Michał Krukowski (prawnik)
Michał Krukowski (ur. 10 października 1890 w Jadokłaniach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski prawnik, sędzia apelacyjny, porucznik audytor rezerwy Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 października 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
sędzia |
| Stanowisko |
sędzia apelacyjny |
| Pracodawca |
Sąd Apelacyjny w Wilnie |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujUrodził się 10 października 1890 w folwarku Jadokłanie, w ówczesnym powiecie wileńskim guberni wileńskiej, w rodzinie Antoniego i Pauliny z Koczanów[1][2][3][4][5][6][7].
Ukończył prawo na Uniwersytecie w Kazaniu, a następnie został powołany do armii rosyjskiej. W czasie rewolucji październikowej zdezerterował i zaciągnął się do I Korpusu Wschodniego.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Został skierowany najpierw do 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej jako sędzia, a następnie do Frontu Litewsko-Białoruskiego, gdzie był sędzią w sądzie polowym. Następnie służył jako sędzia w Wojsku Litwy Środkowej.
Z dniem 25 października 1921 został zdemobilizowany[8]. W 1922 jego oddziałem macierzystym był Departament Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych[9]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 39. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[10][11]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 3 pułku saperów w Wilnie[12][13]. W 1934, jako porucznik rezerwy korpusu sądowego pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Wilno Miasto[2].
19 czerwca 1928 zakończył aplikację adwokacką i został mianowany sędzią pokoju w Landwarowie[14]. Później, w tej samej miejscowości, został sędzią grodzkim[15]. 27 czerwca 1929 został mianowany sędzią Sądu Okręgowego w Nowogródku[15], a już 21 lipca 1930 sędzią Sądu Powiatowego w Wilnie[16]. W 1933 był kierownikiem Sądu Grodzkiego w Wilnie[1][17]. W 1934 został sędzią Sądu Apelacyjnego w Wilnie. Na tym stanowisku pozostał do 1939[18][19]. W 1933 mieszkał w Wilnie przy ul. Łukiskiej 16 m. 1[3], a w 1939 przy ul. Tomasza Zana 21[19]. Obowiązki zawodowe łączył z funkcją prezesa Zarządu Wojewódzkiego Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny w Wilnie[20].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach wzięty do niewoli sowieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku[21]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[21], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[22]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1725[21].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[23][24][25]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[26][27][28].
Był wdowcem, miał córkę Helenę (ur. 5 lutego 1926)[29].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6820[30]
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej[31]
- Medal Zwycięstwa[32]
12 czerwca 1935 i 25 maja 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[3].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1, 4.
- ↑ a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 199.
- ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 265, tu urodzony 10 czerwca 1891.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Pierwsza lista 1921 ↓, s. 79.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 143.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 917.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 840.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 879.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 802.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”. 16, s. 303, 1928-08-16. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości..
- ↑ a b Ruch służbowy. „Dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości”. 21, s. 185, 1929-10-19. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości..
- ↑ Ruch służbowy w sądownictwie. „Dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości”. 22, s. 206, 1930-08-25. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości..
- ↑ Kirkiczenko i Kraczkiewicz 1933 ↓, s. 131.
- ↑ Kirkiczenko, Kraczkiewicz i Rudzisz 1939 ↓, s. 248.
- ↑ a b Księga adresowa 1939 ↓, s. 62.
- ↑ Księga adresowa 1939 ↓, s. 108.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 265.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 94 [dostęp 2024-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
Bibliografia
edytuj- Krukowski Michał. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.41-3162 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-19].
- Pierwsza lista oficerów rezerwowych WP. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Księga adresowa m. Wilna : Wileński Kalendarz Informacyjny na rok 1939. Wilno: nakładem Józefa Zawadzkiego, 1939.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz: Kalendarz sądowy na rok 1933. Warszawa: Ferdynand Hoesick, 1933.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz: Kalendarz informator sądowy na 1939 rok. Warszawa: Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, 1939.