Michał Arct

Michał Arct (ur. 31 grudnia 1840 w Lublinie, zm. 5 lutego 1916 w Warszawie) – polski księgarz i wydawca, encyklopedysta, bratanek Stanisława Arcta, od którego przejął firmę wydawniczą w Lublinie, przeniósł ją do Warszawy i rozwinął.

Michał Arct

Data i miejsce urodzenia	31 grudnia 1840 Lublin
Data i miejsce śmierci	5 lutego 1916 Warszawa

Grób księgarza Michała Arcta na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie

Życiorys

Michał był synem lubelskiego lekarza Franciszka Arcta. W 1856 roku ukończył Gimnazjum Gubernialne, po czym rozpoczął praktyki w wydawnictwie i księgarni swego stryja, przez dwa lata zastępował go w roli właściciela, gdy tamten wyjechał za granicę w obawie przed represjami po upadku powstania styczniowego. Spędził również cztery lata, pracując w berlińskim wydawnictwie B. Behr's und Bock, później nadal pracował w księgarni stryja. W 1868 roku ożenił się z Marią Gałecką, córką lubelskiego jubilera i złotnika.

W 1881 roku przejął firmę Stanisława Arcta. Sześć lat później przeniósł ją do Warszawy. W 1901 roku otworzył drukarnię i zaczął publikować tanie serie wydawnicze. Współpracował między innymi z Marią Konopnicką i Arturem Oppmanem.

Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym (kwatera F-5-2).

Firmę po ojcu przejęli dwaj synowie: Zygmunt i Stanisław Jan, oraz wnuk Jan Golczewski, syn Marii Arct-Golczewskiej, tłumaczki, pedagoga i autorki podręczników szkolnych. Od 1922 roku funkcjonowała jako spółka akcyjna, istniejąc do 1953 roku.

Działalność wydawnicza

Był wydawcą oraz współautorem słowników i encyklopedii:

• Słownika wyrazów obcych (1882),
• Księgi ilustrowanej wiadomości pożytecznych : popularny podręcznik encyklopedyczny z dziedziny: aeronautyki, anatomii, architektury, astronomii, botaniki, chemii, elektrotechniki, fizyki, fizyologii, geologii, geografii fizycznej, hygieny, kosmografii, matematyki, medycyny, mineralogii, meteorologii, ogrodnictwa, przemysłu, rolnictwa, sztuki, technologii, wojskowości, zoologii, żeglarstwa objaśniony 2500 rysunkami, t. I, (1080 s.), wyd. Michał Arct, Warszawa 1899,
• Słownika ilustrowanego języka polskiego (1916),
• Słownik staropolski: 26.000 wyrazów i wyrażeń używanych w dawnej mowie polskiej w 2 tomach, opracowany przez Antoniego Krasnowolskiego i Władysława Niedźwiedzkiego (1914).
• Nowoczesnej encyklopedii ilustrowanej, t. I-II, t.I – (960 s.), kolorowe tablice, mapy złożone, t. II – (960 s.), kolorowe tablice, mapa złożona, ilustracje, errata, red. Michał Arct, Nakładem Zakładów Wydawniczych M. Arct, sp. akc., Warszawa 1937

Bibliografia

• Słownik biograficzny miasta Lublina. Tom 1, TadeuszT. Radzik (red.), JanJ. Skarbek (red.), Adam AndrzejA.A. Witusik (red.), Lublin: Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1993, ISBN 83-227-0564-6, OCLC 749933245 . Brak numerów stron w książce

Literatura uzupełniająca

• Jan Muszkowski, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 155. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0

Linki zewnętrzne

• Słownik wyrazów obcych : 27,000 wyrazów, zwrotów i przysłów cudzoziemskich wydanie 6, wydawnictwo Michała Arcta, Warszawa 1913, reprint Nowy Jork 1918
• Słownik wyrazów obcych : 25.000 wyrazów, wyrażeń zwrotów i przysłów cudzoziemskich, używanych w mowie potocznej i w prasie polskiej wydanie 9, wydawnictwo Michała Arcta, Warszawa 1921
• Publikacje Michała Arcta w serwisie Polona.pl