Melanophylla

*Melanophylla*
	; Melanophylla crenata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	Euphyllophyta
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	astrowe
Rząd	selerowce
Rodzina	Torricelliaceae
Rodzaj	Melanophylla
	Nazwa systematyczna
	Melanophylla Baker; J. Linn. Soc., Bot. 21: 352 (1886)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Melanophylla Baker – rodzaj roślin należący do rodziny Torricelliaceae, obejmujący 7 gatunków występujących endemicznie na Madagaskarze^[3]. Rosną we wschodniej części wyspy od okolic Parku Narodowego Marojejy na północy po Park Narodowy Andohahela na południu, a poza tym w rezerwacie Manongarivo na północnym zachodzie^[4]. Nazwa rodzaju pochodzi od greckich słów μέλανος (czarny) i φύλλο (liść)^[5] i odnosi się do zmiany koloru liści na czarny po uschnięciu.

Morfologia

Pokrój: Wiecznie zielone drzewa o wysokości 3–6–(20) m, rzadziej krzewy^[6], o pędach rzadko rozgałęziających się^[4]. Nagie lub pokryte włoskami gruczołowymi^[7]. U niektórych gatunków nowe przyrosty gałązek czernieją, a w kolejnych latach drewnieją i bieleją^[6].

Liście: Skrętoległe, często skupione na końcach pędów^[4]. Blaszki liściowe cienkie i błoniaste do twardych i skórzastych, w zależności od gatunku^[7], o wielkości 3,5–56 × 1,5–22 cm^[6]. Po uschnięciu czernieją^[7]. Kształt odwrotnie lancetowaty, podługowaty do szeroko odwrotnie jajowatych lub szeroko eliptycznych^[6]. Brzegi blaszki ząbkowane na całej długości lub tylko w części dystalnej, rzadziej całe. Użyłkowanie liścia pierzaste. Aparat szparkowy anomocytyczny^[7].

Kwiaty: Zebrane w otwarte wiechy^[6], z rozgałęzieniami zakończonymi gronami, lub zredukowane (u M. crenata^[6]) do dwóch gron^[7]. Oś główna kwiatostanu od 3 do 60 cm^[6]. U M. modestei kwiatostan wsparty podsadką^[6]. Kwiaty średniej wielkości, wsparte dwoma przysadkami. Kielich w kształcie spodka z 5 drobnymi ząbkami. Płatki korony nachodzące na siebie, białe, żółte lub różowe, odginające się. Pięć pręcików. Zalążnia trójkomorowa, ale tylko w jednej komorze znajduje się płodny zalążek.
Owoce: Ukośnie elipsoidalne pestkowce brzusznie z dwoma dużymi, jałowymi komorami i trzecią, grzbietową komorą zawierającą nasiono. Zielony, gdy niedojrzały, od fioletowego do czarnego po dojrzeniu. Endokarp zdrewniały^[7].

Ekologia

Gatunki z tego rodzaju występują w zimozielonych lasach z reguły mniej lub bardziej wilgotnych. Najczęściej spotykane są na rzędnych od 500 do 1500 m n.p.m., ale w rejonie Masaloa schodzą niemal do poziomu morza^[4].

Systematyka

Jeden z rodzajów w rodzinie Torricelliaceae^[8]. W połowie XX wieku zaliczany bywał do dereniowatych Cornaceae, a najczęściej do monotypowej rodziny Melanophyllaceae. Tak było jeszcze w systemie APG II z 2003^[9]. Jego właściwą pozycję systematyczną ujawniły badania molekularne opublikowane w 1997, potwierdzające jego bliskie związki z kilkoma rodzajami także wyodrębnianymi w osobne rodziny (Aralidium, Toricellia i Griselinia)^[4]. Przynależność rodzaju do Torricelliaceae przyjmowana jest od systemu APG III z 2008^[10].

Gatunki^[3]

Melanophylla alnifolia Baker
Melanophylla angustior McPherson & Rabenant.
Melanophylla aucubifolia Baker
Melanophylla crenata Baker
Melanophylla madagascariensis Keraudren
Melanophylla modestei G.E.Schatz, Lowry & A.-E.Wolf
Melanophylla perrieri Keraudren

Zagrożenie i ochrona

Wszystkie gatunki Melanophylla zostały ujęte w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych IUCN ze statusem od najmniejszej troski (M. alnifolia, M. crenata) do krytycznie zagrożony (M. angustior, M. perrieri)^[11].

Przypisy

↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-07-18] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2020-07-18]. (ang.).
↑ ^a ^b Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-07-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e George E. Schatz: Generic Tree Flora of Madagascar. Royal Botanic Gardens, Kew & Missouri Botanical Garden, 2001, s. 255-256. ISBN 1-900347-82-2.
↑ David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008. ISBN 978-0-521-86645-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Schatz Georg E., Lowry II Porter P. i Wolf Anne-Elizabeth. Endemic families of Madagascar. I. A synoptic revision of Melanophylla Baker (Melanophyllaceae). „Adansonia sér. 3”. 20 (2), 1998.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f G.M. Plunkett et al.: Torricelliaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 15: Flowering Plants. Eudicots. Apiales, Gentianales (except Rubiaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 2018, s. 553. ISBN 978-3-319-93604-8. (ang.).
↑ Genus: Melanophylla. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-07-18].
↑ Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 141 (4), s. 399–436, 2003. DOI: 10.1046/j.1095-8339.2003.t01-1-00158.x.
↑ Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105-121.
↑ The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2020-2.. [dostęp 2020-07-18]. (ang.).

[apweb-1] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-07-18] (ang.).

[ing-2] Index Nominum Genericorum. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2020-07-18]. (ang.).

[kew-3] Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-07-18]. (ang.).

[schatz-4] George E. Schatz: Generic Tree Flora of Madagascar. Royal Botanic Gardens, Kew & Missouri Botanical Garden, 2001, s. 255-256. ISBN 1-900347-82-2.

[nop-5] David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008. ISBN 978-0-521-86645-3.

[rev-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Schatz Georg E., Lowry II Porter P. i Wolf Anne-Elizabeth. Endemic families of Madagascar. I. A synoptic revision of Melanophylla Baker (Melanophyllaceae). „Adansonia sér. 3”. 20 (2), 1998.

[kub-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f G.M. Plunkett et al.: Torricelliaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 15: Flowering Plants. Eudicots. Apiales, Gentianales (except Rubiaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 2018, s. 553. ISBN 978-3-319-93604-8. (ang.).

[grin-8] Genus: Melanophylla. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-07-18].

[apg2-9] Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 141 (4), s. 399–436, 2003. DOI: 10.1046/j.1095-8339.2003.t01-1-00158.x.

[10] Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105-121.

[gatunki_iucn-11] The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2020-2.. [dostęp 2020-07-18]. (ang.).

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]