikum rolnicze, a potem szkołę ogrodniczą[12].
- park pałacowy z XIX wieku o powierzchni 13 hektarów. Park krajobrazowy oraz „ogród dochodowy” zaprojektowane zostały w latach 70. XIX w. przez Edmunda Jankowskiego[12].
- szkoła przypałacowa z XIX wieku
- stajnia z wozownią z XIX wieku
Zamek w Kluczkowicach
edytujW końcu XV lub w XVI stuleciu zbudowano w Kluczkowicach niewielki prywatny zamek, a jego fundatorami byli Wrzelowscy lub kolejni właściciele tego miejsca, Słupeccy. Wewnątrz obwodu murów obronnych znajdował się piętrowy pałac właścicieli i zabudowania gospodarcze. Obiekt rozebrano około połowy wieku XIX[13].
Urodzeni
edytuj- Mieczysław Bohdan Lepecki (ur. 16 listopada 1897, zm. 26 stycznia 1969 w Warszawie) – podróżnik, pisarz, publicysta, major piechoty Wojska Polskiego.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 54304
- ↑ Wieś Kluczkowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-10], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-10].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 478 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-01-08].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Opole Lubelskie. Urząd Gminy Opole Lubelskie. [dostęp 2016-08-25].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Wiesław Bondyra, Dobra ziemskie Tarłów w Małopolsce w czasach saskich, w: Tarłowie. Z dziejów kulturalnych, gospodarczych i politycznych rodu, Janowiec 2009, s. 51.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2017-01-08].
- ↑ a b
- Kluczkowice (zaginione), [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
- Kluczkowice, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
- ↑ a b c zespół pałacowo-parkowy - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2023-04-18] (pol.).
- ↑ Hubert Mącik, Zamek w Kluczkowicach. Zarys historii i próba rekonstrukcji układu przestrzennego, „Rocznik Lubelski”, 2019 [dostęp 2023-04-17].
Bibliografia
edytuj- Kleniewska M., Wspomnienia, oprac i red. naukowa Włodarczyk W., Wilków 2002, passim.
- Soborska M., Szkice z dziejów Kluczkowic, Lublin 1998, s. 159-167.
- Trzewik M., Biblioteka projektu Stanisława Witkiewicza w pałacu Kleniewskich w Kluczkowicach, (w:) Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie, oprac. Maliszewska R., Kozłówka 2001, s. 167-175.
Linki zewnętrzne
edytuj- Kluczkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 166.
- Kluczkowice, w XVI w. Kliczkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 87.
- Kluczkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 738.