Meksykana czerwonoczelna

Meksykana czerwonoczelna
	Rhynchopsitta pachyrhyncha
	(Swainson, 1827)
	; Meksykana czerwonoczelna w ogrodzie zoologicznym w Edynburgu
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugowate
Podrodzina	papugi neotropikalne
Plemię	Arini
Rodzaj	Rhynchopsitta
Gatunek	meksykana czerwonoczelna
Synonimy
	Macrocercus pachyrhynchus Swainson, 1827;
	Macrocercus pachyrhynchus Swainson, 1827;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Zasięg występowania
	; obszary lęgowe poza sezonem lęgowym
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Meksykana czerwonoczelna^[4], meksykanka czerwonoczelna^[5] (Rhynchopsitta pachyrhyncha) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Jest endemiczna dla zachodniego Meksyku. Zagrożona wyginięciem. Rzadko spotykana w hodowlach^[6].

Systematyka

Opisana została w 1827 roku przez angielskiego ornitologa Williama Swainsona pod nazwą Macrocercus pachyrhynchus^[7]. Okaz, na podstawie którego opisano gatunek, pochodził z płaskowyżu w Meksyku^[5]. Nie wyróżnia się żadnych podgatunków^[2]^[8].

Występowanie

Jest endemiczna dla zachodniego Meksyku. Nie podejmuje dalszych wędrówek, jedynie koczuje. Dawniej bywała widziana w stanach Arizona i Nowy Meksyk w USA^[5]. Gatunek ponownie został prowadzony do południowej Arizony^[6]. Jej środowiskiem są lasy iglaste klimatu tropikalnego oraz umiarkowanego.

Morfologia

Mierzy 38–43 cm. Waży około 300 g^[6]. Dominującą barwą w jej upierzeniu jest zieleń. Ma czerwone czoło, brew, zgięcia skrzydeł oraz nogawice. Charakterystyczna, żółtawa otoczka wokół oka. Dosyć duży, czarny dziób, początkowo jasny, potem ciemnieje. Szare nogi.

Zachowanie

W trakcie koczowania przebywa w stadach liczących od kilku do kilkuset osobników. Odżywia się nasionami sosen, jagodami jałowców oraz żołędziami.

Lęgi

Okres lęgowy trwa od lipca do sierpnia. Gniazdo umieszczone jest w dziupli w drzewie iglastym. Składa 1–4 jaj. Inkubacja trwa około miesiąca. Pisklęta są w pełni opierzone po 59–65 dniach.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje meksykanę czerwonoczelną za gatunek zagrożony (EN – Endangered) nieprzerwanie od 1994 roku. Ogólną populację szacuje się na około 2000–2800 dorosłych osobników, a zasięg występowania na około 67 100 km². Trend liczebności uznawany jest za silnie spadkowy ze względu na utratę i degradację siedlisk, zwłaszcza tych lęgowych^[3]^[9].

Przypisy

↑ Rhynchopsitta pachyrhyncha, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Thick-billed Parrot (Rhynchopsitta pachyrhyncha). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2010-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).
↑ ^a ^b Rhynchopsitta pachyrhyncha, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-17].
↑ ^a ^b ^c TomaszT. Doroń TomaszT., Meksykanka czerwonoczelna, Robert P.R.P. Sobecki (red.), „Nowa Exota”, XIV (1), s. 8, 9, ISSN 1214-8962 .
↑ ^a ^b ^c Thick-billed Parrot (Rhynchopsitta pachyrhyncha), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-09-30] (ang.).
↑ Rhynchopsitta pachyrhyncha (meksykana czerwonoczelna) - Avibase [online], avibase.bsc-eoc.org [dostęp 2020-09-30] .
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-17]. (ang.).
↑ Species factsheet: Rhynchopsitta pachyrhyncha. BirdLife International, 2020. [dostęp 2021-11-06]. (ang.).

Bibliografia

Jenni Bruce, Caren McGhee, Luba Vangelova, Richard Voght, Przemysław Chylarecki (tłum.): Encyklopedia zwierząt świata, tom 3: Ptaki (dodatek do „Gazety Wyborczej”). T. 3. 2009, s. 265. ISBN 978-83-7552-605-9.
Thick-billed parrot (Rhynchopsitta pachyrhyncha). [w:] ARKive [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-07)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Rhynchopsitta pachyrhyncha, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Thick-billed Parrot (Rhynchopsitta pachyrhyncha). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2010-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).

[iucn-3] Rhynchopsitta pachyrhyncha, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-17].

[:0-5] TomaszT. Doroń TomaszT., Meksykanka czerwonoczelna, Robert P.R.P. Sobecki (red.), „Nowa Exota”, XIV (1), s. 8, 9, ISSN 1214-8962 .

[wpt-6] Thick-billed Parrot (Rhynchopsitta pachyrhyncha), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-09-30] (ang.).

[avibase-7] Rhynchopsitta pachyrhyncha (meksykana czerwonoczelna) - Avibase [online], avibase.bsc-eoc.org [dostęp 2020-09-30] .

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-17]. (ang.).

[birdlife-9] Species factsheet: Rhynchopsitta pachyrhyncha. BirdLife International, 2020. [dostęp 2021-11-06]. (ang.).

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]

[9]