Michał Bylina

Michał Bylina
	; Michał Bylina (lata 60. XX wieku)
Data i miejsce urodzenia	18 stycznia 1904 ; Worsówka k. Kijowa
Data i miejsce śmierci	5 sierpnia 1982 ; Warszawa
Narodowość	polska
Alma Mater	Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie
Dziedzina sztuki	malarstwo, grafika
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Michał Bylina (ur. 5 stycznia^?/18 stycznia 1904 w Worsówce k. Kijowa, zm. 5 sierpnia 1982 w Warszawie) – polski malarz, grafik, ilustrator, uczestnik wojny obronnej 1939 i powstania warszawskiego, profesor Akademii Sztuk Pięknych.

Życiorys

Urodził się w Worsówce na Kijowszczyźnie, w rodzinie Wacława i Izabeli z Grodzieckich^[1]. Od 1922 mieszkał w Warszawie. W latach 1922–1927 kształcił się w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych^[1]. Był uczniem Władysława Skoczylasa (grafika) i Tadeusza Pruszkowskiego (malarstwo). W latach 1927–1928 odbywał służbę w Szkole Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. W 1929 otrzymał dyplom Szkoły Sztuk Pięknych. W latach 1931–1938 był kierownikiem artystycznym wydawnictw Związku Nauczycielstwa Polskiego „Nasza Księgarnia”^[2] – odpowiadał za opracowanie graficzne dziecięcych czasopism „Płomyk” i „Płomyczek”. W latach 1935–1939 był członkiem Rady Instytutu Propagandy Sztuki^[2].

We wrześniu 1939 brał udział w wojnie obronnej w składzie Mazowieckiej Brygady Kawalerii, w 1 pułku szwoleżerów. Ranny w brzuch w pierwszym dniu wojny w bitwie pod Mławą, po krótkim leczeniu wrócił do Grupy Operacyjnej Kawalerii pod dowództwem gen. Władysława Andersa, w skład której wchodził wtedy 1 pułk szwoleżerów. W 1944, podczas powstania warszawskiego był na Mokotowie dowódcą OS-V w stopniu porucznika ps. Michał. Został ranny we wrześniu 1944 podczas walk o Królikarnię^[3].

Po wojnie pełnił kierownictwo artystyczne w Instytucie Wydawniczym „Nasza Księgarnia”, został powołany na stanowisko wykładowcy Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, od 1950 mianowany profesorem kontraktowym, od 1956 profesorem nadzwyczajnym, od 1966 profesorem zwyczajnym^[2].

Jako twórca malował głównie sceny batalistyczne sławiące dzieje oręża polskiego i historyczne. Zajmował się również ilustrowaniem książek. Jego grafiki zawiera polskie opracowanie Kalevali dla dzieci autorstwa Janiny Porazińskiej.

Zaprojektował dwa najwyższe odznaczenia PRL: Order Budowniczych Polski Ludowej oraz Order Sztandaru Pracy I klasy^[4]. Jego prace można oglądać m.in. w zbiorach: Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Rewolucyjnego w Warszawie (od 1990 Muzeum Niepodległości w Warszawie)^[2].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Z powodu prac ekshumacyjnych na Łączce szczątki Michała i jego żony Stanisławy (1921–1992) zostały ekshumowane, skremowane i złożone u boku jego brata – Wacława (1901–1987), w grobie na cmentarzu Centralnym w Gliwicach (sektor F2-6-20)^[5].

Wybrana twórczość

Prace malarskie

Na polowaniu, 1931
Biwak, 1933
Marszałek Józef Piłsudski na koniu, 1935 – olej na płótnie, 100 × 100 cm, Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej, Rzym^[6]
Hetman Żółkiewski, 1937
Bolesławowa drużyna, 1951
Lenino, 1953
Wrzesień, 1959
Las w słońcu, 1965
Nysa, 1963
Odra, 1968
Wólka Węglowa, 1972
Lenino (II wersja^[7]), 1973

Znaczki pocztowe

Odbudowa Warszawy (dwie serie), 1950
60-lecie święta 1 Maja (seria, nr kat. 515), 1950

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy I klasy (1980)^[8]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1971)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (15 lipca 1954)^[9]
Krzyż Walecznych
Warszawski Krzyż Powstańczy
Krzyż Armii Krajowej
Medal 10-lecia Polski Ludowej (18 stycznia 1955)^[10]
Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1974)
Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1966)^[11]
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1976)
Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1973)
Złota Odznaka Związku Polskich Artystów Plastyków (1976)

Źródło:^[2]^[3]^[4].

Nagrody

Nagroda Prezesa Rady Ministrów i Ministra Spraw Wewnętrznych w Salonie Malarskim (1937)^[12]
I nagroda w konkursie na Godło Państwa (1947)
I nagroda w konkursie na odznaczenia państwowe: Order Sztandaru Pracy i Order Budowniczych Polski Ludowej (1948)
Nagroda na I Ogólnopolskiej wystawie książki i ilustracji w Warszawie (1951)
I nagroda na X lat LWP w plastyce w Warszawie (1953)
Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży (1956)
Srebrny medal za ilustracje na IV Międzynarodowej wystawie książki „IBA” w Lipsku (1959)
Złoty medal za ilustracje na XII Triennale w Mediolanie (1960)
Nagroda I stopnia Ministra Obrony Narodowej za całokształt twórczości malarskiej, popularyzującej dzieje i tradycje Ludowego Wojska Polskiego, a w szczególności za obraz Nysa (1963)
Nagroda I stopnia Ministra Obrony Narodowej na Ogólnopolskiej wystawie plastyki w XX-lecie LWP (1963)
Nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki za pracę dydaktyczno-wychowawczą (1967)
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki w dziale malarstwa na XXV-lecie LWP w twórczości plastycznej w Warszawie (1968)
Nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki dla pracowników wyższych szkół artystycznych (1973)
I nagroda w dziale malarstwa na XXX-lecie LWP w twórczości plastycznej w Warszawie (1973)
Nagroda I stopnia Ministra Obrony Narodowej za obraz batalistyczny Gdańsk - Braterstwo Broni (1976)
Nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości w dziedzinie malarstwa batalistycznego (1977)

Źródło:^[2].

Upamiętnienie

9 maja 1984 jego imię przyjęła Szkoła Podstawowa nr 310 w Warszawie na Ursynowie^[13].

Przypisy

↑ ^a ^b StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 91 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Michał Bylina - Henryk Stażewski. Wystawa prac laureatów Ministra Kultury i Sztuki przyznanych w 1977 r. za twórczość artystyczną w dziedzinie plastyki (katalog wystawy) Warszawa „Zachęta”, 1978 [dostęp 2024-09-04].
↑ ^a ^b Powstańcze Biogramy - Michał Bylina [online], www.1944.pl [dostęp 2022-07-02] (pol.).
↑ ^a ^b Zmarł prof. Michał Bylina.. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 22 (1795), s. 11, 15 sierpnia 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-04].
↑ Cmentarze komunalne w Gliwicach [online], gliwice.grobonet.com [dostęp 2024-09-04] .
↑ Dominika Wronikowska. Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919–1976. Materiały do studiów nad historią. „Scripta Manent”. 3, s. 259–260, 2016. Rzym: Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej. (pol.).
↑ Ale Historia. „Grunwald PRL”: jak komuniści manipulowali historią, gazeta.pl
↑ Lista osób odznaczony w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 159 z 23 lipca 1980.
↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 - Uchwała Rady Państwa z dnia 18 stycznia 1955 r. nr 0/193 - na wniosek Prezesa Centralnego Urzędu Wydawnictw, Przemysłu Graficznego i Księgarstwa.
↑ Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 1 (41), styczeń - marzec 1967, s. 420.
↑ Przyznanie nagród na salonie malarskim 1937 r. w Instytucie Propagandy Sztuki. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 51 z 5 marca 1937.
↑ Historia szkoły – Szkoła Podstawowa nr 310 [online] [dostęp 2022-07-02], Cytat: 9 maja 1984 r. nadano szkole imię Michała Byliny. (pol.).

Bibliografia

Encyklopedia Warszawy. Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 95. ISBN 83-01-08836-2.
Lech Grabowski, M. Bylina, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, wstęp Zbigniew Załuski.

Linki zewnętrzne

kzp – Katalog Znaków Pocztowych

[kto91-1] StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 91 .

[:0-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Michał Bylina - Henryk Stażewski. Wystawa prac laureatów Ministra Kultury i Sztuki przyznanych w 1977 r. za twórczość artystyczną w dziedzinie plastyki (katalog wystawy) Warszawa „Zachęta”, 1978 [dostęp 2024-09-04].

[:1-3] Powstańcze Biogramy - Michał Bylina [online], www.1944.pl [dostęp 2022-07-02] (pol.).

[:2-4] Zmarł prof. Michał Bylina.. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 22 (1795), s. 11, 15 sierpnia 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-04].

[5] Cmentarze komunalne w Gliwicach [online], gliwice.grobonet.com [dostęp 2024-09-04] .

[wronikowska-6] Dominika Wronikowska. Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919–1976. Materiały do studiów nad historią. „Scripta Manent”. 3, s. 259–260, 2016. Rzym: Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej. (pol.).

[7] Ale Historia. „Grunwald PRL”: jak komuniści manipulowali historią, gazeta.pl

[8] Lista osób odznaczony w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 159 z 23 lipca 1980.

[9] M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[10] M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 - Uchwała Rady Państwa z dnia 18 stycznia 1955 r. nr 0/193 - na wniosek Prezesa Centralnego Urzędu Wydawnictw, Przemysłu Graficznego i Księgarstwa.

[11] Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 1 (41), styczeń - marzec 1967, s. 420.

[12] Przyznanie nagród na salonie malarskim 1937 r. w Instytucie Propagandy Sztuki. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 51 z 5 marca 1937.

[13] Historia szkoły – Szkoła Podstawowa nr 310 [online] [dostęp 2022-07-02], Cytat: 9 maja 1984 r. nadano szkole imię Michała Byliny. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]