Michaił Heller

Michaił Jakowlewicz Heller, ros. Михаил Яковлевич Геллер, pseud. Adam Kruczek (ur. 31 sierpnia 1922 w Mohylewie, zm. 3 stycznia 1997 w Paryżu) – rosyjski historyk, intelektualista i badacz historii ZSRR i Rosji.

Michaił Heller

Państwo działania	ZSRR, Francja
Data i miejsce urodzenia	31 sierpnia 1922 Mohylew
Data i miejsce śmierci	3 stycznia 1997 Paryż
profesor
Specjalność: historia ZSRR i Rosji
Alma Mater	Moskiewski Uniwersytet Państwowy
Uczelnia	Sorbona

Życiorys

Był absolwentem historii na Uniwersytecie Łomonosowa w Moskwie, pracował jako wykładowca akademicki. W latach 1950–1957 przebywał w łagrze. Po zwolnieniu w 1957 zamieszkał w Warszawie, pracował dla Polskiej Agencji Prasowej. W 1968 wyjechał do Francji, do 1990 był wykładowcą Sorbony. Od 1969 pod pseudonimem Adam Kruczek publikował w paryskiej „Kulturze”, prowadził w niej rubrykę „W sowieckiej prasie”, a od 1992 do śmierci „Notatki rosyjskie”, współpracował także z tygodnikiem „Russkaja mysl”. Był autorem wielu książek poświęconych historii Rosji i ZSRR, m.in. Utopii u władzy – razem z Aleksandrem Niekriczem (1982), która w latach 80. ukazała się w II obiegu w Polsce w 21 różnych wydaniach, i Historii Imperium Rosyjskiego (1997).

Wybrana twórczość

• Świat obozów koncentracyjnych a literatura sowiecka (wyd. polskie 1974, Biblioteka „Kultury”, tom 251)
• Андрей Платонов в поисках счастья (1981, bez polskiego wydania)
• Utopia u władzy z Aleksandrem Niekriczem (1. wyd. polskie: w drugim obiegu, nakładem Niezależnego Wydawnictwa Książkowego Wers, Wrocław-Warszawa 1985 w tłumaczeniu z rosyjskiego, tłumacz nieznany)
• Polska w oczach Moskwy (wyd. polskie 1984, Biblioteka „Kultury”, tom 394)
• Maszyna i śrubki: jak hartował się człowiek sowiecki (wyd. polskie 1988, Biblioteka „Kultury”, tom 438)
• Siódmy sekretarz: blask i nędza Michaiła Gorbaczowa (wyd. polskie 1993)
• Historia imperium rosyjskiego (1997, wyd. polskie: tłum. E. Melech i T. Kaczmarek, Warszawa 1999)

Bibliografia

• Grzegorz Przebinda, Józef Smaga, Leksykon. Kto jest kim w Rosji po 1917 roku, wyd. ZNAK, Kraków 2000, ISBN 83-7006-868-5