Michał Romanow (1878–1918)
Michał Aleksandrowicz Romanow, ros. Михаил Александрович (ur. 22 listopada?/4 grudnia 1878, zm. 13 czerwca 1918) – wielki książę Rosji, czwarty syn cesarza Aleksandra III i Marii Fiodorowny (Dagmary Duńskiej – córki Chrystiana IX), w latach 1899–1904 cesarzewicz – następca tronu rosyjskiego, przez jeden dzień niekoronowany ostatni cesarz Imperium Rosyjskiego jako Michał II.
 Michał II Aleksandrowicz Romanow | |
.svg)
| |
| |
| Cesarz Imperium Rosyjskiego (de iure)[a] | |
| Okres | |
|---|---|
| Koronacja |
niedokonana |
| Poprzednik | |
| Następca |
monarchia zniesiona |
| Wielki Książę Finlandii (de iure)[a] | |
| Okres |
od 15 marca 1917 |
| Poprzednik | |
| Następca |
Pehr Evind Svinhufvud jako regent Królestwa Finlandii |
| Król Polski tytularnie (de iure)[a] | |
| Okres |
od 15 marca 1917 |
| Koronacja |
niedokonana |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Cesarzewicz Rosji | |
| Okres |
od 10 lipca 1899 |
| Koronacja |
utrata pierwszeństwa sukcesji |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
13 czerwca 1918 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci | |
Wielki książę
edytujJako sztabsrotmistrz w 1907 dowodził szwadronem Lejb-Gwardyjskiego Pułku Kirasjerów Jej Wysokości (w tym czasie cesarzowej Marii Fiodorowny, jego matki). Po zawarciu małżeństwa morganatycznego otrzymał dowództwo nad Czernihowskim pułkiem huzarów w guberni orłowskiej, gdzie był właścicielem dóbr Brasowo (obecnie obwód briański). Z tego powodu jego małżonka otrzymała później od cara Mikołaja II tytuł hrabiny Brasow.
Michał Romanow był uczestnikiem I wojny światowej. Dowodził Kaukaską Krajową Dywizją Kawaleryjską, a od lutego 1916 roku 2 Korpusem Kawaleryjskim (nominacja na generała-lejtnanta z 1916).
Ostatni cesarz Imperium Rosyjskiego
edytuj
Był teoretycznie ostatnim cesarzem Imperium Rosyjskiego[1][2], ale uznanie go za rzeczywistego cesarza jest sprawą dyskusyjną.
2 marca?/15 marca 1917 Mikołaj II, w imieniu swoim i syna Aleksego, abdykował na rzecz swojego brata Michała[3]. Tego samego dnia Michał otrzymał telegram od Mikołaja II, który tytułował go cesarzem wszechrosyjskim Michałem II. Panowanie Michała II trwało jedną noc, gdyż następnego dnia odmówił przyjęcia korony i oświadczył, że przyjmie ją tylko wtedy, gdy przekaże mu ją Konstytuanta[4].
Do tego czasu przekazał władzę Rządowi Tymczasowemu z księciem Gieorgijem Lwowem na czele[5] i akt ten podpisał posługując się tytułem wielkiego księcia. Tak więc opinie, czy należy zaliczać go do cesarzy rosyjskich, są podzielone: nie został koronowany, formalnie odmówił przyjęcia korony, nie posługiwał się tytułem cesarskim, ani też nie sprawował rzeczywistej władzy. Z drugiej strony, to na jego rzecz abdykował Mikołaj II i to on wydał ostatni akt o znaczeniu państwowym sygnowany przez dom Romanowów. Dopiero jego abdykacja ostatecznie położyła kres rosyjskiej monarchii po tym, jak Rząd Tymczasowy rozwiązał Dumę Państwową, przekształcając kraj praktycznie w republikę (formalnie nastąpiło to 1/14 września 1917[6]).
Wkrótce po abdykacji został aresztowany i w lutym 1918 roku wywieziony z Gatczyny do Permu. Tam 13 czerwca 1918 roku został rozstrzelany przez czekistów; ciało spalono i zatarto ślad po zbrodni. Na zachód udało się uciec małżonce Michała. Hrabina wraz z dzieckiem, urodzonym w 1910 roku Jurijem Brassowem, przedostała się do Francji, gdzie w latach 20. utrzymywała się z prowadzonej pracowni krawieckiej. Syn zginął w 1931 roku w wypadku samochodowym.
Życie prywatne
edytujBył ulubionym synem cesarza Aleksandra III, ze względu na swoje poczucie humoru. W 1912 zawarł potajemnie w Wiedniu małżeństwo z rozwódką Natalią Szeremietjewską (1880–1952), w wyniku czego jego brat cesarz Mikołaj II zakazał mu powrotu na dwór; odebrane mu zostało również prawo regencji nad małoletnim następcą tronu. Jego małżonka była zimno traktowana przez Imperatorową Marię Fiodorównę. Przebaczenie uzyskał dopiero w 1914. Z żoną doczekał się syna, urodzonego przed ich ślubem, hrabiego Jurija Brasowa.
Upamiętnienie
edytujGenealogia
edytuj| Prapradziadkowie |
cesarz Imperium Rosyjskiego |
król Prus |
wielki książę Hesji |
Karol Ludwik |
Fryderyk Karol |
landgraf |
Fryderyk |
książę |
| Pradziadkowie |
Imperium Rosyjskiego |
wielki książę Hesji |
książę |
landgraf | ||||
| Dziadkowie |
Imperium Rosyjskiego |
Król Danii | ||||||
| Rodzice |
Imperium Rosyjskiego Aleksander III Romanow (1845–1894) | |||||||
|
Michał Aleksandrowicz Romanow | ||||||||
- właściwie: Zofia Dorota Wirtemberska.
- właściwie: Fryderyka Luisa Charlotta Wilhelmina Hohenzollern.
- właściwie: Maksymiliana Wilhelmina Maria Hessen-Darmstadt.
- właściwie: Maria Zofia Fryderyka Dagmara.
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Staffan Skott, Romanowowie wczoraj i dziś, Anna Węgleńska (tłum.), Warszawa: POLCZEK, 1994, s. 62 – 68, ISBN 83-85272-27-5, OCLC 749285980.
- ↑ Gudrun Ziegler – „Tajemnice rodu Romanowów”, s. 282, Świat Książki, Warszawa 2000, ISBN 83-7227-440-1 Nr 2437.
- ↑ Sobczak 2009 ↓, s. 521–522.
- ↑ Manifest o abdykacji Mikołaja II, Deklaracja Rządu Tymczasowego i odmowa objęcia tronu przez wielkiego księcia Michała (ros.)
- ↑ Historia najnowsza (wiek XIX i XX), Warszawa: Kultura i wiedza, 1934, s. 374-375.
- ↑ Postanowienie o ogłoszeniu Rosji republiką (ros.)
- ↑ В Орле открыли бюст Михаилу Романову [online], orel.kp.ru - Сайт «Комсомольской правды», 24 sierpnia 2016 [dostęp 2020-08-14].
Bibliografia
edytuj- Jurij Buranow, Władimir Chrustalow, Zagłada dynastii Romanowów: 1917-1919, Wyd. Bellona 1995.
- Pierre Gilliard, Tragiczny los cara Mikołaja II i jego rodziny, Wyd. Rój 1990.
- Łarysa Jermiłowa, Ostatni car, Wyd. Muza, Warszawa 2007.
- Janusz Kutta, Pamiętnik Mikołaja II, De Facto 2006.
- Władysław A. Serczyk, Poczet władców Rosji (Romanowowie), Londyn 1992.
- Andrzej Andrusiewicz, Carowe i cesarze Rosji, Warszawa 2001.
- Gudrun Ziegler, Tajemnice rodu Romanowów, Warszawa 2000.
- Jan Sobczak: Mikołaj II – ostatni car Rosji. Studium postaci i ewolucji władzy. Warszawa–Pułtusk: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, 2009. ISBN 978-83-11-11639-9.